Исроил бош вазири Бинямин Нетаняҳу 28 сентябрь куни Қатар ҳукумати раҳбари Муҳаммад бин Абдураҳмон Ол Соний билан телефон орқали суҳбатлашди. Унда Исроилнинг Доҳа ҳудудига 9 сентябрь куни берган зарбаси натижасида Қатар хавфсизлик хизмати ходими ҳалок бўлгани учун узр сўради. Бу ҳақда америкалик нашр Axios Исроилдаги уч нафар юқори мартабали расмий манбага асосланиб хабар тарқатди.
Қизиғи шундаки, на Исроил, на Қатар ҳукуматлари ушбу воқеа ҳақида оммага расман баёнот бермаган. Шу боис мазкур хабар ортиқча шов-шув ва турли тахминларга сабаб бўлди.
Axiosнинг ёзишича, айнан «узр сўраш» Қатарнинг воситачилик жараёнига қайтиши учун асосий шарт сифатида қўйилган. Маълумки, Доҳа ҳукумати Ғазода давом этаётган қуролли тўқнашувни тўхтатиш ҳамда гаровда ушлаб турилганларни озод қилиш бўйича музокараларда асосий араб воситачиси ҳисобланади.
Нетаняҳунинг қўнғироғи унинг Вашингтонга расмий ташрифи давомида амалга оширилган. АҚШ расмийлари ва Исроил манбалари фикрича, Қатарнинг воситачилиги қайта тикланмаса, келишувга эришиш имкониятлари жуда паст бўлади. Шу боис кечирим сўраш қадами дипломатик жараёнда ҳал қилувчи аҳамият касб этмоқда.
Маълумотларга кўра, 9 сентябрь куни берилган зарба асосан ҲАМАС етакчиларига қаратилган эди. Бироқ натижада қуйи даражадаги амалдорлар ҳалок бўлди, шу жумладан Қатар хавфсизлик хизмати вакили ҳам қурбонлар орасида бўлди. Исроил томони ҳужум «юқори мартабали террорчиларга» қарши амалга оширилганини айтиб ҳимоя қилмоқда. Бироқ уруш сиёсати билан бирга бу ҳаракат дипломатик майдонда жиддий инқироз келтириб чиқарганини ҳам тан олишга мажбур.
Бир қатор араб давлатлари Исроилнинг ушбу амалиётини қаттиқ танқид қилди ва уни халқаро меъёрларни бузиш деб баҳолади. Мазкур воқеа минтақадаги алоқаларни янада мураккаблаштиргани айни пайтда барча томонлар учун ошкор бўлиб турибди.
Нетаняҳунинг АҚШдаги ташрифи ва президент Дональд Трамп билан учрашуви ортидан музокараларга янада кўпроқ аҳамият берилмоқда. Оқ уй ўзи ҳам яқин кунларда урушни тўхтатиш бўйича кенг қамровли келишувни эълон қилишга интилаётгани айтилади. Трамп эса оммага бу ҳақда сўнгги хабардорликни эълон қилишдан умидвор эканини билдирган.
Шу маънода, Исроилнинг Қатардан кечирим сўраши нафақат икки давлат ўртасидаги муносабатларни юмшатишга, балки ҳозирги кескин дипломатик ҳолатни юмшатиш ва музокаралар учун йўл очишга хизмат қилиши мумкин.
“Zamin”ни Telegram'да ўқинг!
