Erni qo‘lga o‘rgatish darsi

Chin baxtga sabr-qanoat va sof ko‘ngil bilan erishish mumkin. Oliy ma’lumot bunga yetarli emas.

O‘qishni bitirganimizga ham uch yil bo‘libdi. Talabalik davrini sog‘inib kursdosh qizlar jam bo‘lishdik. Diydor shirin, qadrdon davra, o‘zgarishlar... O‘qish davrini eslab, ancha kulishdik. Oqibatimiz yo‘qolmasligini tiladik. Mavzu oilalarimizga borib taqaldi. Shunda bir kursdoshimiz oilasi haqida to‘lib-toshib gapira ketdi.

— Baxtimga qaynonam yo‘q, To‘yimizdan bir yil avval xastalik sabab olamdan o‘tgan. Qaynotam esa o‘z ishi bilan ovora, uni menga zarari tegmaydi. Har hafta turmushga chiqqan qizi otasining barcha yumushlarini bajarib ketadi. Ikki farzandim esa enaganing qo‘lida. Ertalab erimni ishga kuzatib, o‘z mashinamda hali sayrga, hali mehmonga, hali bozorga boraman. Ovqatni ham ko‘pincha buyurtma qilamiz, juda bo‘lmasa, biror joyga ovqatlanishga boramiz, — deydi Shoira (ismi o‘zgartirilgan). Unga quloq tutib turganlarning barchasi lol. Ayrimlar havas bilan boqsa, ba’zilar biroz koyigandek bo‘ldi. Shoiraning oldida o‘tirgan Muharram (ismi o‘zgartirilgan) esa «Voy, dugonajon menga ham erni gah etib qo‘lga qo‘ndirishni o‘rgatsang-chi, bizniki o‘taketgan ziqna. Bitta kiyimni yuz yalinib olamiz. Onasining ruxsatisiz bitta ro‘molchayam olmaymiz», deb ro‘zg‘oridan nolib qoldi. Ana endi gapxonani ko‘ring. Gapirish bor, tinglash yo‘q… Qaynona, qaynota, qaynsingillarning qulog‘i g‘iybat qumg‘onida qaynab qizardi. Shu paytdagi telefon qo‘ng‘irog‘i meni bu «suhbat»dan qutqarib qoldi. «Uyga bormasam bo‘lmaydi, chaqirib qolishdi», deya kursdoshlar davrasini tark etdim.

Uch yil ichida kursdoshlardagi o‘zgarishlarni ko‘rib, anchagacha o‘ylanib yurdim. Talabalikdagi zukko qizlar bugunga kelib noshukr, sabrsiz, tor fikrlaydigan, alamzada ayollarga aylanib qolganiga achinasan kishi. Oliy ma’lumoti qayerga ketdi? O‘qib uqmagan oliy ma’lumotlilarmi yoki ular?! Bugunning aqli raso yoshlari oiladagi milliy urf-odatlarimiz va qadriyatlarimizni cho‘rilikka yo‘yishi to‘g‘rimikan?! Axir, azal-azaldan xalqimiz kattaga hurmatda, kichikka izzatda bo‘lgan. Bugunga kelib qaynona-qaynota oldidagi xizmat «cho‘rilik»ka aylanyaptimi?! «Savob» tushunchasini qandaydir xunukdan-xunuk atamalar bilan atash nimasi?

Qaynota-qaynonaning xizmatini qilish ota-onaning yumushini bajarishdek gap. Ular ham «qizim» deb boshingizni silagan chog‘ siz ham mehr bilan qalbingizni oching. Yoshgina qalbingizda qaydan bunchalar qahr… Ustiga ustak, davralarda dardingizni dasturxon qilganingiz bilan oilaviy muammolaringiz hal bo‘lib qolmaydi-ku. Obro‘yingizni to‘kkaningiz qoladi. Siz yaxshi bo‘lsangiz — olam yaxshi. Muammo sababini avval o‘zimizdan axtaraylik tengdoshim… Balandparvoz xomxayollaringiz, oilada hukmingizni o‘tkazishga urinishingiz parokandalikka yetaklaydi. Bir oilaning buzilishi yeru osmonni larzaga keltiradi. Sizning nafsingiz farzandingizni tirik yetim qilib, munchoq ko‘zlariga mangu mung solmasin. Jufti-haloli­ngizning ko‘nglini og‘rintirib, bag‘rini qon qilmang.

Bir oila yukini tortish oson emas. Asl baxtning formulasi birni ko‘rib shukr qilib, birni ko‘rib fikr qilib yashashdadir. Oltin olmay duo olib, yaxshi kelin bo‘lib, uyingizga o‘zingizdek yaxshi kelinlar kelishini so‘rang. Axir, oilaviy baxtga o‘z harakatlaringiz orqali erishishingiz kerak. Ota-ona, oila, farzandlarning o‘zi siz uchun oliy saodat.

Baxt baland-baland imoratlarda, kazo-kazo davralarda, qimmatbaho buyumlarda, rang-barang kiyimlarda, zebu zarlarda emas, u sizning tanangizda, shundoqqina ko‘ksingizda dukillab urib turibdi. U siz bilan hamnafas. Siz uni his qilishni bilmaysiz, xolos. Baxtni baxtsizlikka almashtirmang!

Manba: Od-press.uz “Zamin” yangiliklarini “Telegram”da kuzatib boring