Bugungi «minimalizm» nafaqat san’atda, balki hamma narsada namoyon bo‘lmoqda: kiyim uslubi, turmush tarzi, uylarni bezatish... hatto ovqatlanishda. Biroq, ovqatlanishda minimalizm nima ekanligini va u qanday namoyon bo‘lishini tushuntirishdan oldin, atamaning o‘ziga to‘xtalsak.
Minimalizm mavzu, hodisa yoki konsepsiyaning mohiyatini to‘liq ochib beradigan kichik narsa. Minimalizm Yaponiyada paydo bo‘lgan va mamlakatning ichki qismida mukammal aks ettirilgan: keraksiz tafsilotlar yo‘q, hamma narsa aniq va ayni paytda nafis. Bundan tashqari, funksional: uslub pragmatik ahamiyatga ega bo‘lmagan narsalarni kechirmaydi. Minimalizmni soddaroq tushuntiradigan bo‘lsak ozginayu sozgina demak.
Yuqorida aytganimizdek, dastlab faqat san’at va interyer dizaynida qo‘llanilgan uslub asta-sekin inson hayotining barcha sohalariga o‘tdi. Buning ajablanarli joyi yo‘q: ixchamlik – bu doimo o‘zgarib turadigan, tez rivojlanayotgan dunyoda yashaydigan odamlarga juda zarur bo‘lgan narsa.
Demak minimal ovqatlanish g‘oyalarining vujudga kelishi tabiiy hodisa. Ya’ni cheksiz ovqatlanishni cheklash orqali ko‘pchilik ma’lum maqsadlarga erishishni xohlaydi. Shunday qilib, oziq-ovqatda minimalizm – bu yuqori sifatli, foydali va tabiiy mahsulotlardan foydalanish, zararli mahsulotlardan voz kechish istagi asosida paydo bo‘lgan keng tarqalgan zamonaviy hodisa.
Bugungi kunda sog‘lom turmush tarzi haqida juda ko‘p gapirilmoqda. Odamlar ko‘proq harakat qilishga, vazn yo‘qotishga, to‘g‘ri, muvozanatli ovqatlanish tizimini yaratishga harakat qilishmoqda. Bo‘kib va ko‘p ovqat yeyish orqali sog‘lig‘ingiz bilan xayrlashishingiz mumkin. Qaytarib bo‘lmaydigan ishtaha bilan birga semirish, yurak-qon tomir tizimi bilan bog‘liq muammolar, nafas qisilishi va boshqalar paydo bo‘ladi.
Oziqlanishdagi minimalizm sizni sog‘lom saqlash bilan birga ovqatlanish impulslarini tartibga soladi. Biroq, umumiy konsepsiyaga qaramay, ushbu oziq - ovqat iste’mol qilish tizimi haqida bir necha xil qarashlar mavjud:
Veganizm
Oziq-ovqat minimalizmining ba’zi tarafdorlari tirik mavjudotlarga zarar yetkazishni istamay, hayvon, parranda go‘shtlaridan (shu jumladan sut, tuxum, baliq) butunlay voz kechishadi.
Sog‘lom biooziqlanish
Uning tarafdorlari faqat GMOni mutlaqo istisno qiladigan ekologik toza, shu jumladan go‘sht mahsulotlarni tanlaydilar.
Balansli ovqatlanish
Minimalist g‘oyalarga eng kam radikal yondashuv: to‘g‘ri hisoblangan nisbatda tanaga kerakli miqdordagi minerallar, vitaminlar va barcha oziq moddalar kiritilishi kerak. Va ular orasida zararli (yog‘li, sho‘r, to‘yinmagan) ovqatlar yo‘q.
Asosiy prinsiplar nimalarda ko‘rinadi? Iste’mol qilinadigan oziq-ovqat mahsulotlariga ehtiyotkorlik va sog‘lom nazorat muhim. Ortiqcha to‘yib ovqatlanish mumkin emas. Ana shundan keyin odam yengillikni his qiladi, ovqat hazm qilish jarayoni yengillashadi, kayfiyat yaxshilanadi. Shubhasiz, bu oziq-ovqat minimalizmining ijobiy fazilatlari. Ammo har qanday tizimda bo‘lgani kabi, salbiy tomonlari ham bor va barcha xavf ya’ni yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan muammolarni tushunish muhimdir.
