O‘zbekiston Markaziy banki boshqaruvi tomonidan aholiga ipoteka kreditlari ajratilishi tartibiga yangi o‘zgartirishlar kiritish bo‘yicha qaror qabul qilindi. Bu qaror aholining uy-joyga bo‘lgan ehtiyojini qondirishga va ipoteka tizimini yanada raqobatbardosh qilishga qaratilgan.
Yangi o‘zgarishlar asosida, agar bank ipoteka kreditini rad etsa, qarz oluvchiga rad etishning sabablari aniq va mufassal tarzda yozma xabarnoma orqali ma’lumot beriladi. Avvalgi tartibda faqat qarorning o‘zi yuboriladigan bo‘lsa, endilikda rad etish sabablari ham aniqlashtirilgan.
Shu bilan birga, ipoteka krediti berish to‘g‘risida qaror qabul qilishdan oldin, qarz oluvchining moliyaviy holati va mavjud qarz yuki hisoblanadi. Bu yangi talab qarz oluvchiga bo‘lgan moliyaviy bosimni kamaytirishga xizmat qiladi. Banklar, shuningdek, o‘zlariga belgilangan makroprudensial normativlarga amal qilib, qarz berishda ortiqcha yukdan qochishlari shart.
Ipoteka krediti berilishining asosiy bosqichlaridan biri – garov qiymati va kredit summasi o‘rtasidagi nisbatni hisoblash hisoblanadi. Bu ko‘rsatkich har bir ipoteka krediti bo‘yicha alohida belgilashda muhim rol o‘ynaydi. Ilgari, bunday hisoblashlar aniq belgilanmagan edi, ammo hozirda barcha ko‘rsatkichlar huquqiy asosda mustahkamlangan.
Yangi tizim, banklar uchun nafaqat o‘zlarining moliyaviy xolisligini ta’minlash, balki aholiga ipoteka kreditlarini oshkora va sifatli shartlarda berish imkoniyatini yaratadi. Bu o‘zgarishlar aholining har bir talabiga qaratilgan bo‘lib, ipoteka krediti olishni yanada qulaylashtiradi.
