АҚШ президенти Доналд Трамп маъмурияти Нобел қўмитасига нисбатан кескин танқид билан чиқди. Бу сафар Трамп жамоаси қўмитани “тинчлик эмас, сиёсатни танлади” деб айблади. Бу ҳақда The Washington Post хабар берди.
Маълумотларга кўра, Нобел тинчлик мукофотининг венесуэлалик мухолифатчи Мария Корина Мачадога берилиши Трамп маъмуриятида катта норозиликка сабаб бўлган. Президентнинг коммуникациялар бўйича директори Стивен Чунг баёнот бериб, Трамп халқаро тинчликни таъминлаш ва урушларни тўхтатиш йўлидаги ҳаракатларини давом эттиришини билдирди. Шу билан бирга, расмий баёнотда Нобел ғолиби ва АҚШнинг эҳтимолий жавоби ҳақида сўз юритилмаган.
The Washington Post ёзишича, Доналд Трамп сўнгги йилларда Нобел тинчлик мукофотига ошкора интилиб келган, ўзини тинчлик ташаббускори сифатида кўрсатишга уриниб, агар мукофотни олмаса, “бу мамлакат учун ҳақорат бўлади”, деб айтган.
Айниқса, 9 октябрь куни Исроил ва ҲАМАС ўртасида отишмани тўхтатиш бўйича дастлабки келишув эълон қилингани — Трампнинг бевосита чақириқларидан кейин содир бўлгани ҳам баҳс-мунозараларни янада кучайтирган.
Норвегия оммавий ахборот воситалари эса мукофотнинг эълон қилиниши ва унинг эҳтимолий оқибатларини асосий мавзу сифатида ёритмоқда. NRK миллий телерадиокомпанияси “АҚШ Норвегияни жазолайдими?” деган саволни муҳокама қилган бўлса, ТВ2 телеканали мукофотнинг бошқа шахсга берилишини “Трампга нисбатан ҳақорат” деб атади.
Осло университети сиёсатшунослик профессори Бенедикт Булл таъкидлашича, бу йил Норвегияда “қўрқув кайфияти” сезилаётгани сир эмас — чунки мукофот бошқа номзодга берилиши АҚШ президенти томонидан иқтисодий ёки сиёсий босимга сабаб бўлиши мумкин.
Мукофот эълон қилиниши олдидан ҳам айрим норвегиялик сиёсатчилар хавотир билдирган. Социалистик сўл партия етакчиси Кристи Бергстё Трамп Нобел қўмитасининг мустақил эканини “ҳар доим тўғри қабул қилмаслиги”ни айтди. Собиқ ташқи ишлар вазири Ян Петерсен эса Норвегия ҳукумати эҳтимолий АҚШ реакциясига тайёр бўлиши кераклигини таъкидлади.
Тарихда Норвегия бундай вазиятга аввал ҳам дуч келган. 2010 йилда хитойлик диссидент Лю Сяобога мукофот берилганидан сўнг, Хитой бу қарорга жавоб тариқасида дипломатик муносабатларни бир неча йилга узган эди.
Норвегия расмийлари бу сафар ҳам Нобел қўмитаси қарорларини мустақил қабул қилишини таъкидламоқда. Шу билан бирга, маҳаллий ОАВлар лауреат Ғазода отишмани тўхтатиш ҳақидаги эълондан анча олдин танланганини хабар қилмоқда.
Шу тариқа, Нобел мукофоти атрофидаги баҳслар яна бир бор тинчлик ва сиёсат ўртасидаги нозик чегарани очиқ намоён этди.
