FIFA ko‘p muhokama qilingan ofsayd qoidasini amalda qo‘llay boshlaydi. Endi o‘yinchi butun tanasi oxirgi himoyachi orqasida bo‘lsagina ofsayd deb hisoblanadi — ya’ni, tananing har qanday kichik qismi emas, tana to‘liq himoya chizig‘idan o‘tgan bo‘lishi shart.
O‘zgarish «tananing kichik qismlari holatini baholashda xatolarni bartaraf etadigan sezilarli yaxshilanish» deb nomlanadi. Bu yangilik VAR va yarim-avtomatlashtirilgan ofsayd texnologiyalari bilan uyg‘un ishlashi, hujumchining yelka, panja yoki yo‘ldan chiqib qolgan tizzasi kabi marginal holatlar sabab o‘yindan tashqari bayonlar kamayishini anglatadi.
O‘yindan tashqari holat qoidasi XIX asrdan beri futbol qoidalarining ajralmas qismi bo‘lib kelgan. O‘shandan beri Angliya davlat maktablarida birinchi umumiy qabul qilingan ofsayd qoidasi Futbol assotsiatsiyasi (FA) tashkil etilishi va uning qonunlari 1863-yilda nashr etilgan paytdan o‘rnatilgan edi.
U to‘p oldinga tepilayotganda hujumkor o‘yinchining oldida bo‘lishini taqiqlagan — maqsad raqobatni adolatli saqlash edi. 1863-yilda Britaniyaning elit davlat maktablari bilan bog‘liq bo‘lgan birinchi rasmiy futbol qoidalarini ishlab chiquvchilar ofsayd qoidasi «noolijanob» xatti-harakatlarning oldini olishga yordam beradi deb hisoblashgan.
Yangi talqin amalda nima beradi? Hujumchilar uchun hujum chizig‘ida erkinlik biroz oshadi, himoyachilar uchun esa pozitsion intizomning bahosi yanada kattalashadi. Shu bilan birga, hujumda dinamika va gollar soni ko‘payishi mumkin, chunki «millimetrlik ofsayd»lar o‘tmishga aylanadi.
Amaliyotda yordamchi hakamlarning bayroq ko‘tarish qarori ko‘proq «ochiq-oydin ustunlik» holatlariga tayanadi. Texnologiyalar esa to‘liq tanaviy chiziqni aniqlashga yo‘naltiriladi — bu esa bahsli vaziyatlarda ishonch darajasini oshiradi.
Qoida o‘zgarishi jamoalarning taktik tayyorgarligiga ham ta’sir ko‘rsatadi: himoya chizig‘ini yuqorida ushlab turish xavfi ortishi, sun’iy ofsayd tuzoqlarining samarasi qisqarishi mumkin. Hujumchilar esa vaqtlashtirilgan yugurish va orqa fazoga chiqishlarda yanada katta foyda ko‘radi.
Xulosa sifatida, yangi yondashuv o‘yin nafosatini saqlagan holda, noaniqlikni kamaytirish va bahslarni tezroq hal qilishga qaratilgan. Eng muhimi — qarorlar sof futbol mantig‘iga yaqinlashib, o‘yin ritmini buzmaydigan darajada aniq va odilona bo‘lishi kutilmoqda.
“Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!
