Turkiyada atom bombasi bormi?

So‘nggi yillarda global xavfsizlik va geosiyosiy muvozanat masalalari tobora dolzarb bo‘lib bormoqda. Shu nuqtai nazardan, “Turkiyada atom bombasi bormi?” degan savol ko‘pchilikni qiziqtirishi tabiiy. Ayniqsa, Turkiya NATOning faol a’zosi sifatida va mintaqamizga yaqin davlat sifatida bu masala biz, o‘zbekistonliklar uchun ham befarq emas.

Ha, Turkiyada atom bombasi bor, lekin o‘ziniki emas
Avvalo aniq qilib aytish kerakki: Turkiya o‘zining atom quroliga ega emas. Ya’ni, u hech qanday mustaqil tarzda ishlab chiqarilgan yoki nazorat qilinadigan yadroviy arsenalga ega emas. Biroq bu bilan gap tugamaydi.

Turkiya NATO tarkibidagi "yadroviy qurol almashinuvi" dasturida ishtirok etadi. Bu dastur doirasida AQSh ayrim NATO a’zolari hududida o‘z yadroviy bombalarini saqlaydi. Ular orasida Germaniya, Belgiya, Niderlandiya, Italiya va Turkiya bor.

Injirlik harbiy bazasi – AQSh yadroviy bombalari saqlanadigan joy
Turkiyada, aynan janubdagi Injirlik harbiy bazasida AQShning 20 ta B61 taktika yadroviy bombasi saqlanadi. Bu bombalar portlashi kuchiga qarab turli darajadagi zararni yetkazishi mumkin bo‘lgan zamonaviy quroldir.

Biroq muhim jihat: bu bombalar AQSh harbiylarining to‘liq nazoratida saqlanadi. Turkiya ularni o‘z xohishicha ishlatishga yoki ko‘chirishga haqli emas. Ular NATO doktrinasi asosida faqat AQSh ruxsati bilan ishga tushiriladi.

Nima uchun AQSh yadroviy qurolini Turkiyada saqlaydi?
AQSh va NATO bunday qurollarni strategik joylarda saqlab, ikki asosiy maqsadni ko‘zlaydi:
1. Yadroviy to‘siq kuchini saqlash – raqib kuchlarga yadroviy hujum qilishdan ogohlantiruvchi vosita sifatida.
2. NATO ittifoqchilariga xavfsizlik kafolatini berish – a’zolarga AQSh himoyasiga tayanish imkonini yaratish.

Shunday qilib, bu qurollarning mavjudligi Turkiyaga nisbatan tahdid yuzaga kelganda, u ittifoqchilar tomonidan himoyalanishiga kafolat beradi. “Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!