Mintaqada joriy yil davomida kuzatilgan suv resurslarining jiddiy tanqisligi mamlakatning energetika sektoriga bevosita ta’sir ko‘rsatdi. Bu haqda Upl.uz xabar beradi.
Suv hajmining o‘tgan yilga nisbatan 35 foizga qisqarishi yirik gidroelektrostansiyalarda elektr energiyasi ishlab chiqarish hajmining pasayishiga olib keldi. Bu haqda Oliy Majlis Qonunchilik palatasidagi hukumat soati davomida energetika vaziri Jo‘rabek Mirzamahmudov ma’lum qildi.
«O‘zLiDeP» fraksiyasi vakili Saidullo Azimov tomonidan ko‘tarilgan savolga javoban vazir gidroenergetika sohasidagi ko‘rsatkichlarning pasayishini iqlimiy omillar bilan bog‘ladi. Unga ko‘ra, suv omborlari va daryolardagi suv hajmining kamligi yirik GESlarning rejali quvvatda ishlashiga to‘sqinlik qilgan.
Muammoni bartaraf etish uchun kichik gidroenergetika rivojlantirildi, biroq yangi quvvatlar natijasi hozircha past darajada qolmoqda: 5 MVt quvvatgacha bo‘lgan kichik va mikro GESlar jami 140 million kilovatt-soat energiya ishlab chiqargan. Vazirlikning kelajak strategiyasi gidroenergetikani rivojlantirish bilan birga, suv resurslariga bog‘liq bo‘lgan bu yo‘nalishdan tashqari, muqobil manbalarga o‘tishni ham nazarda tutadi.
Jo‘rabek Mirzamahmudovning ta’kidlashicha, quyosh, shamol va energiyani saqlash tizimlari gaz iste’molini kamaytirish uchun asosiy yo‘nalish bo‘lib qolmoqda. Shuningdek, yirik GESlarni qurish 6-10 yil vaqt olishini hisobga olib, muqobil energiya loyihalari qisqa muddatda energiya ta’minoti ehtiyojlarini qondirishi mumkin.
Uzoq muddatli istiqbollar ham e’tiborda: sentyabr oyida Xitoy kompaniyalari bilan O‘zbekistonda gidroakkumulyatsiyalash stansiyalarini qurish bo‘yicha kelishuvga erishildi. Shu bilan birga, O‘zbekiston, Qirg‘iziston va Tojikiston o‘rtasida transchegaraviy elektr uzatish liniyalarining o‘tkazuvchanligini oshirish bo‘yicha ishlar olib borilmoqda.
Loyihaning amalga oshirilishi Jahon banki tomonidan REMIT dasturi doirasida qo‘llab-quvvatlanmoqda. Dekabr o‘rtalarida Jo‘rabek Mirzamahmudov Qirg‘iziston va Tojikistonga 2,6 milliard kilovatt-soat elektr energiyasi eksport qilish rejasini e’lon qildi.
Bu strategiya suv omborlarida suv to‘plash va uni o‘zbek fermerlari uchun vegetatsiya davrida suv ta’minoti sifatida ishlatish imkonini yaratadi. Shu orqali, 35 foizga kamaygan yog‘ingarchilikka qaramay, O‘zbekiston dehqonlari yozgi mavsumda suv tanqisligidan aziyat chekmadi.
Yangi quvvatlarni ishga tushirish va zaxiralarni yaratish natijasida O‘zbekiston energiya yetkazib beruvchi davlatga aylandi. O‘tgan hafta Tojikistonga kunlik 2 million kilovatt-soatgacha elektr energiyasi yetkazib berish boshlandi va kelgusida bu hajm oshirilishi kutilmoqda.
Hozirda respublikaning gidroenergetik salohiyati yiliga 27,4 milliard kVt⋅soatni tashkil etadi, biroq ushbu hajmning faqat 30 foizi o‘zlashtirilgan. Shu sababdan, kichik GESlarni rivojlantirish kelajak uchun istiqbolli yo‘nalish sifatida ko‘rilmoqda.
Mehmon guruhidagi foydalanuvchilar ushbu nashrga izoh qoldira olmaydi.
