Fiorentina inqirozi chuqurlashdi, Vanoli ham jamoani qutqara olmadi

Rokko Komisso o'zini «Fiorentina»ning qutqaruvchisi deb atashni yoqtiradi. Italo-amerikalik milliarder 2019 yilda klubni sotib olganida jamoa navbatdagi bankrotlik yoqasida turgan, u esa stadionni rekonstruksiya qilishga millionlab mablag' yo'naltirib, «binafsharanglar»ni avvalgi shon-shuhratiga qaytarishga va'da bergandi.

Oradan olti yil o'tib esa manzara dahshatli: «Fiorentina» A Seriyada 15 turdan keyin ham birorta g'alabaga erishmagan va turnir jadvalining eng pastida. Italiya chempionatida bundan ham yomon start oxirgi marta 2018/19 mavsumida «Kyevo»da kuzatilgandi.

O'sha tarix yakunda quyi ligaga tushish va klubning bankrotligi bilan tugagan. «Fiorentina» ham shu yo'ldan ketayotgandek, faqat bu safar vaziyat yanada og'riqli: «Kyevo»da moliyaviy qulash «alibi» bo'lgan, Florensiyada esa pul ham bor, ambitsiya ham aytiladi, maydondagi natija esa uyatli.

15 turdan keyingi 6 ochko — klubning so'nggi 50 yildan ortiq vaqt ichidagi eng yomon starti. O'tgan yil «Atalanta» bilan bir muddat peshqadamlikni bo'lishgan, ketma-ket ikki mavsum Konferensiyalar ligasi finalida o'ynagan jamoa uchun bu — katta fojia.

2024 yil may oyida «Fiorentina» bosh murabbiy Raffaele Palladinoning shartnomasini 2027 yilgacha uzaytirdi. O'shanda jamoa A Seriyada 6-o'rinni egallab, so'nggi to'qqiz yildagi eng yaxshi natijasini qayd etgan, Konferensiyalar ligasida yarim finalgacha yetib borgan edi.

Moize Kin kuchli to'purarga aylanib borayotgandi, David de Xea esa chempionatning eng yaxshi darvozabonlaridan biri sifatida ko'rinardi. Hammasi kelasi mavsum yanada muvaffaqiyatli bo'lishiga ishora qilgandek edi.

Biroq shartnoma uzaytirilgani e'lon qilinganidan uch hafta o'tmay Palladino klubni tark etdi. Rasmiy izoh — «kelajak bo'yicha qarashlar turlicha».

Amalda esa u sport direktori Daniyele Prade bilan kelishmovchilikdan so'ng ketgani aytildi. Pradeni muxlislar avvaldan ham yoqtirmasdi.

Futbolchilar ko'z yosh to'kdi, De Xea hayratda qoldi, Kin esa o'zining eng muhim ustozini yo'qotdi. Shunga qaramay, lavozimda Prade qolib ketdi.

Keyinroq Palladino Sky Sports nashriga «jamoa men uchun oiladek bo'lgan, ayriliq og'ir kechdi» deya tan oldi. Kuzda «Fiorentina»ning halokatli startidan so'ng uni qaytarish ehtimoli muhokama qilinganda, u bitta shart qo'ydi: Komisso bilan rahbariyatni chetlab, bevosita muloqot qilish.

Bu detaldan klub ichkarisidagi muhit qanday holatga kelgani seziladi. Palladino o'rniga Stefano Pioli tayinlandi — obro'li mutaxassis, «Milan» bilan Italiya chempioni bo'lgan murabbiy.

Qog'ozda bu qaror mantiqli ko'ringandi, amalda esa A Seriyadagi 10 o'yinda atigi 4 ochko. Shundan so'ng muxlislar Pradening ketishini talab qilib bannerlar chiqardi, shaharda esa uning suratini cho'chqa tanasiga joylab yopishtirilgan stikerlar tarqaldi.

Prade jamoatchilik oldida aybni o'z zimmasiga oldi va «kimnidir bo'shatish kerak bo'lsa, birinchi navbatda meni» dedi. 1 noyabr kuni u iste'foga chiqdi — «Lechche»ga qarshi muhim bahs arafasida.

«Fiorentina» o'sha o'yinda yutqazdi. Oradan ikki kun o'tib Pioli ham ishdan olindi.

Yozda klub ikki futbolchiga 40 million yevro sarfladi: hujumchi Roberto Pikkoli 25 millionga, yarim himoyachi Simon Zom esa 15 millionga sotib olindi. Pikkoli klub tarixidagi ikkinchi eng qimmat transferga aylandi.

Uning A Seriyadagi statistikasi esa juda oddiy: «Lechche», «Empoli» kabi jamoalarda 134 o'yinda 23 gol. Bu transfer siyosatining samaradorligi ko'p savol tug'diradi.

Dekabrga kelib, Pikkolining barcha musobaqalarda atigi 3 goli bor. 39 yoshli Edin Jeko (bepul olingan) — 2 gol.

