Ўзини ҳурмат қилиш ва муҳит: Ҳаётингизни ўзгартирувчи куч ва ички ўзгаришлар

Ҳар бир инсон ҳаётда ўзига ишонишни, маънавий баркамолликка эришишни ва катта мақсадларга эришишни орзу қилади. Бироқ, бунинг учун биринчи навбатда ўзингизни қандай баҳолашингиз ва атрофдаги одамлар билан қай тарзда муносабат қураётганингизга эътибор бериш жуда муҳим, деб таъкидлайди психологлар. Айниқса, бугунги жадал ҳаётда ички ва ташқи таъсирлар инсоннинг ўз-ўзига бўлган ҳурматига жиддий таъсир кўрсатади.

Ижтимоий муҳит — шахсият ривожининг асосий омили

Кўпчилик учун атроф-муҳит, яқин дўстлар, оила аъзолари ва ҳатто иш жамоаси инсоннинг ўзини қандай қабул қилишини белгилаб берадиган омиллардан биридир. Баъзан биз ўз ҳақиқий эҳтиёжларимизни тушунмаймиз, балки бошқаларнинг айтиши, қарашлари ва хулосаларига кўра ўзимизга баҳо берамиз. Психологлар бу ҳолатни “ички кўзгу эффекти” деб атайдилар — яқинларимиз ўз кайфияти ва фикрлари орқали бизнинг ўзимизни идрок этишимизга катта таъсир кўрсатишади.

Масалан, болаликда устозлар ёки яқинлар томонидан билдирилган бир оғиз танқид, йиллар ўтиб ҳам одамнинг нутқдан қўрқишига ёки камтарликка мойиллигини шакллантириши мумкин. Ёки онангизнинг фақат иш ҳақида ўйлайдиган қиз деб танбеҳ бериши — ноаниқ айбдорлик туйғусини пайдо қилади, сизнинг меҳрингизни эса болалар тўлиқ ҳис қилиб туриши мумкин.

Оила ва яқинлар таъсири: ички куч ёки ноаниқ айбдорлик?

Яқинлар ва турмуш ўртоғининг муносабати аёлнинг ўз-ўзига бўлган ишончини шакллантиришда ҳал қилувчи аҳамиятга эга. Агар турмуш ўртоқ совғалар ўрнига амалиётни, ҳис-туйғулар ўрнига иқтисодий ечимларни афзал кўрса, аёл ўз эҳтиёжларини камситиб, ўз-ўзини ҳурмат қилишдан анча узоқлашиб кетиши мумкин. Бундай вазиятда инсон ҳаётдаги бошқа йўналишларга, масалан, ишга ёки ижтимоий ролларга кўпроқ эътибор қаратади ва ҳаётдан тўлиқ қониқиш ололмайди.

Муваффақиятли шахс учун муҳим маслаҳатлар

Психологлар ўз-ўзига ишончни ва ички барқарорликни мустаҳкамлаш учун бир нечта самарали усулларни тавсия қиладилар:

– Алоқа доирасини танлашда эҳтиёткор бўлинг. Атрофингиздаги одамлар сизга фақат ижобий руҳ, қўллаб-қувватлов ва ғамхўрлик бағишлаши муҳим.
– Ҳар қандай муносабатда чегара қўйишга ҳаракат қилинг. Сизни камситадиган, энергетикаси паст одамлар билан мулоқотни минималлаштиринг.
– Унутманг, сизнинг ички кучингиз — ўз ютуқларингизни эътироф этишдан бошланади. Ҳар куни катта бўлмасада, кичик ютуқларингизни ҳам қадрланг.
– Агар салбий фикрлар ва танқидлар сизни кўп айлантирса, муҳитингизни тубдан ўзгартиришдан қўрқманг. Яхши инсонлар билан бирга бўлиш ўз-ўзига ишончни оширади.

Ички барқарорлик ва атроф таъсири: ҳаётингизнинг калити

Ўз-ўзига бўлган ҳурмат ва ишонч — инсоннинг фаолияти, соғлиги, ижтимоий муносабатлари ва умумий ҳаётий энергиясининг асосий манбаидир. Агар инсон атрофида қўллаб-қувватловчи, фахрланувчи ва илҳомлантирувчи муҳит бўлса, у кундан-кунга кучлироқ ва муваффақиятли бўлади. Ҳар бир салбий муносабат, кичкина болалик хотираси ёки яқинлар танқиди инсон ҳаётига узоқ йиллар таъсир қилиши мумкин. Лекин буни ўзгартириш, янги ҳаёт саҳифасини очиш ҳам фақат ўзига боғлиқ!

Ўзини ҳурмат қилиш — муҳитга мослашув эмас, балки шахсий танлов

Мақсад сари интилувчи, ҳар куни ўз устида ишлайдиган ва ёрқин ҳаётга ишонган инсон ўз ҳаётини тўлиқ ўзгартириши мумкин. Чин дўстлар, қўллаб-қувватловчи оила ва мустаҳкам ижтимоий муҳит — бу сизнинг ўз-ўзини ҳурмат қилишингиз ва ишончингизни оширишда энг муҳим омиллардан бири. Баъзида атрофдаги бирорта сўз ёки муносабат бутун ҳаётга таъсир қилади, шунинг учун фақат ёруғ муҳитда яшашга интилинг.

Сиз бугун ўзингиз ҳақингизда қандай фикрдасиз — бу саволга жавоб бериш, сизнинг атрофда кимлар турганини таҳлил қилишдан бошланади. Ҳар бир кишининг бахти ва муваффақияти — биринчи навбатда, унинг ўзини қандай қабул қилишида ва ўзига ишончида. Атрофингизни танланг, ҳаётингизни тўғри йўлга қўйинг ва ички сизни ҳурмат қилувчи муҳит яратинг! «Замин»ни Telegram’да ўқинг!