To‘yib uxlashga xalaqit berib, noxush asoratlarni keltirib chiqaradigan omillar

^{Foto: Marie Claire}
Uyquning yaxshi sifati juda ko‘p narsalarga bog‘liq bo‘lib, ularga rioya qilmaslik doimiy uyqusizlikka, uzoq muddatli va jiddiy sog‘liq muammolariga olib kelishi mumkin. Sog‘lom uyquga nima xalaqit beradi va qanday salbiy oqibatlarga tahdid solishini quyida ma’lum qilamiz.

Xona harorati va namlik
Quruq havoda bakteriyalar tezroq ko‘payadi va teri suvsizlanadi. Umuman olganda, 15—23 daraja harorat tanani dam olish va tiklash uchun optimal hisoblanadi. Ayniqsa, issiq mavsumda xonani tez-tez ventilyatsiya qilish lozim. Maxsus xona namlagich quruq havo bilan yaxshi kurashadi.

Yorug‘lik
Hatto tungi chiroq yoki sham melatonin ishlab chiqarishga zarar yetkazishi mumkin. U «uyqu gormoni» deb ham ataladi. Uning yordami bilan antioksidantlar ishlab chiqariladi – sog‘lom bo‘lish, teri yosh va elastik bo‘lishiga yordam beradigan moddalar. Shuning uchun qorong‘ilik to‘yib uxlashni va jozibali bo‘lishni xohlaydigan har bir kishining do‘stidir.

Shovqin
Har qanday tovushlar, tabiiylardan tashqari, uxlab qolishga to‘sqinlik qiladi, chunki ular miyani doimo hushyor bo‘lishga – vaziyatni nazorat qilishga majbur qiladi. Shuning uchun, shovqin o‘rtasida uxlaganda ham miya shunchaki dam olmaydi.

Gadjetlarning yorug‘ligi
Monitor, televizor, telefon ekranining ko‘k chirog‘i uyquni o‘g‘irlab, go‘zallikni o‘ldiradi. Uyqudan avval jurnal varaqlash yoki kitobni o‘qish yaxshiroqdir.

Stress
Bir tugmani bosish bilan barcha muammo va holatlarni o‘chirish qiyin. Uyqudan oldin ularni, albatta, yotoqxona devorlaridan tashqarida qoldirilishi kerak. Agar biz yotishdan oldin asabiylashish, hal qilinmagan nizolar, ishdagi va oilada muammolar bo‘lsa, uyqusizlikni hal qilish mumkin emas. Bundan tashqari, stress yuqori qon bosimi, immunitetning pasayishi, depressiya va erta qarishni keltirib chiqaradi.

Ortiqcha ovqatlanish
Yotishdan oldin oshqozon-ichak traktidagi yuk, albatta, yetarli uyqu bermaydi. Eng yomoni, kechasi ovqatlanish uyqu bilan bog‘liq muammolarni keltirib chiqarishi mumkin, chunki uxlamaslik kortizol gormonini chiqaradi, bu esa ochlikni his qiladi.

Yotishdan oldin ortiqcha jismoniy faoliyat
Yotishdan oldin ortiqcha, charchatadigan faoliyat zararli. Sport zalida biz qo‘shimcha 100 kaloriya sarflanadi. Gap shundaki, sport asab tizimini qo‘zg‘atadi, kechasi esa foydasiz.

Noto‘g‘ri uyqu pozitsiyalari
Agar noqulay yostiqda uxlash yoki umuman uxlamaslik, boshning g‘ayritabiiy holatida kuchli qon oqimi tufayli ertalabda shish paydo bo‘ladi. To‘g‘ri holatda uxlash ham muhim: olimlar chap tomonda uxlashni optimal deb hisoblaydi. Bu ovqat hazm qilishni yaxshilaydi va tanadagi stressni kamaytiradi, shuningdek, uxlash vaqtida to‘g‘ri nafas olish va xurrak otishdan qochish imkonini beradi. “Zamin” yangiliklarini “Youtube”da kuzatib boring