O'tgan mavsum karyerasidagi eng yaxshi yilini o'tkazgan Kin — 3 gol. Hujum ishlamayapti, yarim himoya ishlamayapti, himoya esa deyarli hammaning hujumiga bardosh bera olmayapti.

Tarkibga sinchiklab qaralsa, u yevrokuboklar uchun da'vogar emas, «Kalyari» darajasidagi o'rtamiyona jamoani eslatadi. Prade olti yil davomida har yoz tarkibni qayta-qayta «silkitdi», Frank Riberi, Xose Kalyexon, Jakomo Bonaventura kabi nomdor futbolchilarni olib keldi.

Ba'zilari foyda berdi, ammo yakunda shunday tarkib yig'ildiki, hatto Konferensiyalar ligasiga yo'llanma ham xayoliydek tuyulmoqda. Shu bois Pradening ketishi muqarrar edi.

Pioli ketganidan keyin «Spartak»ning sobiq murabbiyi Paolo Vanoli tayinlandi, lekin vaziyat o'nglanmadi. Navbatdagi sust o'yindan so'ng Jeko muxlislarga e'tiroz bildirdi: har bir noaniq pasda hushtakbozlik qilishadi, toksik muhit yaratishadi, o'ynashga xalal berishadi, dedi.

Ammo birlik haqidagi chaqiriq «Sassuolo»ga qarshi keyingi uchrashuvdayoq barbod bo'ldi. To'rt mingga yaqin muxlis Rejjo-Emiliyaga yo'l oldi va mavsumdagi eng omadsiz o'yinlardan birini ko'rdi.

Uchrashuvda Gudmundsson penalti tepishdan bosh tortgani aytildi (keyinroq u buni inkor qildi), Mandragora va Kin esa kim zarba berishi ustida 11 metrlik nuqta yonida tortishib qoldi. Mag'lubiyatlardan biridan keyin himoyachi Dodo va uning rafiqasiga ijtimoiy tarmoqlarda tahdidlar yog'ildi.

Bunday bosimga faqat u emas, bir necha futbolchi va ularning oilalari ham duch kelgani aytildi. Klub zo'ravonlikni qoralagan rasmiy bayonot chiqardi va choralar ko'rilishini bildirdi.

Baribir muhit nihoyatda tarang. 76 yoshli Komisso belidagi operatsiyadan so'ng tiklanmoqda va inqirozni okean ortidan kuzatmoqda.

La Nazione nashriga bergan intervyusida u muxlislarga ochiq murojaatga o'xshash so'zlarni aytdi: «Sizlarni sog'indim. Jamoa yonida bo'ling.

Biz «Fiorentina»ning quyi ligaga tushishiga yo'l qo'ya olmaymiz». Bu ohang umidsizdek eshitiladi, chunki vaziyat ham shunday.

Komisso mish-mishlarga qaramay klubni sotmasligini ta'kidlaydi. U «Artemio Franki» stadionini rekonstruksiya qilishga mablag' yo'naltirdi, ishlar esa 2029 yilgacha cho'zilishi kutilmoqda: tribunalarining yarmi yopilgan, bittasi o'rnida esa ekskavatorlar ishlayotgan qurilish maydoni turibdi.

Komisso Italiya futboli rahbariyati va tizimini tez-tez tanqid qiladi, ammo asosiy muammo u yerda emas. Asosiy muammo shundaki, tarixiy klubning chiroyli «peshlavhasi» ortida bo'shliq bor.

Binafsharang libos nima uchun kiyilishini anglamayotgandek ko'rinadigan odamlar guruhi. Murabbiylar tez-tez almashadi, sport direktorlar «qurbonlik» ohangidagi nutqlar bilan ketadi, futbolchilar maydonning o'zida janjallashadi, natija esa o'zgarmaydi: 15 tur — 0 g'alaba.

Aytgancha, Palladino hozir «Atalanta»ni boshqaryapti va jamoa uning qo'l ostida jonlandi. Sharl De Ketelyare, Ademola Lukman, Ederson Yurich davridagi tinimsiz yugur-yugurdan keyin nihoyat o'z o'yinini topdi.

Chempionlar ligasida bergamoliklar kuchli sakkizlik atrofida boryapti. Demak, masala faqat murabbiyda bo'lmagan.

Florensiya muxlislari so'nggi 30 yilda Gabriel Batistuta, Rui Koshta, Luka Toni, Franchesko Toldo, Dushan Vlahovich kabi yulduzlarni ko'rgan. Endi esa ular 25 million yevrolik Pikkoliga qarab, klubda nima bo'layotganini tushunmay qolmoqda.

Ehtimol, B Seriyadagi «tozalanish» ham zarar qilmas. 2002 yil tarixidan ma'lumki, klub kuldan qayta tirilish imkoniga ega.

Savol faqat shunda: «Fiorentina» bunga rostdan ham intiladimi yoki Komisso va uning atrofidagilar kema batamom cho'kib ketguncha faoliyatni ko'rsatishda davom etadimi. “Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!