Eron prezidenti Tramp bilan muzokara o‘tkazishdan bosh tortdi

Eron prezidenti Mas’ud Pezeshkiyon AQSH prezidenti Donald Tramp bilan hech qanday muzokara o‘tkazmasligini qat’iy ma’lum qildi. U AQSHning kuchli bosimi ostida muzokaralar o‘tkazish mumkin emasligini ta’kidlab, Trampga keskin javob qaytardi.

"Xohlaganingizni qiling" – Pezeshkiyondan Trampga qat’iy javob

Davlat nashrlarining xabar berishicha, Pezeshkiyon Tehron Vashingtonning bosim va tahdidlarini qabul qilmasligini bildirdi.

"Ular (AQSH) buyruq berib, tahdid qilayotgan paytda muzokara o‘tkazish haqida gap ham bo‘lishi mumkin emas. Men hatto siz bilan ham muzokara qilmayman. Xohlagan narsangizni qiling", – dedi u.

Biroq shuni ta’kidlash joizki, Eronda tashqi siyosatni belgilaydigan asosiy shaxs mamlakat oliy rahbari Ali Xomanaiy hisoblanadi. Shunga ko‘ra, Pezeshkiyonning so‘zlari Eron rasmiy pozitsiyasining to‘liq ifodasi emas, balki shaxsiy qarashlari bo‘lishi mumkin.

Tehron va Vashington o‘rtasidagi ziddiyatlar yanada kuchaymoqda

So‘nggi haftalarda Eron va AQSH o‘rtasidagi munosabatlar yanada taranglashdi. Tramp Xomanaiyga maktub yo‘llab, Eron yadro dasturi bo‘yicha yangi muzokaralarni boshlashga chaqirgan edi. Shu bilan birga, u agar muzokaralar rad etilsa, harbiy choralar ko‘rilishi mumkinligini ma’lum qilgan.

Bunga javoban, oliy rahbar Ali Xomanaiy AQSHning "bosim siyosati"ni keskin tanqid qildi va Tehron hech qanday muzokara o‘tkazmasligini bildirdi.

"Ba’zi tajovuzkor hukumatlar – men ayrim xorijiy yetakchilarni tasvirlash uchun mosroq so‘zni bilmayman – muzokaralarni zo‘r berib talab qilmoqda. Ularning maqsadi muammolarni hal qilish emas, balki hukmronlik o‘rnatish", – dedi Xomanaiy.

Uning fikricha, Vashington muzokaralar niqobi ostida Eronning yadro dasturi, harbiy salohiyati va mintaqadagi ta’sirini cheklashni ko‘zlamoqda.

Yadro bitimi va sanksiyalar borasidagi kelishmovchiliklar

2015 yilda imzolangan yadro kelishuvi AQSH va Eron munosabatlaridagi asosiy masala bo‘lib qolmoqda. Vashington 2019 yilda ushbu bitimdan bir tomonlama chiqqan edi. Keyinchalik Tehron kelishuv talablariga amal qilishni qisman to‘xtatgan va urani boyitishni kuchaytirgan.

Eron hozirgi kunda yadro dasturi bo‘yicha muzokaralarga tayyorligini bildirgan, biroq AQSH qo‘shimcha cheklovlar va sanksiyalarning yumshatilishini yangi shartlar bilan bog‘lashni talab qilmoqda. Bu esa Tehron va Vashington o‘rtasidagi kelishmovchiliklarni yanada kuchaytirmoqda.

Nima kutilmoqda?

Donald Trampning Oq uyga qaytishi bilan Eronga nisbatan qat’iy bosim siyosati qayta joriy etildi. AQSH sanksiyalarni kuchaytirish va Eronni muzokaralarga majbur qilishni rejalashtirmoqda. Biroq Eron hech qanday bosimga bo‘ysunish niyatida emasligini va AQSH bilan muzokaralar o‘tkazmasligini aniq bildirib kelmoqda.

Taraflar orasidagi ziddiyatlar kuchayishi mumkin va yadro dasturi bo‘yicha kelishuvga kelish ehtimoli tobora pasayib bormoqda. Bu esa nafaqat Eron va AQSH, balki butun Yaqin Sharq mintaqasi uchun jiddiy geosiyosiy oqibatlarga olib kelishi mumkin. “Zamin” yangiliklarini “Telegram”da kuzatib boring