Нейробиологлар янги ҳудудни эслаб қолиш механизмларини кашф қилишди

Калифорния университети олимлари инсонга янги жойларни эслаб қолиш ва унда самарали йўналиш олиш имконини берадиган нейрон механизмларни аниқлашди. Ушбу кашфиёт хотира қандай ишлашини ва янги шароитларга қандай мослашишини тушунишга ёрдам беради.

Мия тузилмасини ўрганиш

Олимлар хотира ва ўқув жараёнларида муҳим роль ўйнаган гиппокамп – мия соҳасига эътибор қаратдилар. Тадқиқотлар шунга олиб келдики, гиппокампдаги айрим нейронлар инсон янги ҳудудни ўрганганда фаоллашади. Ушбу ҳужайралар "жой ҳужайралари" деб номланди.

Жой ҳужайраларининг ишлаш механизми

Инсон янги жойга тушганда, жой ҳужайралари нейрон тармоқларини шакллантириб, ҳудуднинг асосий элементларини боғлайди. Масалан, бинолар, дарахтлар ёки йўллар ушбу ҳужайралар учун таянч нуқталарига айланади. Вақт ўтиши билан бу алоқалар мустаҳкамланади ва йўналишни тез эслаб қолиш имконини беради.

Амалиётда қўлланилиши

Бу кашфиёт хотира йўқотилиши билан боғлиқ касалликларни, масалан, Альцгеймер касаллигини даволашда фойда беради. Гиппокампни янги усуллар билан стимуляция қилиш беморларга йўналишда йўқолган қобилиятларни тиклашга ёрдам бериши мумкин.

Тадқиқотнинг истиқболлари

Олимлар гиппокамп фаолиятига стресс ва чарчоқнинг қандай таъсир қилишини ўрганишни давом эттиришни режалаштиришмоқда. Бу когнитив функцияларни яхшилаш ва уларнинг ёмонлашувининг олдини олиш учун тавсиялар ишлаб чиқишга ёрдам беради.

Келгусида тадқиқот натижалари янги технологияларни, масалан, инсон миясининг фазовий маълумотни қайта ишлаш жараёнини тақлид қилувчи сунъий интеллект тизимларини яратиш учун қўлланилиши мумкин. “Замин” янгиликларини “Telegram”да кузатиб боринг