ФИФА кўп муҳокама қилинган офсайд қоидасини амалда қўллай бошлайди. Энди ўйинчи бутун танаси охирги ҳимоячи орқасида бўлсагина офсайд деб ҳисобланади — яъни, тананинг ҳар қандай кичик қисми эмас, тана тўлиқ ҳимоя чизиғидан ўтган бўлиши шарт.
Ўзгариш «тананинг кичик қисмлари ҳолатини баҳолашда хатоларни бартараф этадиган сезиларли яхшиланиш» деб номланади. Бу янгилик VAR ва ярим-автоматлаштирилган офсайд технологиялари билан уйғун ишлаши, ҳужумчининг елка, панжа ёки йўлдан чиқиб қолган тиззаси каби маргинал ҳолатлар сабаб ўйиндан ташқари баёнлар камайишини англатади.
Ўйиндан ташқари ҳолат қоидаси XIX асрдан бери футбол қоидаларининг ажралмас қисми бўлиб келган. Ўшандан бери Англия давлат мактабларида биринчи умумий қабул қилинган офсайд қоидаси Футбол ассоциацияси (FA) ташкил этилиши ва унинг қонунлари 1863 йилда нашр этилган пайтдан ўрнатилган эди.
У тўп олдинга тепилаётганда ҳужумкор ўйинчининг олдида бўлишини тақиқлаган — мақсад рақобатни адoлaтли сақлаш эди. 1863 йилда Британиянинг элит давлат мактаблари билан боғлиқ бўлган биринчи расмий футбол қоидаларини ишлаб чиқувчилар офсайд қоидаси «ноолижаноб» хатти-ҳаракатларнинг олдини олишга ёрдам беради деб ҳисоблашган.
Янги талқин амалда нима беради? Ҳужумчилар учун ҳужум чизиғида эркинлик бироз ошади, ҳимоячилар учун эса позицион интизомнинг баҳоси янада катталашади. Шу билан бирга, ҳужумда динамика ва голлар сони кўпайиши мумкин, чунки «миллиметрлик офсайд»лар ўтмишга айланади.
Амалиётда ёрдамчи ҳакамларнинг байроқ кўтариш қарори кўпроқ «очиқ-ойдин устунлик» ҳолатларига таянади. Технологиялар эса тўлиқ танавий чизиқни аниқлашга йўналтирилади — бу эса баҳсли вазиятларда ишонч даражасини оширади.
Қоида ўзгариши жамоаларнинг тактик тайёргарлигига ҳам таъсир кўрсатади: ҳимоя чизиғини юқорида ушлаб туриш хавфи ортиши, сунъий офсайд тузоқларининг самараси қисқариши мумкин. Ҳужумчилар эса вақтлаштирилган югуриш ва орқа фазога чиқишларда янада катта фойда кўради.
Хулоса сифатида, янги ёндашув ўйин нафосатини сақлаган ҳолда, ноаниқликни камайтириш ва баҳсларни тезроқ ҳал қилишга қаратилган. Энг муҳими — қарорлар соф футбол мантиғига яқинлашиб, ўйин ритмини бузмайдиган даражада аниқ ва одилона бўлиши кутилмоқда.
«Замин»ни Telegram’да ўқинг!
