Erta qarish va teri saratonining oldini oling: Quyoshdan himoya qiluvchi kremlarni qanday tanlash kerak?
Har bir inson terining turi, yoshi va quyoshda o‘tkazadigan vaqtidan qat’iy nazar, ushbu mahsulotga muhtoj. Krem terini ultrabinafsha nurlanishi — yuqori energiya zarralari bo‘lgan qisqa elektromagnit to‘lqinlardan iborat ko‘zga ko‘rinmas radiatsiyadan himoya qilishga yordam beradi.
Bunday nurlarning ikki turi odamlar uchun xavfli hisoblanadi:
- UV-A (UVA). Ular ozon qatlami tomonidan deyarli filtrlanmaydi va oyna orqali o‘tishi mumkin. UV-A terini kuydirmaydi, lekin salbiy ta’siri kuchli, bu erta qarishga olib keladi;
- UV-B (UVB). Ushbu nurlanishning katta qismi ozon qatlami tomonidan filtrlanadi va faqat 5 foizi yerga yetib keladi. UV-B ko‘zoynakdan o‘tmaydi va teriga to‘g‘ridan to‘g‘ri ta’sir etsa, terini kuydiradi.
Quyosh nuri ta’sirining ikkala turi teridagi kollagen miqdorini pasaytiradi, bu esa uning elastikligini kamaytiradi va saraton xavfini oshiradi.
UV filtri turi bo‘yicha quyoshga qarshi kremni qanday tanlash kerak?
Ushbu kosmetik mahsulot ko‘p tomonlama terini quyoshdan himoya qiladi — fizik yoki kimyoviy filtrlar yordamida. Ikkala turdagi kremlar ham o‘zlarining afzallik va kamchiliklariga ega.
Fizik filtrlar
Ular quyosh nurlarini aks ettiruvchi qalqon kabi ishlaydi. Ushbu kosmetika tarkibida sink oksidi yoki titan dioksidi mavjud bo‘lib, ular organizmda so‘rilmaydi yoki to‘planmaydi. To‘g‘ri, bunday filtrli kremlar terida oq dog‘larni qoldiradi.
Bunday filtrli mahsulotlardan foydalanishga qaror qilsangiz, iz qoldirmaslik uchun krem miqdorini kamaytirmaslik kerakligini unutmang. Bu himoya samaradorligini kamaytirishi mumkin.
Kimyoviy filtrlar
Ular teriga osongina so‘riladi va shimgich kabi ishlaydi, quyosh nurlarini o‘zlashtiradi. Ushbu turdagi himoyaga ega kremlar bir yoki bir nechta ingrediyentlarni o‘z ichiga olishi mumkin, masalan, oksibenzon, avobenzon, oktisalat, oktokrilen, gomosalat va oktinoksat, ekamsul.
Ushbu mahsulotlardan foydalanish juda oson: ular iz qoldirmaydi, ter va suvga juda chidamli. Shu bilan birga kimyoviy kremlar nozik teriga ega bo‘lganlarni bezovta qiladi.
SPF bilan quyosh kremini qanday tanlash mumkin
Har bir quyosh kremi quyoshdan himoya qiluvchi omilga (SPF) ega. Bu himoyalangan terida kuyishlar paydo bo‘lishi uchun qancha UV-B nurlari kerakligini ko‘rsatadi. Bu ko‘rsatkich 2 dan 50+ ballgacha o‘zgarib turadi.
Shuni ta’kidlash kerakki, SPF siz kuyishdan oldin quyoshda o‘tkazgan vaqtingizni emas, balki buning uchun zarur bo‘lgan nurlanish miqdorini aks ettiradi. Ball qanchalik baland bo‘lsa, kuyishdan himoya qilish shunchalik yaxshi bo‘ladi. Va bu ikki parametr o‘zaro bog‘liq bo‘lsa-da, hali ham farqlar mavjud. Radiatsiya miqdori qanday aniqlanadi:
- Kun vaqti. Eng xavfli soatlar 10-11 dan 14-15 gacha. Taqqoslash uchun, bir xil miqdordagi ultrabinafsha nurlanishini ertalab soat 9 da quyoshda bir soat va soat 13 da atigi 15 daqiqa bo‘lish orqali olish mumkin;
- Ob-havo. Bulutli kunda xavf quyoshli kunga qaraganda kamroq;
- Teri xususiyatlari. Teri qanchalik oq rangda bo‘lsa, unda quyosh nuridan himoya qiluvchi melanin pigmenti kamroq bo‘ladi.
SPF terining turiga mos kelishi kerak, degan fikr mavjud. Misol uchun, hech qachon quyoshda kuymaydigan qora tanli odamlar himoya koeffitsienti 8-10 bo‘lgan mahsulotlarni olishlari kerak, sarg‘ish yoki oq tanlilar esa 50 va undan yuqori bo‘lishi kerak.
Ammo ko‘pchiligimiz odatda tavsiya etilgan krem miqdorining atigi 20-50 foizini ishlatganimiz sababli, kamchilikni to‘ldirish uchun yuqori SPFga ega mahsulotlarni tanlagan ma’qul.
Bundan tashqari, dermatologlar hammaga SPF darajasi kamida 30 bo‘lgan quyosh kremi sotib olishni maslahat berishadi. Bunday mahsulot UVB nurlaridan 97 foizgacha blokirovka qiladi, bu har qanday teri turi uchun mos keladi
Quyosh kremini tanlashda yana nimani e’tiborga olish kerak?
Mukammal vositani topish uchun yana bir nechta mezonlarni ko‘rib chiqish lozim:
- UV-A va UV-B nurlaridan himoya. Ikkalasi ham teringizga zarar yetkazishi mumkinligi sababli, sotib olishdan oldin u barcha turdagi UV nurlaridan himoya qiluvchi yorliqni izlang;
- “Suvga chidamli” — (water-resistant) belgisining mavjudligi. Agar siz sport bilan shug‘ullansangiz yoki suvda suzsangiz, bu xususiyat, ayniqsa, muhimdir;
- Maxsus xususiyatlar. Nozik yoki yog‘li teri, bolalar kremlari, tukli joylar uchun gellar, yuz va ko‘z atrofidagi teri uchun variantlar mavjud.
