G‘azodagi insonparvarlik yordamini taqsimlash masalasi yana xalqaro jamoatchilik diqqat markazida, deb xabar berdi BBC. Amerika-Isroil gumanitar jamg‘armasining (GHF) asosiy logistika punktida qo‘riqchi bo‘lib ishlagan AQSHning “Yashil beretlar” maxsus kuchlari sobiq podpolkovnigi Entoni Agilar o‘z guvohligi bilan shov-shuv ko‘tardi. U BBC jurnalisti Jeremi Bouenga bergan intervyusida, amerikalik pudratchilar va Isroil qo‘shinlari G‘azodagi falastinliklarga o‘q uzganiga shaxsan guvoh bo‘lganini ta’kidladi.
Agilarning aytishicha, Isroilning “Merkava” tanki asosiy to‘pidan odamlar to‘planib turgan hududga snaryad otgan, minomyotdan o‘q uzgan va fuqarolarning mashinalariga zarba bergan. Uning so‘zlariga ko‘ra, G‘azodagi insonparvarlik yordami markazlari atrofida ommaviy o‘limlarga sabab bo‘lgan voqealar bir necha bor kuzatilgan. BMT ma’lumotlariga qaraganda, 21 iyulga kelib, faqat bitta bunday punkt yaqinida kamida 766 fuqaro halok bo‘lgan.
GHF rahbariyati esa Agilarning bayonotlarini “mutlaqo yolg‘on” deya rad etdi va uni “norozi va o‘zboshimcha bo‘lgan sobiq pudratchi” sifatida ifodaladi. Agilar esa ishdan bo‘shatilishining boshqa sabablari yo‘qligini ta’kidlab, o‘z guvohligiga qat’iy turib oldi.
Aytish kerak, Isroil rasmiylari GHF tashkil etilganini BMTni G‘azodagi yordam taqsimotidan chetlatish va Hamasning yordamni talon-toroj qilishiga yo‘l qo‘ymaslik bilan izohlaydi. Lekin shanba kuni New York Times va boshqa manbalar orqali ma’lum bo‘lishicha, Isroil rasmiylarining o‘zi ham Hamas BMT yordamini muntazam talon-toroj qilayotgani haqida aniq dalillarga ega emas. AQSH agentliklari ham bu borada tasdiqlovchi isbot topa olmagan.
Intervyudan so‘ng Isroil mudofaa kuchlari gumanitar yordamni “tizimli ravishda o‘rganayotganini”, punktlarda to‘siq va ko‘rsatkichlar qo‘yilayotganini ma’lum qildi. Bir vaqtning o‘zida, yordam markazlari atrofida tinch aholi jabrlangani haqidagi xabarlar ham tekshirilayotgani qayd etildi.
Entoni Agilar o‘z fikricha: “Men ushbu obyektlar havaskorlarcha tashkil etilgan deyman. Tajribaga ega bo‘lmasdan, o‘rganmasdan, bunday miqyosdagi operatsiyalarni qanday amalga oshirishni tushunmasdan tashkil etishgan. Va bu men tomonidan berilgan eng yumshoq baho. Eng ochiq baho – men ularni jinoyatchi deb aytgan bo‘lardim. Faoliyatim davomida men hech qachon tinch aholiga – qurolsiz och-nahor aholiga nisbatan bunday darajadagi shafqatsizlik va zarurat bo‘lmaganda kuch ishlatilishini ko‘rmaganman”, dedi. U bu holatlarni urush jinoyatlari sifatida baholadi.
Xulosa: G‘azoda insonparvarlik yordami atrofida jiddiy ziddiyatlar va ayblovlar paydo bo‘lgan, rasmiylar va xalqaro tashkilotlar esa hali aniq dalillarni taqdim eta olmagan. Bu masala mintaqadagi barqarorlik va inson huquqlari bilan bog‘liq eng dolzarb mavzulardan biri bo‘lib turibdi.
