365
Insoniyatni qutqaradigan zamburug‘lar? Bu fantastika emas – ilm-fan haqiqati!
Plastik chiqindilar butun insoniyat uchun eng og‘riqli muammolardan biriga aylanib bo‘ldi. Har yili okeanlarga yuz minglab yuk mashinasiga teng plastik tashlanadi. Ular parchalanmaydi, yillar davomida mikroplastikka aylanib, suv jonivorlari hayotini xatar ostiga qo‘yadi. Ammo bu falokatni to‘xtatish yo‘li topildi. Kim deb o‘ylaysiz? – Zamburug‘lar!
Gap nima haqida?
Havayi universiteti olimlari yog‘ochni parchalaydigan 68 turdagi dengiz zamburug‘ini sinovdan o‘tkazdi. Maqsad — ularni plastik “yeyishga” o‘rgatish!
Tadqiqot davomida olimlar poliuretan (masalan, porolon, tibbiy qoplamalar va turli sanoat mahsulotlarida uchraydigan plastik turi)ni idishlarga surtib, qaysi zamburug‘ turi uni tezroq parchalay olishini kuzatishdi.
Natija hayratlanarli!
Sinovga jalb qilingan zamburug‘larning 60 foizi plastikni muvaffaqiyatli parchaladi!
Ayrim turlar esa uch oy ichida bu qobiliyatni 15 foizga oshirdi.
Tadqiqot muallifi Ronya Shtaynbox aytadi: “Biz kutmagan darajada ijobiy natijalar oldik. Zamburug‘lar shunchalik tez moslashdiki, kelajakda ularni plastik tozalash jarayonida faol qo‘llash mumkin bo‘ladi”.
Plastikga qarshi kuchli qurol!
Bugungi kunda okeanlarni plastikdan tozalash bo‘yicha turli usullar qo‘llanilayotgan bo‘lsa-da, tabiiy parchalatuvchilar – zamburug‘lar kabi biologik agentlar eng samarali yo‘llardan biriga aylanishi mumkin.
Tabiat o‘z yechimini topadi! Okeanlarimizdagi plastik musorni yo‘q qilish yo‘lida bunday kashfiyotlar – bugungi kundagi eng muhim ilmiy yutuqlardan biri. Agar shunday zamburug‘lar keng miqyosda ishlatila boshlansa, insoniyat nafaqat suv manbalari, balki butun sayyorani asrab qolishi mumkin!
Zamin.uz muxlislariga savol:
Agar sizda imkoniyat bo‘lsa, tabiatni asrash uchun qanday tashabbusga qo‘l urgan bo‘lardingiz? “Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!
16:03, 11-04-2025
