Жаҳон бозорида мол гўшти нархи кескин ошиб, сўнгги 60 йилдаги энг юқори нуқтага етди. Жаҳон банки эълон қилган маълумотларга кўра, 2025 йил сентябрь ойида гўштнинг бир килограмми учун ўртача нарх 6,9 долларни ташкил этди, бу эса тахминан 83 минг 600 сўмга тенг.
Бу кўрсаткич август ойига нисбатан 0,6 фоизга, ўтган йилга нисбатан эса қарийб 10 фоизга ўсган. Мутахассислар таъкидлашича, бу ўсиш нафақат иқтисодий, балки табиий омиллар билан ҳам боғлиқ.
Нарх ошишининг асосий сабаблари
Жаҳон банки ҳисоботида айтилишича, мол гўшти нархи бир неча омил таъсирида ўсмоқда. Биринчидан, инфляциянинг глобал даражада юқори бўлиши ва озиқ-овқат бозорларидаги беқарорлик гўшт нархларига тўғридан-тўғри таъсир кўрсатган.
Иккинчидан, АҚШ ва Хитой каби йирик бозорларда истеъмолчилар талабининг ортиши ҳам нархлар ошиб боришига сабаб бўлди. Хусусан, Хитойда аҳоли даромадининг ўсиши билан парҳезбоп ва сифатли гўшт маҳсулотларига қизиқиш кучайган.
Шу билан бирга, сут маҳсулотларининг ҳам қимматлашиши гўшт бозоридаги рақобатни пасайтирган ва мол гўштини асосий протеин манбаи сифатида янада оммавий қилган.
Иқлим ва табиий омиллар таъсири
Мол гўшти нархи ошишига яна бир муҳим сабаб — иқлим ўзгариши билан боғлиқ муаммолар. Қурғоқчилик, яйлов ерларининг қисқариши ва ем-хашак нархининг ошиб бориши дунё бўйлаб чорвачилик соҳаси учун жиддий синовга айланди.
АҚШда, масалан, бу йил чорва сони 1951 йилдан бери энг паст даражага тушди. Бу ҳолатнинг ўзи ҳам бозорда гўшт тақчиллигини келтириб чиқариб, нархларни янада юқорилашига туртки бўлди.
Экспертлар фикри
Иқтисодчиларнинг таъкидлашича, агар глобал иқлим шароити яхшиланмаса ва чорвачиликни қўллаб-қувватловчи дастурлар кенгайтирилмаса, нархлар яна ҳам ошиб бориши мумкин.
Шунингдек, гўшт ишлаб чиқариш харажатларининг ошиши, энергия нархининг юқорилиги ва логистика тизимларидаги мураккабликлар ҳам бозордаги қийматни оширувчи омиллардан бири сифатида кўрсатилмоқда.
“Zamin”ни Telegram'да ўқинг!
