Фото: «YouTube»
Инсоният тарихи давомида урушлар, вабо-ўлатлар, очарчилик миллионлаб кишиларнинг ёстиғини қуритган. Ҳар сафар бало-офатлар чекиниши билан туғилишлар сони кескин ошган. Бироқ коронавирус бу тенденцияни бузиши мумкин — «Science» журналидаги илмий мақола шу ҳақда.
«Аниқ прогнозлаш жуда қийин, шунга қарамасдан, юқори тараққий этган мамлакатлар яқин истиқболда шу сценарий бўйича кетиши эҳтимоли бор», — деди илмий иш муаллифларидан бири, ижтимоий-сиёсий фанлар мутахассиси Арнстейн Аассве.
Тараққий этган мамлакатларда оилавий ҳаётни ташкил этишнинг бузилиши ҳамда иқтисодий муаммолар «бола туғилиши» бўйича режанинг кечиктирилишига олиб келади. Туғилишнинг камайиши, ўз-ўзидан, аҳоли сонининг қисқариши ва кексайиши жараёнини тезлатиб юборадики, бу давлат сиёсатида оғир муаммоларни дунёга келтиради.
Аҳоли жон бошига даромадлар паст ва ўртача мамлакатларда ҳам «COVID-19» пандемияси туғилишнинг камайишига олиб келувчи тенденцияларни кучайтириб юбориши мумкин. Бу тенденциялар — иқтисодий ривожланиш, шаҳарлашиш жараёнлари, ишловчи аёлларнинг кўпаяётгани. Мақола муаллифлари пандемия ортидан кўтарилган иқтисодий муаммолар бу тенденцияларга деярли таъсирини ўтказа олмайди деган фикрдалар.
Бу хулосалар илгаритдан шаклланган — пандемиялар доим ортидан беми-бум (туғилишлар кўпайиши)ни бошлаб келади деган тушунчанинг мутлақо аксидир.
Қандай тушуниш мумкин?
Муаллифларда бунга жавоб тайёр: тарихда пандемиялар ортидан туғилишлар кўпайишига оилаларнинг йўқотган фарзандлари ўрнини тўлдиришга интилиши, алал-оқибат, авлодини давом эттириш истаги сабаб бўлган.
Аксарият пандемиялардан фарқли ўлароқ, (муаллифлар мақолада 1918-1919 йиллардаги «испанка» пандемиясини мисол келтиришган) «COVID-19» кексалар учун кўпроқ хавф туғдирмоқда. Болалар ва репродуктив ёшдагилар ўртасида касаллик оқибатида ўлимлар сони нисбатан озлиги, ўз-ўзидан, яқин истиқболда туғилишлар сонини кўпайтирмайди ва «демографик портлаш»га сабаб бўлмайди, дейишмоқда тадқиқотчилар. “Замин” янгиликларини “Twitter”да кузатиб боринг
Ctrl
Enter
Хато топдИнгизми?
Иборани ажратиб Ctrl+Enter тугмасини босингМавзуга оид янгиликлар
Ўзбекистонда зилзилага тайёргарлик кучайтирилади
«Реал Мадрид» устози Карло Анчелотти кечаги ғалабадан сўнг нималар деди?
Эрдўғон: «Исроил Гитлердан ҳам ўтиб кетди»
Қозоғистонлик миллиардерлар сув тошқинидан зарар кўрган ҳудудларга маблағ ажратди
Бизнес имкониятингизни кенгайтиринг
АҚШ разведкаси: Украина 2024 йил охиригача урушда ютқазиши мумкин
Хотирани яхшилашнинг жуда оддий усули топилди
Қондаги шакар миқдорини тартибга солувчи фойдали мева номи айтилди
