Kun kulgisi… (marhum qiziqchi Hojiboy Tojiboyev bisotidan)

Svetoforning qizil chirogʻida yangi boy “Mersedes”da kelib toʻxtagan ekan, orqadan “Zaporojes” kelib urilibdi. Yangi boy jahl bilan pastga tushibdi. “Zaporojes” haydovchisi 80 yoshli otaxon ekan.

— E, ota, koʻzga qarab yursangiz boʻlmaydimi? — debdi yangi boy. — Qizilda toʻxtash kerak edi! Nega toʻxtamadingiz? Tormozingiz ishlaydimi oʻzi?

— Yoʻq, — debdi qariya boʻsh kelmay. — Tormoz 20 yildan beri ishlamaydi.

— Xoʻsh, endi nima qilamiz? Qanday tuzatib berasiz mashinamni? Koʻring, dabdala qip tashladingiz! Melisa chaqiraveraymi?

— Melisani nima qilasan urintirib? Buyoqqa yur, hozir toʻlab qoʻyaman oʻsha pulni! Yur, chiq mashinamga!

— E, ota, boʻladigan gapni gapirsangiz-chi! Oʻzingiz shalogʻi chiqqan “Zaporojes”da yuribsiz-u, katta gapirishingiz nimasi?

— Toʻlayman dedimmi, demak toʻlayman! Chiq dedim mashinaga!

Yangi boy ensasi qotib qariyaning mashinasiga oʻtiribdi.

— Sen 80 ga kirgan odamni kamsitding-a? — debdi qariya. — Otangdanam katta odamni ranjitding-a? Hozir koʻrasan, toʻlayman! Xoʻsh, qancha boʻladi?

— Qoʻysangiz-chi ota, — debdi kulgisi qistab yangi boy. — Boʻladigan gapdan gapiring!

Qariya unga alam aralash qarab olibdi-da, debdi:

— Hozir koʻrasan! Mashinang-u, uyingminan qoʻshib sotvolaman hozir!

Shunday deb qariya qoʻliga oʻrindiq ostidan xum olibdi va ogʻiz qismini bir-ikki ishqalab nariga qoʻyibdi. Bir payt shovqin koʻtarilib, shundoq tepalarida haqiqiy jin paydo boʻlibdi.

— Assalomu alaykum, xoʻjayin! — debdi jin ikki qoʻlini koʻksiga qoʻyib. — Xizmatingga muntazirman!

Yangi boy bu manzarani koʻrgandayoq tamom boʻlayozgan ekan. Bir qariyaga, bir jinga qarab nimadir demoqchi boʻlibdi-yu, qoʻrquv ustun kelibmi, gapira olmabdi. Qariya esa xotirjamlik bilan jinga buyuribdi.

— Boshlanishiga bir choynak achchiq koʻk choy damla!

— Bosh ustiga, xoʻjayin!

Jin choy olib kelish uchun koʻzdan gʻoyib boʻlishi bilan yangi boy jonlanib qolibdi.

— O-ota, b-bu jin-a? H-haqiqiy jinmi?

— Ha, — debdi qariya yangi boyga mensimaygina boqib. — Rostakam jin bu! Koʻrdingmi? Meni yomon ranjitding lokigin, bolam!

Yangi boyning miyasi allaqachon boshqa xayollar bilan chirmalib boʻlgandi. Nimalarnidir hisob-kitob qilib, hovliqqancha qariyaga yuzlanibdi.

— Ota, anavi remontniyam, mashinamniyam qoʻyavering! — debdi u. — Ha, endi bu yaroqsiz boʻlsa, boshqasini sotib olaveraman. Siz… Mana shu jinni menga sotmaysizmi?

— Jinni-ya? Hayronman…

— Hamma buyruqni bajaradi-a?

— Koʻrding-ku!

— Boʻpti, gapning dangalini ayting! Qancha beray? Hozir qoʻngʻiroq qilaman, yigitlarim mana shu yerga opkelishadi pulni!

— Hayronman, — debdi qariya. — Shu jinga ja oʻrganib qoluvdim-da! Qoʻymading-qoʻymading-da! Mendanam qaysar bolaykansan! Boʻpti, 50 milyon koʻkida beraqol!

— Shu xolosmi?

— Ha, shu xolos.

Yangi boy unisi-bunisiga qoʻngʻiroq qilib qariya aytgan pullarni opkeltiribdi. Qariya esa xumni yangi boyning qoʻliga tutqazibdi-yu, pullarni olib “Zaparojes”ida uyiga joʻnabdi.

Yangi boy azbaroyi xursandligidan uyiga qanday kelganiniyam sezmay qolibdi. Ichkariga kiribdi-yu, xotinini koʻzdan panaroq xonaga yetaklab kiribdi va eshikni ichkaridan tambalabdi.

— Biz hozir dunyodagi eng boy odamlarga aylanamiz, xotin, — debdi hovliqib. — Men haqiqiy jin topib oldim.

— Voy, alahsirayapsizmi? Qanaqa jin?

— Hozir koʻrasan.

Yangi boy xumning ogʻiz tarafini bir-ikki ishqalagan ekan, birdan shovqin koʻtarilib, shundoq tepasida ulkan jin paydo boʻlibdi.

— Assalomu alaykum, xoʻjayin, — debdi jin ikki qoʻlini koʻksiga qoʻyib. — Xizmatingga muntazirman!

Yangi boy “Koʻrdingmi?”, degandek ogʻzining tanobi qochgancha xotiniga qarab qoʻyib jinga yuzlanibdi.

— Menga boshlanishiga bir milliard koʻkida hozir qil!

— Buning iloji yoʻq, — debdi jin. — Meni qiynamang!

— Mayli, bir milyon dollar paydo qilib turaqol!

— Sirayam iloji yoʻq buning!

— Ie, nega iloji yoʻq? — tutoqib ketibdi yangi boy. — Hech boʻlmasa mana shu uyimning yonida bundanam hashamatliroq uy paydo qila olarsan?

— Sirayam iloji yoʻ-oʻq! — ogʻir xoʻrsinibdi jin.

Yangi boy boʻlaricha boʻlibdi. Jinni qaysarga yoʻyib… Nima deyishni bilmay… Oxiri soʻrabdi:

— Vey, tasqara, qariyaning oldida ja uddaburon eding-ku!?. Nima keladi oʻzi qoʻlingdan?

— Qoʻlimdan koʻk choy damlash keladi xolos, xoʻjayin!..

Yangi boy bu gapni eshitibdi-yu, miyasi gʻuvillab, boshi gir-gir aylanib, yuragida sanchiq turib kutilmaganda polga yuztuban qulabdi.

Manba: Hordiq.uz “Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!