Темур Кападзе: “Менинг вазифам футболчиларнинг ишини осонлаштириш” (интервью)

Кун подкастининг бу галги сонида Ўзбекистон миллий жамоаси бош мураббийи Темур Кападзе билан 2026 йилги Жаҳон чемпионатига чиқиш имконияти, Сречко Катанецдан сўнг жамоада амалга оширилган ишлар, Қирғизистон ва Эронга қарши ўтказилган учрашувлар, футболчиларнинг жисмоний ва руҳий ҳолати, июн ойида бўлиб ўтадиган навбатдаги муҳим ўйинларга тайёргарлик ва бошқа мавзуларда суҳбатлашилди.

Шу йил январ ойида Ўзбекистон миллий жамоасининг собиқ бош мураббийи Сречко Катанец соғлиғи билан боғлиқ муаммолар сабаб Ўзбекистон футбол ассоциацияси билан тузилган шартномани ўзаро розилик билан бекор қилганди.

Катанец истеъфосидан сўнг футбол тарихида илк бор Ўзбекистон олимпия жамоасини олимпиадага олиб чиққан ва якунда Ўзбекистонда йилнинг энг яхши мураббийи сифатида эътироф этилган Темур Кападзе бош мураббийликка тайинланганди.

Шу кунларда Осиё мамлакатлари ўртасида ЖЧ-2026 учун саралаш босқичи кетмоқда. Бугунгача Ўзбекистон бир нечта ўйинларни ҳам ўтказди. Кун подкасти ижодкорлари актуалликдан келиб чиқиб Кападзе билан суҳбат уюштирди. Қуйида интервюдан айрим парчалар келтирилади.

– Охирги 2 та: Қирғизистон ва Эронга қарши ўйиндан кейин ҳозирги ҳолатингиз қандай? Икки учрашувда нималарни яшаб ўтдингиз?

– Икки ўйиндан ҳам барибир ёмон ўтмадик, Худога шукур. Биринчи навбатда, албатта, масъулият, ҳаммасини тушуниб турибмиз. Ташвиш вақт зиқлигида бўлди, бу жамоани мен энди қабул қилдим десам ҳам бўлади, ундан олдинги йиғинда деярли бошқа футболчилар эди, бу йиғинга энди қўшилишди, тўғри, биз ўн олтинчи [сана]да “збор”га кирдик, лекин кечга яқин кирдик.

Футболчилар ўн еттинчи ёки ўн саккизинчида келди. Уларнинг ҳаммаси деярли 2 кун олдин йиғилди, унда ҳам ўн саккизинчида деярли тўлиқ машғулот ўтказа олмадик, тактик машқларни бажаришга ҳаракат қилдик. Лекин айрим футболчилар йўлдан келгани учун унақа катта босим қилмадик ёки охиригача машғулотни ўтказа олмадик. Фақат бир кун, яъни ўйиндан олдинги машғулот [қилинди], унда ҳам бир соат берилади. Мана шуларни тушунган ҳолда, албатта, ўн етти ва ўн саккизинчида келишгандан кейин, уларни биринчи навбатда тиклаш билан овора бўлдик.

Чунки ҳаммаси ўйинлардан кейин келяпти, йўлдан келишяпти. Инсон барибир тирик жон, ўйиндан кейин йўлга чиқиш бор, кечаси билан училади, янаям Европадан тўғридан тўғри рейслар эмас. Биласизлар, Туркия орқали ёки, албатта, орасида яна бошқа транзит йўллари бор. Унинг устига соатида фарқи бор, иқлим – ҳаммаси [таъсир қилади]. Балки четдан осон туюлиши мумкин, лекин футболчиларга 2 кундан кейин йўлдан келиб, майдонга чиқиш, бу – мослашиладиган жараён. Чунки Элдор деймизми, бошқаларми – улар оптимал формасини ҳис қилмайди. Бунинг устига Қирғизистонга қарши ўйинни тушунтириш керак, эски ўйинларни теорияда кўрсатиб, камчиликларимиз қандай бўлган, улар нима орқали ўйнаяпти, биз нима орқали ўйнасак бўлади – бу нарсаларни тушунтиришга, майдонда ўша вазиятларни жараёнда бажаришга ҳаракат қилдик.

Шу икки кун давомида ҳам футболчиларга бир нарсаларни етказишга ҳаракат қилиб, шу ташвишлар билан юрдик. Лекин шунга қарамай, Қирғизистонга қарши “настройимиз” ҳам яхши эди, уларнинг мотивациясини ҳам биламиз, ўзига яраша “дерби”. Лекин ўйлайманки, йигитлар ўйинда деярли уларга [қирғизларга] имконият қолдирмай ҳаракат қилишди. “Прессинг”да тўлиқ устуворлик бўлди, фақат 1-2 та гол етишмади, имкониятлар ҳам бўлди, қаердадир реализация, қаердадир дарвозабон яхши иштирок этди.

Энди, албатта, мен ҳам эшитдим ёки кўрдим, балки кимдадир қанақадир афсус бўлди. “Икки-уч нолгача бўлганида бошқача бўлар эди” дейиш мумкин. Лекин бунга ҳам шукур қилдик. Чунки асосийси 3 очко олдик, 1:0, балки иккинчи таймда яна кўпроқ босим қилишимиз мумкин эди, қилдик ҳам. Лекин улар очилмади, очилганда яна ҳам [яхшироқ бўлар эди], лекин бизнинг ҳам шошилаётган жойимиз йўқ эди.

