Узоқ умр кўриш учун идеал вазн қай тарзда аниқланади?

Тўғри ва узоқ умр кўришни истаган ҳар бир инсон учун саломатлик мавзуси ҳар доим кун тартибида. Бир қарашда оддий бўлиб туюладиган вазн масаласи аслида ҳар ким учун индивидуал ва чуқур ёндашув талаб этади. Диетолог Олга Ромашинанинг таъкидлашича, идеал вазн фақат чиройли кўриниш учун эмас, балки соғлом ва фаол ҳаёт учун ҳам асосий омил ҳисобланади, деб ёзади edimdoma.ru.

Ҳар бир рақамнинг ортида — фан ва ҳаёт тажрибаси

Кўпчилик одамлар танадаги "кам вазн"ни идеал деб ҳисоблайди. Аммо олимлар кузатувлари бундан фарқли натижаларни кўрсатмоқда. Масалан, умр кўриш давомийлигида тана массаси индекси (БМИ) катта роль ўйнайди. Бу кўрсаткични аниқлаш учун ўз вазнингизни (килограммларда) бўйингизнинг квадрат метрдаги қийматига бўласиз. Халқаро меъёрлар бўйича, нормал БМИ 18,5-24,9 оралиғида бўлиши керак.

Қизиғи, узоқ умр кўраётган инсонларда ушбу индекс кўпинча юқори чегарага яқин бўлади. Бу эса саломатлик учун зарур бўлган муайян "запас" тананинг нормал ишлашини таъминлашда фойдали бўлишини кўрсатади.

Соғлом вазн — рақам эмас, балки ҳаёт тарзи

БМИ формуласи идеал вазнни топишда муҳим, лекин ягона ўлчов эмас. Спортчиларда, масалан, мушак массаси кўплиги сабабли БМИ юқори чиқиши мумкин, лекин бу ортиқча ёғ йиғилиши дегани эмас. Шу сабаб, мутахассислар рақамларга кўр-кўрона ишонмасликни, балки умумий ҳолатни — жисмоний фаоллик, тўғри овқатланиш, зарарли одатлар ва гормонал балансни ҳам ҳисобга олишни тавсия этади.

Олга Ромашина таъкидлаганидек, аниқроқ баҳолаш учун танадорлик ёки ёғ миқдорини, бел айланасини ва бел-сон нисбатини ўлчаш мақсадга мувофиқ. Бу кўрсаткичлар орқали организмдаги ёғлар қандай тақсимланганини, хавфли ортиқча вазн йўқлигини ёки бор эканлигини билиш мумкин.

Ортиқча вазн ёки "қўшимча захира": қаерда меъёр?

Ҳар бир инсоннинг организми индивидуал. Кимдир учун 2-3 килограмм "запас" иммунитет ва энергия манбаи бўлса, бошқа одам учун бу қўшимча ҳажм фаоллик ва саломатликка салбий таъсир кўрсатиши мумкин. Шунинг учун идеал вазнни аниқлашда тана тузилиши, ёш, жинс ва турмуш тарзи каби омилларни ҳам инобатга олиш керак.

Баъзи тадқиқотларда қайд этилишича, аёлларда бел айланаси 80 смдан, эркакларда эса 94 смдан ошмаслиги мақсадга мувофиқ. Бел-сон нисбати ҳам муҳим — аёлларда 0,85, эркакларда эса 0,9 дан ошмаслиги лозим.

Ҳар куни соғлом ҳаракат — ҳар куни яхши натижа

Мақсадли ҳаракат қилиш, жисмоний фаолликни ошириш, ҳар куни минимал ҳаракатлар ва соғлом овқатланиш — узоқ умр кўриш йўлида энг яхши “инвестиция”. Одатий вазн ва БМИ — фақатгина статистик кўрсаткич, ҳақиқий ҳаётда эса ҳар бир инсоннинг ўз саломатлик формуласи бор.

Фақат рақамлар эмас, балки ўз ҳис-туйғуларингизни ҳам тингланг

Узоқ ва соғлом умр сари интилишда, рақамларга боғланиб қолиш керак эмас. Баъзан озгина "запас" фойдали бўлиши, организмнинг қийин шароитларда ишлаш қобилиятини оширишини олимлар таъкидламоқда. Энг асосийси — соғлом турмуш тарзи, яхши кайфият ва мувозанатни сақлаш. Рақамлардан кўра, ўзингизни яхши ҳис қилиш ва ҳаётдан завқ олиш — ҳақиқий саломатлик мезонидир. «Замин»ни Telegram’да ўқинг!