Har kuni banan iste’mol qilganda organizmda qanday o‘zgarish yuz beradi?

^{Foto: Pinterest}
Bananlarning aql bovar qilmaydigan mashhurligi ularni o‘stirish muhiti (u 107 mamlakatda yetishtiriladi) va tijorat qiymati bilan ta’minladi. Bu sayyoradagi eng ko‘p sotiladigan to‘rtinchi meva. Uning tarkibi va ozuqaviy xususiyatlari haqida ko‘p gapirish mumkin. Ammo uni iste’mol qilganda, organizmda qanday o‘zgarish yuz beradi? Elle nashri quyida ushbu savolga javob berdi.

Kaliyning manbai

Kaliy organizm uchun kerak bo‘lgan eng muhim oziq moddalardan biridir. U qonda shakarni nazorat qilish va optimal qon bosimini ushlab turish uchun insulin ishlab chiqarishni boshlaydi.

Tadqiqotlar shuni ko‘rsatdiki, kaliyning yuqori miqdori 20 foizgacha kasalliklardan o‘lim xavfini kamaytiradi. Kattalar uchun hayot tarzi va boshqa omillarga qarab, kuniga 3500-4700 mg ushbu muhim ozuqani iste’mol qilish tavsiya etiladi. O‘rtacha banan taxminan 450 mgni o‘z ichiga oladi. Ma’lum bo‘lishicha, bu me’yorni bir manbadan qondirish uchun taxminan 7 yoki 8 ta banan iste’mol qilish kerak bo‘ladi. Ammo ortiqcha kaliy buyrak muammosi bo‘lgan odamlar uchun xavfli bo‘lishi mumkin.

Chidamlilikni oshiradi

O‘nlab yillar davomida sportchilar va ularning ustozlari uzoq muddatli jismoniy faoliyatda uglevodlarni iste’mol qilish uzoqroq va yuqori intensivlikda mashq qilish va tezroq tiklanishga yordam beradi, deb biladi. Uglevodlar mushaklarni oziqlantiradi, fiziologik stressni kamaytiradi va kamroq yallig‘lanishni keltirib chiqaradi. Ammo 2012 yilda Kannapolisdagi Appalachian shtat universiteti tadqiqotchilari jismoniy mashqlar paytida sport ichimliklariga muqobil meva haqida o‘ylay boshladi. Olimlar professional velosipedchilar har 30 daqiqada banan iste’mol qilsa, mashaqqatli charchoqdan keyin o‘zlarini yaxshi his qilishini aniqladi.

Kayfiyatni ko‘taradi

Bu sariq meva ham insonning baxt tuyg‘usiga ta’sir qilish qobiliyatiga ega. Bananlar organizm serotoninga (kayfiyatni yaxshilaydigan neyrotransmitter) aylantiradigan aminokislota triptofanning ajoyib manbaidir.

Bananlar me’yoriy qon bosimini saqlab qoladi

Keng tarqalgan noto‘g‘ri tushuncha shundaki, faqat natriy qon bosimini pasaytirish uchun javobgardir. Bu aslida natriy va kaliyning muvozanatiga bog‘liq. Hisob-kitoblarga ko‘ra, banan iste’mol qilish qon bosimini me’yorda ushlab turishga yordam beradi.

Banan yurak salomatligini mustahkamlaydi

Natriyni kamaytirish bilan birga kaliyni ko‘paytirish yurak-qon tomir kasalliklarining eng muhim oldini olishdir. Bir tadqiqot shuni ko‘rsatdiki, kuniga kamida 4069 mg kaliy iste’mol qiladigan odamlarda yurak-qon tomir kasalliklaridan o‘lish xavfi 1000 mg dan kam iste’mol qiladiganlarga qaraganda 49 foizga kamroq. Aytgancha, avokadolar ham xuddi shunday ta’sirga ega.

Ichaklar faoliyatini yaxshilaydi

Shifokorlar ovqat hazm qilish buzilishi bilan og‘rigan odamlarga banan, guruch, olma va tostlardan iborat parhezni tavsiya qiladi. Banan nafaqat shakarsiz va oson hazm bo‘ladi, balki ular organizmdagi muhim elektrolitlar o‘rnini bosadi, chunki ularning aksariyati oshqozon-ichak traktining buzilishi paytida yo‘qoladi. Banan tarkibidagi kletchatkalar ham ichak faoliyatiga hissa qo‘shadi.

Bosh og‘rig‘ini keltirib chiqaradi

Banan bosh og‘rig‘iga moyil bo‘lgan odamlarda migrenni qo‘zg‘atishi mumkin. Bunday holda kuniga banan normasiga rioya qilish kerak. Nihoyat ba’zi odamlarda qichishish, shish yoki xirillash kabi allergiya belgilari mavjud. Bundan tashqari, boshqa ko‘plab oziq-ovqat mahsulotlari bananga qaraganda ko‘ra ko‘proq kaliy mavjud, ammo kaloriyasi ancha past. “Zamin” yangiliklarini “Youtube”da kuzatib boring