Trampdan qattiq bayonot: "Eronni buyuk qilolmasa, rejimi o‘zgarishi kerak!"

AQSHning sobiq va ehtimoliy kelgusi prezidenti Donald Tramp yana siyosiy sahna markaziga chiqdi. U bu galgi keskin va bahsli fikrini Truth Social ijtimoiy tarmog‘ida e’lon qildi. Tramp Eronning hozirgi hokimiyati haqida gapirar ekan, ehtimoliy “rejim o‘zgarishi” masalasini ochiq qoldirdi va jahon hamjamiyatida jiddiy muhokamalarga sabab bo‘ldi.

“Agar hozirgi Eron rejimi mamlakatni yana buyuk qilishga qodir bo‘lmasa, unda rejimi o‘zgarishi kerak emasmi?” — deb yozdi Tramp o‘z postida. Uning so‘zlaridagi “MIGA” qisqartmasi — “Make Iran Great Again” (Eronni yana buyuk qil) ma’nosini anglatadi va bu Trampning mashhur “Make America Great Again” (Amerikani yana buyuk qil) shioriga o‘xshab ketadi.

"Rejim o‘zgarishi" – so‘zmi yoki siyosiy ishorami?
Garchi “rejim o‘zgarishi” atamasi xalqaro siyosatda nozik va qarama-qarshi fikrlarga sabab bo‘ladigan ibora bo‘lsa-da, Tramp bu so‘z bilan juda aniq signal berayotganga o‘xshaydi. Uning bu gaplari ortidan xalqaro kuzatuvchilar Erondagi vaziyatni va AQSHning keyingi qadamlarini sinchiklab kuzatmoqda.

Yaqin Sharqda yana qo‘zg‘alishlar
Trampning bayonoti Yaqin Sharqdagi keskin vaziyat fonida yangradi. 22 iyunga qaragan tun AQSH armiyasi Eronning yadroviy dasturga oid bir necha muhim inshootlariga havodan hujum uyushtirdi. B-2 turdagi zamonaviy bombardimonchi samolyotlar Fordo shahridagi uran boyitish markaziga o‘n ikkita og‘ir “bunker bomba”sini tashladi. Shuningdek, Natanz yadroviy markaziga ham ikkita ana shunday bomba yo‘llangan.

"Tomagavklar" harakatda
Hujumning yana bir qismi suvosti kemalari orqali amalga oshirildi. Ular Natanz va Isfahonda joylashgan yadroviy inshootlarga jami 30 ta “Tomagavk” raketasini uchirdi. AQSHning bu keskin harbiy harakati butun dunyoda rezonans yaratdi.

Trampning murojaatida aniq bayonot
Oq uy rahbari, mamlakatga qilgan rasmiy murojaatida Eronning uran boyitish bo‘yicha asosiy inshootlari yo‘q qilinganini ta’kidladi. Uning ta’kidlashicha, bu zarbalar Eronning yadroviy salohiyatini jiddiy zaiflashtirgan.

🇮🇷 Erondan rad etuvchi bayonot
Eron rasmiylari esa ushbu hujumlarni tasdiqlar ekan, obektlar yetarlicha himoyalangani va jiddiy zarar ko‘rmaganini ta’kidladi. Ularning fikricha, bu harakat xalqaro qonunlarga zid va mintaqada yangi beqarorlik keltirishi mumkin.

AEXAning neytral pozitsiyasi
Atom Energetikasi bo‘yicha Xalqaro Agentlik (AEXA) ham mazkur holatga o‘z munosabatini bildirdi. Ular 22 iyunda sodir bo‘lgan hujumlardan so‘ng Eron yadroviy inshootlari atrofida radiatsiya darajasining oshgani bo‘yicha hech qanday dalil topilmaganini ma’lum qildi.

Davlat departamentidan ogohlantirish
AQSH Davlat departamenti dunyo bo‘ylab o‘z fuqarolarini hushyorlikka chaqirdi. “Yaqin Sharqdagi vaziyat sababli transport tizimida uzilishlar, havo yo‘llarining vaqtincha yopilishi va AQSH fuqarolariga qarshi namoyishlar bo‘lib o‘tishi mumkin”, — deyiladi rasmiy bayonotda.

Siyosiy muhokamalar va Trampning saylovoldi strategiyasi
Siyosatshunoslarning ta’kidlashicha, Trampning bu bayonoti nafaqat tashqi siyosatga oid bildiruv, balki uning saylovoldi strategiyasining bir qismi hamdir. U o‘zini yangi prezidentlik muddati uchun tayyor ekanini ko‘rsatmoqda va xalqaro miqyosdagi masalalarda qat’iyatli rahbar sifatida namoyon bo‘lishga harakat qilmoqda.

Nima kutilmoqda?
Endi barcha nazarlar AQSHning keyingi harakatlariga qaratilgan. Eron bilan munosabatlar qanday yo‘nalish oladi? Tramp hozirgi e’lon qilgan pozitsiyasini amaliy harakatlar bilan davom ettiradimi? Yoki bu faqat siyosiy shouning bir qismi bo‘lib qoladimi?

Xulosa: Yaqin Sharqda xavotirli kunda yoqilgan bayonot
Trampning “rejim o‘zgarishi” haqidagi fikri shunchaki siyosiy bayonot emas, balki global ta’sirga ega bo‘lgan voqealar zanjirida yangi bo‘g‘indir. Bu so‘zlar xalqaro munosabatlarga qanday ta’sir ko‘rsatadi — yaqin kunlarda ma’lum bo‘ladi. Bir narsa aniq: Yaqin Sharq yana butun dunyo diqqat markazida. “Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!