Венеция 2150 йилгача сув остида қолиши мумкин: олимлар огоҳлантирмоқда

Венециянинг келажаги тобора хавф остида қолмоқда. Миллий геофизика ва вулканология институти томонидан ўтказилган халқаро тадқиқотга кўра, 2150 йилга бориб шаҳар бутунлай сув остида қолиши мумкин. Олимлар “Моисей” тўсиқ тизими ҳам бу ҳолатнинг олдини олиш учун етарли эмаслигини таъкидламоқда.

Венециянинг йўқ бўлиш эҳтимоли қандай?

RAI News 24 телеканалининг маълум қилишича, тадқиқотчилар 2050, 2100 ва 2150 йиллар учун турли сценарийлар асосида симуляциялар ўтказган. Уларнинг энг ёмон тахмини XXII асрнинг ўрталарига тўғри келади. Унга кўра, Венеция ва унинг атрофидаги майдон сув босишининг кескин ортиши туфайли 139 кв.км дан 226 кв.км гача кенгайиши мумкин.

“Қўшимча ҳимоя чораларисиз бу сув тошқинига олиб келади ва маҳаллий аҳоли ҳамда Венециянинг маданий меросига катта зарар етказади”, – дейди олимлар.

Иқлим ўзгариши ва денгиз сатҳининг кўтарилиши

Тадқиқотчиларнинг фикрига кўра, глобал иқлим ўзгариши Венециядаги сув сатҳининг кўтарилишини тезлаштирмоқда. Бу жараён денгиз сатҳининг юқори кўтарилиши ва ернинг ботиб бориши билан боғлиқ бўлиб, ҳозирда йилига 7 мм га етиши аниқланган. Агар бу ҳолат давом этса, аср охирига келиб, шаҳарнинг кўп қисми сув остида қолиши мумкин.

Венеция 150 дан ортиқ оролларда қурилган бўлиб, у тўфонлар ва тўлқинлар таъсирида қолаётгани учун махсус ҳимоя чоралари талаб қилинади.

“Моисей” тўсиқ тизими етарлими?

Шаҳарни сув тошқинидан ҳимоя қилиш мақсадида Венеция ҳукумати махсус мобил тўсиқ тизими – “Моисей”ни ишлаб чиққан. Бу лойиҳа қурилиш нархининг қимматлиги туфайли кўплаб баҳс-мунозараларга сабаб бўлган. Охир-оқибат, ушбу тўғон сўнгги йилларда шаҳарни “юқори сув сатҳи” ҳодисасидан ҳимоя қилиш учун ишга туширилди.

Аммо олимларнинг фикрига кўра, “Моисей” тўсиқ тизими Венецияни тўлиқ сақлаб қолиш учун етарли бўлмаслиги мумкин. Шаҳар сув сатҳининг табиий кўтарилиши ва ернинг ботиши туфайли узоқ муддатда ҳимоясиз қолиши эҳтимоли юқори.

Тарихий прогнозлар ва реал таҳдидлар

Венециянинг сув остида қолиш эҳтимоли ҳақида илгари ҳам кўплаб тахминлар қилинган. Немис шоири Иоганн Волфганг Гёте бундан 200 йил олдин укасига шундай деб ёзган эди: “Сен тезда Венецияга келишинг керак, 50 йилдан кейин у йўқ бўлиб кетади”.

Гарчи Венеция ҳали ҳам ўз жозибасини сақлаб келаётган бўлса-да, XXI ва XXII асрларда шаҳарнинг йўқ бўлиб кетиши ҳақиқий таҳдидга айланмоқда. Олимлар шаҳарни сақлаб қолиш учун қўшимча ҳимоя механизмларини яратиш зарурлигини таъкидламоқда.

Венециянинг сув остида қолишига иқлим ўзгариши, денгиз сатҳининг кўтарилиши ва ернинг ботиши каби омиллар сабаб бўлмоқда. Ҳозирги мобил тўсиқ тизими бу хавфни чеклашга ёрдам берса-да, узоқ муддатли ечим сифатида янги ҳимоя чораларини ишлаб чиқиш зарур. Агар бу масалага жиддий ёндашилмаса, 2150 йилга келиб дунё маданий меросининг энг муҳим шаҳарларидан бири йўқолиши мумкин. “Замин” янгиликларини “Telegram”да кузатиб боринг