Ўзбекистонда атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва пойтахтдаги экологик вазиятни барқарорлаштириш бўйича навбатдаги катта дастур ишга туширилди. Президент 18 ноябр куни имзолаган ушбу ҳужжат экология борасидаги устувор йўналишларни аниқ белгилаб берди ва бутун мамлакат миқёсида амалга ошириладиган аниқ вазифаларни ўрнатди. Янги чора-тадбирлар нафақат ҳаво сифатини яхшилаш, балки ресурслардан оқилона фойдаланиш, яшил ҳудудларни сақлаш ва энергия тежамкор тизимларни жорий этишга қаратилган.
Дастурда аввало Тошкент шаҳри ва Тошкент вилоятида жойлашган иссиқхона хўжаликларини табиий газ билан барқарор таъминлаш масаласига жиддий эътибор қаратилди. Бунинг учун 2025 йил охирига қадар иссиқхоналарнинг газга бўлган эҳтиёжи, мавжуд қувватлар, тармоқларга уланиш имкониятлари ва энергия тежовчи технологияларни жорий этиш эҳтимоли атрофлича таҳлил қилинади. Табиий газдан самарали фойдаланиш, биогаз ва қуёш энергияси каби муқобил манбаларни интеграция қилиш имконияти ҳам ўрганилади.
Шунингдек, зарарли ёқилғидан фойдаланиб ишлайдиган объектлар учун жавобгарликни кучайтириш, атмосферага чиқариладиган зарарли моддаларни камайтиришга қаратилган қонунчилик ўзгаришлари тайёрланиши белгиланди. Бу, айниқса, мазут ва бошқа юқори ифлослантирувчи ёқилғилар билан ишлайдиган корхоналарга тааллуқли.
1 декабрдан бошлаб республика бўйлаб АЁҚШларда АИ-80 бензини сотилишининг олдини олиш қатъий назоратга олинади. Бу қадам сифатли ва экологик тоза ёқилғи истеъмолини оширишга қаратилган.
Пойтахтда эса декабрь ойидан юк ташувчи автотранспорт воситаларининг ҳаракати тиғиз вақтларда чекланади. Бу амалиёт бўйича қайси кўчаларда тартиб жорий этилиши Ички ишлар вазирлиги томонидан белгилаб берилади. Мазкур чекловлар шаҳар ҳавосини яхшилаш ва тирбандликни камайтиришга хизмат қилади.
2026 йилга қадар қурилиш соҳасида ҳам муҳим ўзгаришлар кутилмоқда. Қурилиш бошланишидан олдин ҳар бир объектда онлайн камералар ва фон мониторинг станциялари ўрнатилиши шарт бўлади. Шу орқали қурилиш пайтида чангланиш ва ифлосланиш миқдори назорат қилинади. Қурилишда шамол йўналишини ҳисобга олиш стандартлари ҳам ишлаб чиқилади — биноларнинг жойлашуви, шамол ўтиши ва ҳаво айланиши билан боғлиқ асосий меъёрлар қатъий тартибга солинади.
Тошкентдаги шамол йўналиши ва тезлиги доимий ўрганилади, ҳамда Ўзгидромет ушбу маълумотларни оммавий ахборот воситалари орқали аҳолига етказиб туради. Бу шаҳарнинг экологик шароитига доир аниқ ва доимий мониторинг олиб боришга ёрдам беради.
Экология соҳасидаги энг йирик ташаббуслардан бири — “Яшил Тошкент” лойиҳаси. 2025 йил ноябрга қадар махсус ишчи гуруҳ ташкил қилиниб, пойтахтда яшил ҳудудлар майдонини кўпайтириш, ландшафтни янгилаш, суғориш тизимларини замонавийлаштириш, рақамли мониторинг ечимларини жорий этиш каби вазифаларни мувофиқлаштиради. Бу гуруҳ таркибига Экология қўмитаси, шаҳар ҳокимлиги, Қурилиш вазирлиги ва бошқа муҳим идоралар вакиллари киритилади.
Шунингдек, Тошкентда алоҳида ўрмон хўжалиги тузилади, унинг вазифалари, штат бирликлари ва техник базаси 2025 йил декабрига қадар тўлиқ ишлаб чиқилади. Республика бўйича дендрология ва ботаника боғлари ташкил этилиши, дарахтларни кесиш учун рухсатномаларнинг коллегиал тартибда кўриб чиқилиши, “Яшил ҳудуд” хизматларини такомиллаштириш каби ишлар ҳам дастурга киритилган.
Муҳим жиҳати — Экология вазирлиги энди мустақил қўмита сифатида фаолият юритади. Қўмита ҳузурида Экополиция ташкил этилди ва унга чекланган ҳолларда жисмоний куч ишлатиш ҳуқуқи берилди. Шунингдек, маҳаллий ҳокимиятга дарахт кесиш билан боғлиқ ҳужжатларни қабул қилиш қатъиян ман этилди.
Ушбу кенг қамровли дастур амалга оширилиши Тошкентда ҳам, қолган ҳудудларда ҳам экологик вазиятни анча барқарорлаштириши кутилмоқда. Йўналишлар аниқ, вазифалар кескин ва мақсад — бир: аҳоли соғлиги ва келажак авлод учун соғлом муҳит яратиш.
“Zamin”ни Telegram'да ўқинг!
Меҳмон гуруҳидаги фойдаланувчилар ушбу мақолага изоҳ қолдира олмайди.
