So‘nggi yillarda raqamli xizmatlar bozorida faoliyat olib borayotgan xalqaro kompaniyalar tomonidan O‘zbekistonda to‘lanadigan soliqlar miqdori yil sayin ortib bormoqda. 2025 yilning dastlabki yarmi — yanvar-iyun oylari davomida mazkur yo‘nalishda 72 ta chet el yuridik kompaniyasi tomonidan jami 78,2 milliard so‘m miqdorida soliq to‘langan, deb ma’lum qildi Soliq qo‘mitasi.
Bu ko‘rsatkich 2024 yilning shu davriga nisbatan 42 foizga ko‘proq ekanligi bilan ahamiyatlidir. Ya’ni, raqamli xizmatlarga bo‘lgan talab oshib borayotgani, shu bilan birga davlat byudjetiga tushumlar ham sezilarli darajada o‘sib borayotganini ko‘rsatadi.
Qo‘mitaning ta’kidlashicha, mazkur soliqlar asosan yetakchi texnologik kompaniyalar tomonidan to‘langan. Xususan, ular orasida Meta korporatsiyasi (Facebook, Instagram va WhatsApp’ning egasi) eng yirik soliq to‘lovchi sifatida qayd etildi — 22,6 milliard so‘m.
Yana bir necha yirik raqamli platformalar ham katta miqdordagi mablag‘larni davlat xazinasiqa o‘tkazishgan:
-
Meta — 22,6 mlrd so‘m
-
Apple — 22,1 mlrd so‘m
-
Google — 19,4 mlrd so‘m
-
OpenAI — 2,9 mlrd so‘m
-
Booking.com — 1,9 mlrd so‘m
-
TikTok — 1,8 mlrd so‘m
-
Netflix — 896 mln so‘m
-
Assa — 797 mln so‘m
-
Zoom — 786 mln so‘m
-
Adobe — 530 mln so‘m
Ko‘rinib turibdiki, barcha soliqlarning qariyb 94 foizi aynan shu 10 ta yirik kompaniya hissasiga to‘g‘ri kelmoqda. Bu esa ularning O‘zbekistondagi raqamli xizmatlar bozorida qanday darajada faol ekanini namoyon etadi.
Ma’lumotlarga ko‘ra, elektron xizmatlar ko‘rsatuvchi chet el yuridik shaxslari har chorakdan so‘ng keladigan oyning 20-sanasidan kechiktirmasdan, tegishli soliq hisobotlarini taqdim etadilar va belgilangan tartibda to‘lovlarni amalga oshiradilar.
Ushbu statistika mamlakatimizda raqamli iqtisodiyotning o‘sish sur’atlari ortib borayotganini, hamda global IT kompaniyalarining O‘zbekiston bozoriga bo‘lgan qiziqishlari yuqori ekanini yana bir bor tasdiqlaydi.
Mazkur jarayonlar nafaqat iqtisodiy faollikni oshiradi, balki davlat byudjetiga tushumlarni barqaror ravishda ko‘paytirish imkonini ham yaratadi. Shu bois, kelgusi yillarda ushbu raqamlar yanada yuqorilashi kutilmoqda.
“Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!