– Темур ака, сиз футболчи сифатида бу майдонда жуда кўп ўйнагансиз. Ҳозирда майдон оғир деб айтишади. Лекин нима учун оғир ҳис қилинади, биз мухлис сифатида тушунмаймиз. Буни у ерга тушиб ўйнаган билади, сиз ўйнагансиз, мурабий сифатида ҳам четда турасиз. Нимага бу майдон оғир?

– Энди оғирлигини билмадим, ўйинлар балки қийин ўтаётгандир. Лекин майдонда югураётганда ундай оғирлик сезилмайди. Айрим пайтларда майдонда ҳолатлар бўлган, масалан, чим, ёз кунларида исиб кетиш бўлади. Лекин ҳозирги кунда ҳолати ҳам яхши, йигитлар ёки бошқа одамдан ҳам бундай нарсани эшитмаганман. Энди иримига кўра, бир вақтлар шундай қурилган, норозилик кўп бўлган деган нарсалар бўлган. Бунинг ҳам қандайдир таъсири бўлиши мумкин, одам норози жойда барака бўлмайди дейишади, буни ҳам биламиз.

Лекин бунинг аллақачон вақти ҳам ўтди деб ўйлайман. Олдин қандайдир шу ҳақда гап-сўзлар кўп эди. Бошқа стадионлар билан солиштирганда ҳам менимча, футболчилар бунга мослашиб бўлган. “Бунёдкор” стадионининг барибир трибуналари яқинроқ, аураси бошқача, мухлиснинг нафасини, бақиришини сезади, кўпроқ одам бўлса, бу янаям сезилар, бу ҳам рол ўйнаши мумкин. “Пахтакор”, албатта, бу тарафдан бошқача, трибуналари узоқроқ ва деярли сиз майдондасиз. Ундай босимни ҳис қилмайсиз. Бунда ҳам футболчиларда мослашиш бўлади, улар буни сезишади ва яшашига тўғри келади.

– Жамоа учинчи тургача Катанец билан келди, ундан кейин мураббий алмашди. Сизнинг мураббийлигингизга ўтгунгача ҳам яхши ютуқлар билан келишди, ҳозир ҳам яхши давом этяпти. Агар Жаҳон чемпионатига чиқилса, бу ерда Катанецнинг ҳам ҳиссаси бор деган фикр пайдо бўлади барибир. Лекин агар муваффақиятсизлик бўлса, фақат сизга тош отилишидан қўрқмадингизми жамоани қабул қилаётганингизда?

– Энди хаёлдан ҳамма нарса ўтади. Менимча, ҳар бир мураббий бунга тайёр туриши керак. Бу нарса [мураббийни танлаш ҳам] ҳамма нарса инобатга олинган ҳолда бўлади-ку, танлов менда қолгунча ҳам хоҳ федерация, хоҳ раҳбарият, хоҳ футболчилар бўлсин, қанча маслаҳатлар қилинган бўлади. Шу фикрларни билиб, кейин битта қарорга келинган. Ҳамма тарафдан мени хоҳлаб туришган бўлса, мен нега йўқ дейишим керак, бу биринчидан. Ўзимга ҳам озми, кўпми ишончим бор.

Албатта, хавотир бўлади… Бу футбол, ҳаммасини тушуниб турибман. Олимпиада йўлланмасини қўлга киритаётганда ҳатто охиригача ташвишда бўласиз, чунки бу спорт. Чунки майдонга тушилади, минг кучли бўлишимиз, устунлигимиз бўлиши мумкин, лекин қаердадир омад, ҳар хил вазиятлар бўлиши мумкин. Субъектив, психологик омиллар катта рол ўйнайди, буни олдиндан 100 фоиз биламан, ҳаммаси тўғри деёлмайсиз. Майдонда рақиб жамоа ҳам бор, худди шундай тайёргарлик кўриб чиққан бўлади. Ўйиндан олдин ҳа, тайёргарлик кўрасиз, лекин бу – футбол. Унга ҳеч ким 100 фоиз кафолат беролмайди.

Тўғрисини айтсам, қийин вазият эканини тушуниб турибман. Чунки осон ўйинлар қолмаган, биринчи “круг”га қараганда иккинчиси қийинроқ. Чунки Эрон, БАА чиққан, Кореядан ўтилди, фақат Қирғизистон. Шунинг учун бу вазиятда кўпроқ ташвишим вақт камлигида эди. Чунки тезроқ киришиб кетишим, коммуникацияда бўлишим керак эди. Футболчилар келади, бунга озгина вақт керак эди-да. Биринчи ўйинда озгина узоқроқ эдик, ундан кейин анча яқинлашдик. Футболчиларни янаям яхшироқ билиб олдим: ҳаракатлари, камчиликлари… Ундан аввал ҳам кўпини танир эдим, лекин иш жараёнидагиси бошқа вазият-да. “Замин” янгиликларини “Telegram”да кузатиб боринг