Кўриш қобилиятини тиклаш инсон саломатлигидаги энг долзарб муаммолардан бири ҳисобланади. Бу йўналишдаги навбатдаги илмий ютуқ Жанубий Корея олимлари томонидан эълон қилинди: улар пигментли ретинит (ретинит пигментоза) деб аталадиган кўзнинг ирсий касаллигини даволашда катта илдамлашни амалга оширишди. Nature Communications журналида чоп этилган мақолага кўра, бу мураккаб касалликни даволаш PROX1 оқсилини блоклаш орқали мумкин бўлиши мумкин.
Касаллик ҳақида қисқача:
Пигментли ретинит — бу нурга сезувчан ҳужайралар йўқолиши натижасида кўриш қобилияти аста-секин йўқоладиган ирсий хасталик. Унинг охири кўзни бутунлай ожизликка олиб келиши мумкин. Ҳозирги кунда бу касалликни тўлиқ даволайдиган дори мавжуд эмас.
Илмий янгилик нимада?
Корея Илм-фан ва Технология Илғор Институти тадқиқотчилари айрим ҳайвонлар, хусусан балиқлар кўз тўр пардаси ҳужайраларини қандай тиклай олиши, одамлар ва сутэмизувчилар эса нега бу қобилиятга эга эмаслигини ўрганишди. Аниқланишича, сутэмизувчиларда PROX1 оқсили махсус Мюллер ҳужайраларининг янги нейронларга айланиш жараёнини тўсади.
Тадқиқотчилар мазкур PROX1 оқсили фаолиятини блоклайдиган антитанача ишлаб чиқишди. Бу антитанача сичқонлардаги ретинит пигментоза ҳолатида синовдан ўтказилганда, шикастланган ҳужайралар ўзини тиклаб, сичқонлар қайта кўра бошлашди.
Келажакда нима кутиляпти?
Олимлар ушбу ютуқни инсонларда қўллаш учун 2028 йилда клиник синовларни бошлашни режалаштиришмоқда. Агар бу усул муваффақиятли чиқса, минглаб инсонларга умид бўлиши мумкин. Бу фақат пигментли ретинит эмас, балки кўриш қобилиятига таъсир қилувчи бошқа ирсий касалликлар учун ҳам кенг қўлланилиши мумкин бўлган терапия йўли ҳисобланади.
Ҳозирча синовлар сичқонлар устида ўтказилган бўлса-да, инсон организмидаги ҳужайравий механизмлар ўхшашлиги бу усулни тиббиётда амалиётга жорий этишга ишонч уйғотмоқда. «Замин»ни Telegram’да ўқинг!
Ctrl
Enter
Хато топдИнгизми
Иборани ажратиб Ctrl+Enter тугмасини босинг Мавзуга оид янгиликлар
