Jahon bozorida mol go‘shti narxi keskin oshib, so‘nggi 60 yildagi eng yuqori nuqtaga yetdi. Jahon banki e’lon qilgan ma’lumotlarga ko‘ra, 2025 yil sentyabr oyida go‘shtning bir kilogrammi uchun o‘rtacha narx 6,9 dollarni tashkil etdi, bu esa taxminan 83 ming 600 so‘mga teng.
Bu ko‘rsatkich avgust oyiga nisbatan 0,6 foizga, o‘tgan yilga nisbatan esa qariyb 10 foizga oshgan. Mutaxassislar ta’kidlashicha, bu o‘sish nafaqat iqtisodiy, balki tabiiy omillar bilan ham bog‘liq.
Narx oshishining asosiy sabablari
Jahon banki hisobotida aytilishicha, mol go‘shti narxi bir necha omil ta’sirida o‘smoqda. Birinchidan, inflyatsiyaning global darajada yuqori bo‘lishi va oziq-ovqat bozorlaridagi beqarorlik go‘sht narxlariga to‘g‘ridan-to‘g‘ri ta’sir ko‘rsatgan.
Ikkinchidan, AQSh va Xitoy kabi yirik bozorlarda iste’molchilar talabining ortishi ham narxlar oshib borishiga sabab bo‘ldi. Xususan, Xitoyda aholi daromadining o‘sishi bilan parhezbop va sifatli go‘sht mahsulotlariga qiziqish kuchaygan.
Shu bilan birga, sut mahsulotlarining ham qimmatlashishi go‘sht bozoridagi raqobatni pasaytirgan va mol go‘shtini asosiy protein manbai sifatida yanada ommaviy qilgan.
Iqlim va tabiiy omillar ta’siri
Mol go‘shti narxi oshishiga yana bir muhim sabab — iqlim o‘zgarishi bilan bog‘liq muammolar. Qurg‘oqchilik, yaylov yerlarining qisqarishi va yem-xashak narxining oshib borishi dunyo bo‘ylab chorvachilik sohasi uchun jiddiy sinovga aylangan.
AQShda, masalan, bu yil chorva soni 1951 yildan beri eng past darajaga tushdi. Bu holatning o‘zi ham bozorda go‘sht taqchilligini keltirib chiqardi va narxlarning yanada yuqorilashiga turtki bo‘ldi.
Ekspertlar fikri
Iqtisodchilarning ta’kidlashicha, agar global iqlim sharoiti yaxshilanmasa va chorvachilikni qo‘llab-quvvatlovchi dasturlar kengaytirilmasa, narxlar yana ham oshib borishi mumkin.
Shuningdek, go‘sht ishlab chiqarish xarajatlarining oshishi, energiya narxining yuqoriligi va logistika tizimlaridagi murakkabliklar ham bozordagi qiymatni oshiruvchi omillar sifatida ko‘rsatilmoqda.
“Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!
