Ўзбекистон Марказий банки бошқаруви томонидан аҳолига ипотека кредитлари ажратилиши тартибига янги ўзгартиришлар киритиш бўйича қарор қабул қилинди. Бу қарор аҳолининг уй-жойга бўлган эҳтиёжини қондиришга ва ипотека тизимини янада рақобатбардош қилишга қаратилган.
Янги ўзгаришлар асосида, агар банк ипотека кредитини рад этса, қарз олувчига рад этишнинг сабаблари аниқ ва муфассал тарзда ёзма хабарнома орқали маълумот берилади. Аввалги тартибда фақат қарорнинг ўзи юбориладиган бўлса, эндиликда рад этиш сабаблари ҳам аниқлаштирилган.
Шу билан бирга, ипотека кредити бериш тўғрисида қарор қабул қилишдан олдин, қарз олувчининг молиявий ҳолати ва мавжуд қарз юки ҳисобланади. Бу янги талаб қарз олувчига бўлган молиявий босимни камайтиришга хизмат қилади. Банклар, шунингдек, ўзларига белгиланган макропруденциал нормативларга амал қилиб, қарз беришда ортиқча юкдан қочишлари шарт.
Ипотека кредити берилишининг асосий босқичларидан бири – гаров қиймати ва кредит суммаси ўртасидаги нисбатни ҳисоблаш ҳисобланади. Бу кўрсаткич ҳар бир ипотека кредити бўйича алоҳида белгилашда муҳим рол ўйнайди. Илгари, бундай ҳисоблашлар аниқ белгиланмаган эди, аммо ҳозирда барча кўрсаткичлар ҳуқуқий асосда мустаҳкамланган.
Янги тизим, банклар учун нафақат ўзларининг молиявий холислигини таъминлаш, балки аҳолига ипотека кредитларини ошкора ва сифатли шартларда бериш имкониятини яратади. Бу ўзгаришлар аҳолининг ҳар бир талабига қаратилган бўлиб, ипотека кредити олишни янада қулайлаштиради.
