O‘zbekistonda «Yashil makon» loyihasi: 872 million daraxt taqdiri o‘zgardi!

O‘zbekistonning ekologik vaziyatini yaxshilash, yashil maydonlar va o‘rmonzorlarni ko‘paytirishga qaratilgan «Yashil makon» umummilliy loyihasi so‘nggi 4 yilda erishilgan muvaffaqiyatlari bilan katta ahamiyat kasb etmoqda. Bu keng ko‘lamli tashabbus doirasida respublika bo‘yicha jami 872 million tup daraxt va butalar ekildi va mamlakatning tabiatini yashillikka burkab, ekologik holatini yaxshilashga salmoqli hissa qo‘shildi.

Joriy yilning bahor mavsumida ham ko‘chat ekish ishlari katta sur’atda davom etdi. Boshida belgilangan rejaga ko‘ra, mamlakat hududlarida 125 million tup daraxt va buta ko‘chatlari ekilishi kerak edi, ammo bu ko‘rsatkich amalda ortig‘i bilan bajarilib, 136,9 million tupga yetkazildi. Shuningdek, o‘rmon fondi yerlarida ham alohida e’tibor bilan 8,3 million tup ko‘chat ekilib, ushbu hududlarning yashil maydonlari yanada kengaydi.

Loyiha doirasida ko‘chatlarni sug‘orish ishlarini samarali amalga oshirish maqsadida 90 ta yangi suv chiqarish quduqlari qurildi. Bundan tashqari, umumiy uzunligi 478,45 kilometrni tashkil qiluvchi yangi sug‘orish tizimlari ham ishga tushirildi. Shu bilan birga, sug‘orish imkoniyati cheklangan hududlarda ko‘chatlarni parvarishlash uchun maxsus jihozlangan 460 ta texnik vositalar biriktirildi.

2025 yilgacha davom etadigan loyiha doirasida joriy yilda mamlakat o‘rmon xo‘jaliklari tomonidan jami 30 million tup ko‘chat yetkazib berish ko‘zda tutilgan bo‘lib, bahor mavsumidayoq shundan 14 million tup daraxt va buta ko‘chatlari tayyorlanib, hududlarga tarqatildi. Qolgan ko‘chatlar kuz mavsumida manzilga yetkazilishi rejalashtirilgan.

Bu ko‘chatlar nafaqat ko‘chalar va shahar ko‘rinishi uchun, balki ta’lim va sog‘liqni saqlash muassasalaridagi ekologik muhitni yaxshilash maqsadida ham keng tarqatildi. Xususan, mamlakat bo‘ylab maktab va maktabgacha ta’lim muassasalariga 406 ming 372 tup, sog‘liqni saqlash muassasalariga 492 ming 623 tup va jami 1024 ta mahallaga 808 ming 200 tup ko‘chat yetkazib berildi.

Ayniqsa, Orol dengizining qurigan tubi va atrofidagi Orolbo‘yi hududlarida ekologik vaziyatni yaxshilash maqsadida keng qamrovli ishlarning amalga oshirilganini alohida qayd etish kerak. Bu yerda jami 126,2 ming gektar maydonda yashil qoplamalar yaratildi. Jumladan, Qoraqalpog‘iston Respublikasida 71,9 ming gektar, Buxoro viloyatida 23,3 ming gektar, Navoiy viloyatida 16 ming gektar va Xorazm viloyatida 15 ming gektar maydonda barpo etilgan yashilliklar Orolbo‘yining ekologik holatini yaxshilash uchun katta ahamiyatga ega bo‘ldi.

Shu bilan birga, mamlakatning cho‘l, tog‘ va tog‘oldi hududlarida eroziya jarayonlarini oldini olish uchun ham zarur chora-tadbirlar amalga oshirildi. Bunda 256 gektar maydonda tuproq eroziyasiga qarshi maxsus himoya o‘rmonzorlari barpo etildi.

«Yashil makon» umummilliy loyihasi nafaqat ekologik barqarorlik, balki aholining yashash sharoitini yaxshilash, iqlim o‘zgarishiga qarshi kurashish hamda tabiat resurslarini muhofaza qilishda muhim qadam bo‘lmoqda. O‘zbekiston hukumati va aholisining bu boradagi birgalikdagi harakatlari kelajak avlodlarga yashil va sog‘lom muhit qoldirishni maqsad qilgan.

Loyihaning keyingi bosqichlarida ham ko‘chat ekish ishlarini yanada kengaytirish, mamlakatning barcha hududlarini yashillikka burkash va bu bilan tabiat bilan uyg‘un yashash tamoyillarini mustahkamlash nazarda tutilmoqda. Bu esa O‘zbekistonning ekologik kelajagi uchun salmoqli sarmoya bo‘lib xizmat qiladi.