Qirg‘izistonda shov-shuvli sud jarayoni yakuniga yetdi

Qirg‘izistonda so‘nggi yillardagi eng ko‘p muhokama qilingan va siyosiy tusga ega bo‘lgan sud jarayonlaridan biri nihoyasiga yetdi. Respublika sudi mamlakatning sobiq prezidenti Almazbek Atambayevni sirtdan 11,5 yil muddatga ozodlikdan mahrum etishga qaror qildi.

Qabul qilingan qarorga ko‘ra, Atambayev bir vaqtning o‘zida uchta jinoiy ish bo‘yicha aybdor deb topilgan. U 2019 yilda Qo‘y-Tosh qishlog‘ida sodir bo‘lgan voqealarda noqonuniy boyish, yer uchastkalarini o‘zlashtirish va ommaviy tartibsizliklarni tashkil etishda ayblandi. Unga nisbatan sirtdan sud hukmi chiqarilgan, ya’ni u sud jarayonida shaxsan ishtirok etmagan.

Milliardlab tovon va musodara qilingan mulklar

Sudya Aziret Mederovning hukmiga binoan, Atambayev va sobiq bosh vazir o‘rinbosari Asqarbek Shodiyev davlatga 5,4 milliard som (taxminan 60 million dollarga yaqin) miqdorida tovon to‘lash majburiyati yuklatildi. Bundan tashqari, har ikki mansabdorning shaxsiy mol-mulki davlat foydasiga musodara qilingan.

Asqarbek Shodiyev esa 15,5 yilga ozodlikdan mahrum etilib, jazo muddati tugagach, yana 3 yil davomida davlat xizmatlarida ishlash huquqidan mahrum etildi.

Boshqa ayblanuvchilarga ham turli jazolar tayinlandi

• Prezidentning sobiq matbuot kotibi Farid Niyozov va siyosiy faol Ravshan Jeenbekov 7 yilu 8 oyga qamaldi.
• Atambayevning shaxsiy qo‘riqchisi Qanat Sag‘imboyev 7,5 yillik jazoga hukm etilgan bo‘lsa-da, unga nisbatan 5 yillik shartli sinov muddati tayinlandi.

Sud jarayoni davomida bir qator ayblanuvchilarga nisbatan jazo muddati o‘tib ketgani sababli ozod etish qarorlari ham chiqarildi. Qolaversa, ba’zilariga sinov muddati bilan yengilroq jazo shakllari tanlangan.

2019 yil voqealari: siyosiy to‘qnashuvning boshlanishi

Mazkur ish Qirg‘izistonda 2019 yilning yozida yuz bergan siyosiy inqiroz fonida boshlangan edi. Qo‘y-Tosh qishlog‘ida Atambayev qarorgohini hibsga olish maqsadida tashkil etilgan maxsus amaliyot keskin qarshilikka duch kelgan. Bu voqea nafaqat mahalliy, balki xalqaro OAVning ham diqqat markaziga aylangandi.

O‘sha voqealar so‘nggi yillardagi Qirg‘izistonning siyosiy tizimidagi jiddiy o‘zgarishlarni boshlab bergan. Sud jarayoni esa ushbu voqealar atrofidagi uzoq yillik tortishuvlarga chek qo‘ydi.

Xulosa: sud hukmi – siyosiy jarayonning qismati

Sudning mazkur hukmi Qirg‘izistonda davlat idoralaridagi mas’uliyat va huquqiy jazoning borligini yana bir bor ko‘rsatdi. Bu jarayon nafaqat sobiq prezident, balki yuqori darajadagi mansabdorlar, siyosiy faollar va ularning atrofidagilar uchun ham saboq bo‘lishi mumkin.

Ayni paytda ushbu ish Qirg‘iziston siyosiy sahnasida yangi bosqichni boshlab berishi, davlat tuzilmalarida aniqlik va shaffoflik talablarini kuchaytirishi kutilmoqda.