Qozog‘istonda armiyaga chaqiruv: endi SMS va elektron xabar orqali!

Qozog‘istonda harbiy chaqiruvda yangi davr: SMS va elektron portal orqali chaqiriladigan bo‘ldi
Qozog‘istonda muddatli harbiy xizmatga chaqirish tizimida katta o‘zgarishlar amalga oshirildi. Endi mamlakat fuqarolariga chaqiruv qog‘ozlari an’anaviy qog‘oz shaklida emas, balki zamonaviy texnologiyalar — matnli SMS xabarlar va elektron hukumat portali orqali yetkaziladi. Bu haqda mamlakat Senati apparati rahbari Maksim Spotkay ma’lum qildi. Yangi tizim qonunchilik asosida mustahkamlandi va rasman kuchga kirdi.

Mamlakatning amaldagi harbiy qonunchiligiga kiritilgan mazkur o‘zgarishlar zamonaviylashuv yo‘lidagi muhim qadam sifatida baholanmoqda. Harbiy chaqiruv jarayonida qulaylik yaratish, ortiqcha qog‘ozbozlikdan xalos etish va jarayonni raqamlashtirish maqsad qilingan. Spotkay buni "chaqiruv tizimining soddalashtirilishi" deb atadi.

Xabar yetkazishda fuqaro roziligi muhim
Yangi qonunga ko‘ra, harbiy xizmatga chaqirilayotgan fuqaro agar u SMS xabarni o‘qimagan yoki qabul qilmagan bo‘lsa, u holda fuqaro rasman xabardor qilinmagan deb hisoblanadi. Bu esa harbiy chaqiruvda inson huquqlarini hurmat qilish va fuqarolarga ma’lumotni o‘z vaqtida va to‘g‘ri yetkazish masalasiga alohida e’tibor qaratilganidan dalolat beradi.

Qozog‘iston hukumati elektron davlat xizmatlari portali orqali ham chaqiruv xabarini yo‘llashni yo‘lga qo‘ydi. Bu tizim orqali fuqarolar o‘zlariga tegishli chaqiruv ma’lumotlarini shaxsiy kabinet orqali ko‘rishlari mumkin. Mazkur usul nafaqat qulay, balki ishonchli hisoblanadi.

Talabalarga chaqiruv kechiktirish faqat bir marta beriladi
Senat tomonidan tasdiqlangan yana bir muhim o‘zgarish — bu talabalarning harbiy xizmatga chaqirilishini kechiktirish tartibiga taalluqli. Yangi qonunga asosan, endi Qozog‘iston yoshlari har bir ta’lim darajasida faqat bitta marta chaqiruvni kechiktirish huquqiga ega bo‘ladi. Masalan, bakalavriat davomida bir marta kechiktirish berilsa, keyingi darajada — magistraturada yana bir bor faqat bir martagina kechiktirish imkoniyati mavjud bo‘ladi. Bu o‘zgarish ta’lim olish bahonasida harbiy xizmatdan uzoqlashish holatlarining oldini olishga qaratilgan.

Armiyada xizmat qilganlar uchun OTMga imtiyozlar
Yangi tartibga ko‘ra, Qozog‘istonda muddatli harbiy xizmatni tamomlagan fuqarolarga katta imtiyoz beriladi: ular mamlakatdagi barcha universitetlarga — Oliy ta’lim muassasalariga (OTM) Yagona milliy test (YENT)dan o‘tmasdan kirish huquqiga ega bo‘ladi. Bu ular uchun rag‘bat sifatida ko‘zda tutilgan. Mazkur yondashuv yoshlar orasida harbiy xizmatga qiziqishni oshirishi va vatan oldidagi burchni ado etishga bo‘lgan ijobiy munosabatni kuchaytirishi kutilmoqda.

Yangi tizim qanday ishlaydi?
Yangi tizimning ishlash tartibiga ko‘ra, chaqiruv yoshidagi har bir fuqaro o‘zining mobil telefoniga SMS ko‘rinishida chaqiruv xabari oladi. Shu bilan birga, u elektron hukumat portalida ham shaxsiy akkaunti orqali chaqiruv qayerda va qachon bo‘lishi haqida to‘liq ma’lumotga ega bo‘ladi. Agar fuqaro ushbu xabarni qabul qilmasa yoki o‘qimasa, unga qarshi javobgarlik choralari ko‘rilmaydi. Bu esa harbiy chaqiruvning fuqarolik huquqlariga zid ravishda amalga oshirilishining oldini oladi.

Yangi qonun o‘z ichiga xalqaro standartlarga mos ravishda inson huquqlari, shaffoflik va aniqlikni qamrab olgan. Chaqiruv jarayonida shubhali holatlar kamayadi, fuqarolar o‘z vazifalarini o‘z vaqtida va xabardorlik asosida bajaradi.

Xulosa
Qozog‘istonda harbiy chaqiruv tizimining raqamlashtirilishi mamlakatdagi ijtimoiy munosabatlarning yangi bosqichga ko‘tarilayotganidan dalolat beradi. Zamonaviy axborot texnologiyalari yordamida fuqarolarga tezkor va ishonchli tarzda chaqiruv yuborish tizimi nafaqat qulaylik, balki adolat, inson huquqlari va samaradorlikni ta’minlaydi.

Shu bilan birga, talabalar uchun belgilangan kechiktirishlar va xizmatni ado etganlarga berilgan OTMga kirish imtiyozlari harbiy xizmatning jozibadorligini oshirishi mumkin. Yangi qonun nafaqat harbiy sohada, balki ta’lim va ijtimoiy sohalarda ham katta ta’sir ko‘rsatishi kutilmoqda. “Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!