Қозоғистоннинг Энергетика вазирлиги Ўзбекистонга бензин экспорт қилишга тақиқ киритилгани ва ёқилғининг қўшни давлатларга етказиб бериш ёпилгани ҳақида расмий маълумот берди. Бу қарор, мамлакатдаги ёқилғи захираларини ошириш ва халқаро бозордаги тенгликни сақлаш мақсадида қабул қилинган. Хатто, 2025 йилнинг баҳорида Ўзбекистонга ортиқча АИ-92 бензинининг тақдим этилиши ҳам мамлакатдаги ёқилғи захираларини сезиларли даражада яхшилагани айтилади.
Нега бундай қарор қабул қилинди?
Қозоғистон Энергетика вазирлиги бу қарорни қабул қилиш ортидаги сабабни 2025 йилнинг баҳорида Ўзбекистонга ортиқча бензин юбориш билан изоҳлайди. Бу бензин қўшимча сақлаш жойи бўлмагани учун, Ўзбекистонга сотилган. Шунга қарамасдан, вазирлик бу чоралар мамлакат ёқилғи захираларини барқарор ҳолда сақлашга ёрдам берганини таъкидлайди. Ўшанда АИ-92 заҳиралари 70 фоизга, дизель ёқилғиси захиралари эса 78 фоизга ошган.
Йил охиригача экспорт тақиқланади
Қозоғистон 19 май куни бензин ва дизель ёқилғисини хорижга экспорт қилишга тақиқ киритган эди. Бу чекловлар олти ой давомида амал қилади. Бунга сабаб, нефтни қайта ишлаш заводларининг таъмирланиши ва стратегик захираларни тўплаш учун янги нефт маҳсулотларини қайта ишлашга рўйхатдан ўтказишдир.
Қозоғистонда янги қоида ва талаблар
2025 йилнинг 1 январидан бошлаб, Қозоғистонда бензин ва дизель ёқилғисини ЕвроОсиё иқтисодий ҳамжамияти (ЕОИИ) аъзо давлатларидан ташқарига олиб чиқишга тақиқ жорий этилади. Бу қарор нафақат Қозоғистоннинг нафтуни қайта ишлаш қувватларини ифодалайди, балки мамлакатда ёқилғи ва майлаш материалларининг тақчиллигини камайтириш ва шу билан бирга, экспорт ва импортлар билан боғлиқ реэкспорт операцияларини камайтиришга қаратилган.
Ўзбекистоннинг фаол савдолари
Ўзбекистоннинг Қозоғистон бензинини Россиядан камайган пайтда фаол харид қилишга ўтишини кузатиш мумкин. Шу билан бирга, “Ўзбекнефтгаз” компанияси 2026 йилдан бошлаб фақат юқори октанли АИ-92 ва АИ-95 бензинларини сотишга ўтишни режалаштираётганини маълум қилди. Бу Ўзбекистоннинг ички бозорини барқарорлаштиришга ва ташқи бозордаги етказиб беришни йўналтиришга қаратилган стратегиянинг бир қисми бўлиши мумкин.
Бензин тақиқларининг келгуси таъсири
Қозоғистоннинг бундай чораларни қабул қилишидан кейин, ёқилғи бозоридаги ҳар бир қарор иқтисодий ва ижтимоий оқибатларга сабаб бўлиши мумкин. Бу нафақат ёқилғи таъминлаш, балки экспорт, импорт ва иқтисодий тизимнинг барқарорлигини сақлашда муҳим роль ўйнайди.
Шунингдек, қўшни давлатлар, айниқса Ўзбекистон учун бу қатор ўзгаришлар ва янги имкониятларни тақдим этади.
Хулоса: Экологик ва иқтисодий ҳимоя
Қозоғистоннинг бензин экспортини чеклаш қарорлари, нафақат экологик ва иқтисодий кўрсаткичларни сақлаш учун, балки ёқилғи захираларини оптималлаштириш ва тўғри қўлланишга йўналтиришга қаратилган. Ушбу қарорлар шунчаки бир давлатнинг иқтисодиётини барқарорлаштириш учун эмас, балки минтақа мамлакатлари ўртасида тенгликни таъминлашга қаратилган муҳим қадам ҳисобланади.
«Замин»ни Telegram’да ўқинг!
