Tog‘li hududdan o‘tishda yoki samolyot uchish va qo‘nish vaqtida quloq bitib qolishi ko‘pchilikka ayon. Hatto ba’zida kuchli og‘riq ham kuzatiladi. Uning sababi va yechimlari haqida tanishtiramiz.
Nega quloq bitadi?
O‘rta quloq bo‘shlig‘idagi va atrofdagi havo bosimi o‘rtasida muvozanat buzilsa, bezovtalik paydo bo‘ladi. Quloq ichidagi bosimni me’yorlashtirishga yevstaxiyev naychasi javobgar hisoblanadi. Ushbu tor naycha o‘rta quloq bo‘shlig‘ini burun-tomoq bo‘shlig‘i bilan tutashtirib turadi. Samolyot yuqoriga ko‘tarilganda yoki qo‘nayotganda o‘rab turgan muhitning havo bosimi yevstaxiyev naychasi muvozanatni ushlashga ulgurmaydigan darajada juda tez o‘zgaradi. Natijada quloqlar bitadi yoki og‘rishni boshlaydi.
Shifokorlar bu holatni airplane ear (so‘zma-so‘z — «samolyot qulog‘i») deb atashadi. Mayo Clinic mutaxassislari quloqlardagi kuchli noqulaylik yoki og‘riq, ularning bitib qolishi va eshitishning yomonlashishi kabilarni airplane ear'ning alomatlari deb qabul qilishgan.
Odatda esnash yoki nimanidir chaynash yechim bo‘la oladi — belgilar yo‘qoladi, ammo ba’zi bir holatlarda asoratlar jiddiy bo‘lishi mumkin. Quyida ulardan misol keltiramiz:
- kuchli og‘riq;
- quloqda suv kirganga o‘xshash bosim;
- eshitish qobiliyati yomonlashishi yoki butunlay yo‘qolishi;
- quloqda shovqin paydo bo‘lishi;
- bosh aylanishi;
- bosh aylanishi natijasida qusish;
- quloqdan qon ketishi.
Alomatlar bir necha soat davomida ham o‘tib ketmasa, shifokor tavsiyasini olish zarur.
Xavf omillari
Yevstaxiyev naychasini yopib qo‘yuvchi yoki uning ishlashiga to‘sqinlik qiluvchi har qanday omil xavfli hisoblanadi:
- naychaning kichikligi, asosan yosh bolalarda;
- shamollash;
- sinusit (burun bo‘shlig‘i shilliq qavatining yallig‘lanishi);
- allergik rinit;
- o‘rta quloq bo‘shlig‘i infeksiyasi.
Profilaktika: parvoz va yo‘l davomida nima qilish kerak?
Esnang yoki yutining. Bu harakatlar yevstaxiyev naychasini ochuvchi mushaklarni harakatga keltiradi. Odatda parvoz oldidan tarqatiladigan saqich yoki obakidan olishni unutmang.
Valsalva nayrangidan foydalaning. Bu usul bosh suyagi ichidagi bo‘shliq va atrof-muhit havo bosimini moslashtirishga yordam beradi. Tartibi: burun va og‘izni berkiting, so‘ng xuddi burun qoqish kabi nafas chiqarishga harakat qiling.
Uxlamang. Parvoz davomida mudrab qolsangiz, bosimni me’yorlashtirishga doir choralar ko‘ra olmaysiz.
Iloji bo‘lsa parvoz keyinroqqa qoldirgan ma’qul, qachonki sizda shamollash, sinus infeksiya, burun bitishi yoki quloq infeksiyalari kuzatilsa. Yaqindagina quloq operatsiyasini boshdan kechirganlar esa shifokordan uchishga ruxsat olishi maqsadga muvofiq.
Quloqchinlardan foydalaning. Ular quloq pardasidagi bosimni me’yorga keltiradi.
Burningiz bitib qolgan bo‘lsa, parvoz va qo‘nishdan 30—60 daqiqa oldin oddiy burun ochuvchi sprey yordamida burningizni ochishga urinib ko‘ring. Lekin undan juda tez-tez foydalanishga o‘rganib qolmang — burun bitishi surunkali kasallikka aylanib ketishi mumkin. “Zamin” yangiliklarini “Youtube”da kuzatib boring
Ctrl
Enter
Xato topdIngizmi?
Iborani ajratib Ctrl+Enter tugmasini bosingMavzuga oid yangiliklar
“Tolibon” Afg‘onistonning Xost viloyatida besh nafar fuqaroni qamchi bilan jazoladi
Xitoy AQSHni «qizil chiziqlar»ni kesib o‘tishdan ogohlantirdi va «dushman emas, hamkor» bo‘lishga chaqirdi
Uchar avtomobil yo‘lovchi bilan birinchi parvozini amalga oshirdi (video)
Piyoda yurish va bog‘dorchilik bilan shug‘ullanish depressiyaga chalinishni 23 foizga kamaytiradi
Mariya Zaxarova ukrainaliklarni Amerika hindulariga o‘xshatdi
Germaniyada ishlash istagida bo‘lgan o‘zbekistonlik mutaxassislar uchun nemis tili o‘rgatiladi
AQSHning G‘azodagi siyosatidan norozi Davlat departamenti rasmiysi iste’foga chiqdi
Lukashenko G‘arbga tahdid bilan chiqdi