Путин ва Трамп мулоқоти: бу гал қандай натижа бўлди?

Бугун сиёсат, уруш ва мулозамат ҳақида гаплашамиз. Кеча АҚШ президенти Доналд Трампнинг кабинетидаги телефон тингани йўқ. Президент икки марта Зеленский билан, бир марта Путин билан, бир мартадан Европа лидерлари билан телефон орқали мулоқот қилди. Қуйида бу мулоқотдаги эътибор бериш керак бўлган баъзи жиҳатларга тўхталамиз. Ишонинг, бу жуда қизиқарли мавзу.

Зеленский билан икки марта

19 май куни Трамп Путин билан телефон орқали гаплашиши анонс қилинганди. Лекин бу суҳбат бошланиб улгурмай унинг атрофидаги тафсилотлар чиқа бошлади. Ахборот асрида яшаяпмиз ахир. Маълум бўлишича, Трамп Путин билан мулоқот қилишидан аввал ҳам, кейин ҳам Зеленский билан телефонда гаплашган. Путин билан мулоқотдан кейин Зеленскийга қўнғироқ қилганини Трампнинг ўзи ҳам тасдиқлади.

Журналистларнинг аниқлашича, Трамп Путинга телефон қилишидан аввал Зеленский билан маслаҳат қилган ва қайси масалаларни кўтариш мумкинлигини сўраган. Зеленский энг аввало ўт очишни тўхтатиш бўйича келишувга эришиш кераклигини айтган. Шунингдек, Россияга қарши санкциялар масаласини кўтарган.

Яна босимсиз суҳбат

Доналд Трамп ўзига тегишли Truth ижтимоий тармоғида Путин билан гаплашганидан кейин пост жойлади. Унинг гапларидан келиб чиқадики, жаноб Трамп бу гал ҳам Путинга босим ўтказа олмаган, қайтанга у билан «жуда яхши оҳангда» суҳбат ўтказган.

«Ҳозиргина Россия президенти Путин билан икки соатлик мулоқот ўтказдим. Россия ва Украина тезда ўт очишни тўхтатиш ва урушни буткул тугатиш бўйича музокара бошлайди. Шартларни икки томон ўзаро келишиб олади, чунки музокаралар деталларини фақат улар билади. Мулоқот оҳанги жуда яхши бўлди.

Бу қонли урушдан кейин Россия АҚШ билан катта савдо алоқалари ўрнатишни истайди ва мен бу ғояни қўллайман. Россияда янги иш ўринлари яратиш учун имконият катта, унинг потенциали чегарасиз. Украина ҳам бу давлатни тиклаш борасидаги савдо жараёнида муҳим ташаббускорга айланиши мумкин. Россия ва Украина ўртасида музокаралар тезда бошланади. Бу ҳақда президент Зеленскийга айтдим», деб ёзди Трамп.

АҚШ президентининг айтишича, Путин билан мулоқотидан кейин у Еврокомиссия президенти Урсула фон дер Ляйен, Франция президенти Макрон, Италия бош вазири Мелони, Германия канцлери Мерц ва Финландия президенти Стубб билан гаплашиб, суҳбат тафсилотларини бўлишган. Трампнинг қўшимча қилишича, Россия ва Украина ўртасидаги музокаралар учун навбатдаги майдон Ватикан бўлиши мумкин.

Хуллас, Трампнинг гапларидан келиб чиқадики, унинг Россия ва Путин ҳақида фикри ўзгармаган. Республикачи Россияга ҳеч қандай босим қилмоқчи эмас. У шунчаки урушни тугатишга уринаётган тинчликпарвар одамдек кўринмоқчи гўё. Лекин бунақа «жуда яхши телефон қўнғироқлари» билан урушни тугатиб бўлмаслигини ҳамма билади.

– Телефонни қўй
– Йўқ, аввал сен...

Энди видеонинг энг асосий жойига келдик. Эсингизда бўлса, севги ҳақида филмларда икки севишган телефон орқали гаплашса, қиз ва йигит «Телефонни аввал сен қўй», деб талашар, киноижодкорлар шу тариқа қаҳрамонларнинг бир-бирига меҳри чексиз эканини кўрсатмоқчи бўларди. Буни қарангки, икки кап катта эркак гаплашганда ҳам шунақа мулозамат бўлиб тураркан.

Путиннинг ташқи сиёсат бўйича маслаҳатчиси Юрий Ушаков эсингизда бўлса керак. Охирги вақтларда бу амаки Россия каналларида тез-тез чиқиш қилиб Путиннинг позициясини ифода этиб келади. Кечаги телефон суҳбатидан кейин ҳам чиқиш қилган Ушаков қизиқ гапларни сўзлаб берди. Унинг айтишича, Путин ва Трамп суҳбат давомида бир-бирига исмини айтиб мурожаат қилган. Шунингдек, улардан ҳеч бири суҳбат якунида «гўшакни биринчи бўлиб қўйишни истамаган».

«Бўпти, Доналд, телефонни қўяқол», «Йўқ, Владимир, аввал сен!»... Тахминан шунақа мулозамат кечган Ушаковнинг гапига қараганда. Буёғи Муқумийнинг «Танобчилар» шеъридаги ажойиб мисрани эслатади: «Ош ейишса, ўртада сарсон илик..».

Бу нима дегани?

Биз бироз лирик чекиниш қилиб Юрий Ушаков тасвирлаган тафсилотни келтирдик. Лекин Путиннинг ёрдамчиси билибми-билмайми Трамп ва Путин мулоқотидаги энг муҳим қисмини ошкор қилди: мулозаматгўйлик. Йўқ, жаноблар, бунақада урушни тугатиб бўлмайди...

Тўғриси Америкага ҳам, Россияга ҳам бу уруш айтарли босим қилмаяпти. Бирини, Трампнинг таъбири билан айтганда, урушдан бутун бошли океан ажратиб турибди, бирида эса ҳукумат тўлиқ бир одамнинг иродасига боғлиқ, истаганича уруша олади: хоҳласа 21 йил, хоҳласа абадий, буни очиқ айтиб бўлишди ҳам.

Лекин бу икки гигант давлат ўзаро мулозаматбозлик қилаётган бир вақтда ўртада 35 йил аввал минтақадаги бошқа 13 давлат каби мустақил бўлган, ҳеч кимга бўйсунмай мустақил ривожланиш йўлини танлагани учун уруш билан жазоланаётган бошқа, улардан анча кучсиз давлат кўз ўнгимизда йўқ бўлиб бормоқда. Воқеликка мана шу ракурсдан қарашингизни сўраган бўлардим, азизлар. Омон бўлинг...

«Замин»ни Telegram’да ўқинг!