Ijobiy va salbiy tomonlari: cheklovlar bormi?
Oziq-ovqat minimalistlarining fikriga ko‘ra, inson tanasiga doimiy ravishda yuqori sifatli yoqilg‘iga muhtoj bo‘lgan ulkan, murakkab tartibga solingan va mukammal ishlab chiqilgan mashina sifatida qarash kerak. Biz iste’mol qiladigan narsa nafaqat organlar va tizimlarning holatiga, balki umr ko‘rish davomiyligiga ham bevosita ta’sir qiladi.
Shuning uchun ovqatlanishdagi minimalizm oziq-ovqat sifatiga juda ehtiyotkorlik bilan munosabatda bo‘lishni va faqat chindan ham yangi, foydali narsalarni tanlashni talab qiladi – bu ovqatlanishga bo‘lgan bunday yondashuvning asosiy, shubhasiz ijobiy tomonidir.
Muvozanat va maqsadga muvofiqlik...
Bu masalada siz haddan oshmasligingiz kerak. Oziq-ovqatdagi minimalizm zavq keltirishi, turmush tarzi bilan uyg‘unlashishi va hech qanday noqulaylik tug‘dirmasligi lozim.
Iqtisodiyot prinsipiga muvofiqligi
Minimalizm va iqtisod ajralmas ekanligi aniq. Yaxshi, sifatli, yangi mahsulotlarga yaxshi mablag‘ kerak... Shunga tayyormisiz?
Turli xil ovqatlar
Minimalizmning yana bir tuzog‘i: ko‘pincha odamlar ko‘plab foydali ovqatlarni bilmaydilar yoki ularni iste’mol qilishga odatlanmasdan diyeta payti qiynaladilar. Esingizda bo‘lsin: minimal – bu kambag‘al degani emas, bitta ovqatdan voz kechib, o‘zingizga boshqasining cheksiz imkoniyatlarini ochasiz. Masalan, sabzavotlardan siz nafaqat kartoshka, pomidor va bodringni, balki boshqa ko‘p narsalarni ham iste’mol qilishingiz mumkin: brokkoli, gulkaram, selderey, sholg‘om, lavlagi, yashil no‘xat, makkajo‘xori, baqlajon, qovoq...
Stereotiplar
Jamiyatda yog‘li, to‘yimli ovqatlarni ko‘proq va to‘yib yeyish kerak degan fikr bor. Masalan somsalar, turli kaboblar, tandir go‘shtlar, turli gazli ichimliklar, achchiq va sho‘r taomlar... Aslida, siz tanangizni ortiqcha kaloriya bilan to‘ldirmasdan, minimalizm ruhida mazali ovqatlanishingiz ham mumkin. Asosiysi, stereotipik fikrlashdan voz kechish va dunyoga boshqa tomondan qarash.
Minimalistlarning umumiy tavsiyalari:
Ongli iste’mol nima? Inson aqlli mavjudotdir. U nima iste’mol qilayotganini va nima uchun ekanligini tushunishi kerak. Sifat haqida g‘amxo‘rlik qilishi, faqat chindan ham sog‘lom, yangi ovqatlar iste’mol qilishi lozim. Miqdor masalasida ham befarq bo‘lmang. Har kuni qancha kaloriya olishingizni nazorat qiling. Sekin ovqatlaning. Ovqatni yaxshilab chaynash, oshqozon uchun juda foydali.
Suyuqlikdan eng yaxshisi oddiy, ichimlik suvidir. Qahvadan voz kechish va ko‘k choyni tanlash kerak.
Xulosa qilib aytganda minimalist ovqatlanish – bu sog‘liq bilan bog‘liq muammolarini yengishga yordam beradi va yengillik tuyg‘usini qaytaradi, hayotni yanada mazmunli qiladi. Zamonaviy dunyoda tobora ko‘proq odamlar bunday tartibga o‘tayotgani ajablanarli emas.
“Zamin” yangiliklarini “Telegram”da kuzatib boring
