G‘azoda gumanitar inqiroz: 3000 yordam mashinasi nega to‘xtatildi?

G‘azo Sog‘liqni saqlash vazirligining bosh direktori Munir al-Bursh Isroil tomonidan ushbu hududga olib kelinayotgan gumanitar yordamlarning kirib kelishini sun’iy ravishda to‘sib qo‘yilayotganini ma’lum qildi. Uning ta’kidlashicha, Isroil hukumati tomonidan tashkil qilingan to‘siqlar sababli hozirgi vaqtda 3000 ga yaqin tibbiy yordam va dori-darmon ortilgan yuk mashinalari Misrning Arish shahrida to‘xtab turibdi va G‘azo hududiga kiritilmayapti.

Munir al-Bursh bu masala yuzasidan o‘zining ijtimoiy tarmoqdagi sahifasida maxsus bayonot e’lon qilib, hozirgi vaziyat G‘azo aholisining hayotiga jiddiy tahdid solayotganini, Isroil AQSH ko‘magida mintaqada tinch aholiga qarshi «qotilliklar» sodir etayotganini keskin tarzda aytib o‘tdi.

G‘azodagi tibbiyot muassasalari allaqachon «falokat yoqasi»ga kelib qolgan bo‘lib, dori-darmon, tibbiy jihozlar va hatto eng zarur vaksinalarning taqchilligi aholini og‘ir ahvolga solmoqda. Al-Burshning ta’kidlashicha, G‘azoga tibbiy vositalarning kiritilmasligi sababli turli xil yuqumli kasalliklar va epidemiyalar xavfi oshgan. Ayniqsa, o‘tkir diareya va meningit kasalliklari aholi orasida tezlik bilan tarqalmoqda. Shu bilan birga, G‘azo aholisining 90 foizdan ortig‘i toza ichimlik suviga ega emas va bu esa yanada jiddiy suv inqiroziga sabab bo‘lmoqda.

Munir al-Bursh Isroilning yaqinda joriy qilgan «gumanitar yordam tarqatishning yangi mexanizmi»ni ham jiddiy tanqid ostiga oldi. U bu tizimni aslida tinch aholini ommaviy ravishda o‘ldirish va G‘azo aholisining majburiy ravishda o‘z uylaridan ko‘chirib yuborilishiga qaratilgan vosita deb atadi. Bu mexanizmning joriy etilishi aholiga qarshi kuch ishlatish va tahdidlarning yanada kuchayishi bilan birga kechmoqda. Bu esa G‘azo aholisining holatini yanada yomonlashtirib, ularni doimiy tahlikada saqlamoqda.

G‘azo hukumati matbuot byurosining ma’lumotlariga ko‘ra, 27 maydan buyon yordam tarqatish punktlarida tashkil etilgan hujumlar natijasida kamida 49 nafar tinch falastinlik halok bo‘lgan, yana 305 nafari jarohatlangan. Ayniqsa, 1 iyun kuni G‘azo va Rafah mintaqalarida uyushtirilgan ommaviy hujumlar oqibatida 32 kishi qurbon bo‘ldi va 250 dan ortiq odam jarohat oldi.

Umuman olganda, 2023 yilning 7 oktyabridan beri Isroil tomonidan G‘azo sektorini nishonga olgan harbiy amaliyotlarda halok bo‘lganlarning umumiy soni 54 418 kishini tashkil qilmoqda. Yana 124 190 kishi turli darajada jarohat olgan va ularning soni kundan-kunga ortib bormoqda.

Xalqaro jamoatchilik va huquqni himoya qilish tashkilotlari ushbu holatni qattiq qoralab, Isroil hukumatiga bosim o‘tkazishga urinishmoqda. Biroq, bu sa’y-harakatlar hozircha sezilarli natija bermagan. Ayrim tahlilchilar fikricha, Isroil tomonidan G‘azo aholisiga qarshi bu kabi qattiq choralar olib borilishi tinchlik va inson huquqlari bo‘yicha xalqaro qonunchilikka ziddir va insonparvarlik inqirozini yanada chuqurlashtirmoqda.

Munir al-Bursh va G‘azo rahbariyati xalqaro hamjamiyatdan zudlik bilan ushbu vaziyatga aralashishni va yuk mashinalarining G‘azoga kiritilishi uchun shart-sharoit yaratilishini talab qilmoqda. Ular fikricha, hozirda G‘azoda sodir bo‘layotgan inqirozga qarshi zudlik bilan chora ko‘rilmasa, vaziyat yanada og‘irlashib, tinch aholi orasida qurbonlar soni yanada oshishi mumkin.

Bugungi kunda G‘azodagi insonparvarlik vaziyatining og‘irligi xalqaro jamoatchilikning e’tiborini jalb etishda davom etmoqda. Biroq, bu vaziyatga nisbatan keskin choralar ko‘rilmasa, kelajakda bu hududda haqiqiy gumanitar falokat yuz berishi ehtimoli juda yuqori bo‘lib qolmoqda. Xalqaro tashkilotlar va insoniyatning mas’uliyatli vakillari ushbu inqirozga qarshi birgalikda harakat qilishi talab etiladi.

Hozir eng asosiy savol shu: G‘azo aholisining og‘ir ahvoli qachon va qanday yo‘l bilan hal qilinadi? Bu savolga javob esa xalqaro hamjamiyatning insonparvarlik va adolat tamoyillariga qay darajada sodiq ekanligi bilan bog‘liq bo‘ladi.