Nima uchun Odessa Ukraina va Rossiya uchun bu qadar muhim?

^{Foto: AFP}
Odessa juda katta taktik, ramziy va iqtisodiy ahamiyatga ega. Bu haqda The Economist ma’lumot berdi.

«Dengiz bo‘yidagi marvarid» nomini olgan Ukrainaning uchinchi yirik shahri Odessa bir vaqtlar Rossiya imperiyasining durdonasi bo‘lgan.

U 1794 yilda Buyuk Ketrin tomonidan asos solingan bo‘lib, savdo markazi va yozuvchilar maskani sifatida shuhrat qozongan. Iqtisodiy jihatdan hal qiluvchi ahamiyatga ega.

Qora dengiz portlari, shu jumladan Odessa, yana Pivdenniy, Chornomorsk va sharqdagi Nikolayev, urushdan oldin Ukraina eksportining 70 foizdan ortig‘ini bajargan.

Rossiyaning Qora dengiz blokadasi sabab Ukraina dunyodagi beshinchi yirik eksportchi bo‘lgan bug‘doyni ham to‘xtatdi. Bu joriy yilda bug‘doy narxining 50 foizdan ko‘proq oshishiga yordam berdi.

24 may kuni Yevrokomissiya prezidenti Ursula fon der Lyayen Rossiyani ochlikdan qurol sifatida foydalanganlikda aybladi. 2021 yilda dunyodagi eng yirik bug‘doy eksportchisi Rossiya rekord darajadagi yuqori narxlardan foyda ko‘rdi.

Endilikda u tanqislikdan savdo vositasi sifatida foydalanib, G‘arb sanksiyalarni bekor qilish evaziga portlarni blokdan chiqarishni taklif qilmoqda.

Qora dengiz portlarini qayta ochish bosimi faqat kuchaymoqda. Taxminan bir oy ichida yangi hosil boshlanadi, ammo Ukrainada uni saqlash uchun joy yo‘q.

Varshavada joylashgan Sharq tadqiqotlari markazi xodimi Slavomir Matuszakning so‘zlariga ko‘ra, kelgusi mavsumda 30 mln tonna ekin eksport qilinadi, 20 mln tonna esa silosda. Bu o‘tgan oyda eksport qilinganidan qariyb 50 baravar ko‘pdir.

Jahon yetakchilari Ukraina eksportini bo‘shatish yo‘llarini astoydil izlamoqda, hozircha natija yo‘q. “Zamin” yangiliklarini “Facebook”da kuzatib boring