JPMorgan: Rossiya-Ukraina urushida 2025 yil otishmalar to‘xtashi mumkin

Dunyo miqyosidagi yirik moliyaviy institutlardan biri — JPMorgan Chase investitsiya banki geosiyosiy xatarlarni tahlil qilish bo‘yicha yangi markaz tashkil etdi. Bu markaz mijozlarga investitsiyaviy qarorlar qabul qilishda geosiyosiy o‘zgarishlar ta’sirini baholashda ko‘maklashadi. Markazning ilk hisoboti esa, diqqatni Rossiya va Ukraina o‘rtasidagi uzoqqa cho‘zilgan nizoning yakunlanishi istiqbollariga qaratdi.

Bank tahlilchilari ushbu urush “endshpil” — ya’ni yakunlovchi bosqichga yaqinlashganini ta’kidlashgan va otishmalarni to‘xtatish shartlari 2025 yilning ikkinchi choragida, taxminan iyul oyida shakllanishi mumkinligini bildirishgan.

To‘rtta asosiy ssenariy va ularning ehtimollari

Hisobotda urushni to‘xtatish va Ukraina kelajagini shakllantirishga oid to‘rtta ehtimoliy ssenariy ko‘rib chiqilgan bo‘lib, har birining amalga oshish imkoniyati foizlarda ko‘rsatilgan. Ularning barchasida Ukraina 1991 yildagi chegaralari va NATOga a’zo bo‘lishi ehtimoli chetga surilgan.

«Janubiy Koreya» modeli (15%) — Yevropa qo‘shinlari Ukraina hududida joylashadi, AQSH esa istalgan paytda qayta jang boshlansa, zo‘r himoyani ta’minlaydi. Bu sharoitda mamlakatga sarmoya kiritish xavfi past bo‘ladi va u qurollangan, lekin barqaror davlatga aylanadi.

«Belarus» modeli (15%) — AQSH ham, Yevropa ham xavfsizlik kafolatini bermaydi. Ukraina Rossiya ta’siri ostidagi noustuvor, yarim mustaqil hududga aylanishi mumkin. Bu ssenariy Rossiyaning maksimalistik maqsadlariga erishishini anglatadi.

«Isroil» modeli (20%) — G‘arb Ukrainaga himoya kafolatlarini beradi, ammo o‘z qo‘shinlarini joylashtirmaydi. Bu mamlakatni harbiylashgan va doimiy ravishda urushga tayyor davlat sifatida shakllantiradi.

«Gurjiston» modeli (50%) — Geosiyosat markazi bu ssenariyni eng ehtimoliy deb baholagan. Unga ko‘ra, Ukraina urushdan keyin mustahkam kafolatlarga ega bo‘lmaydi, siyosiy beqarorlikka yuz tutadi va vaqt o‘tishi bilan Rossiya ta’siriga tushib qoladi.

Asosiy omil — xavfsizlik kafolatlari darajasi

Hisobot mualliflari AQSH va Yevropa tomonidan Ukrainaga taklif etiladigan xavfsizlik kafolatlarining darajasi — qaysi ssenariy ro‘yobga chiqishini belgilaydigan bosh omil ekanini ta’kidlashgan. Agar G‘arb qat’iy va uzoq muddatli kafolatlar bera olmasa, Ukraina uchun eng salbiy variantlar amalga oshishi xavfi yuqori bo‘ladi.

Investorlar uchun xulosa va xatarlar

Bu geosiyosiy tahlil JPMorgan'ning mijozlariga faqat siyosiy emas, balki iqtisodiy jihatdan ham muhim. Urushning qay yo‘nalishda rivojlanishi — Ukrainadagi sarmoya, infratuzilma va bozor imkoniyatlariga to‘g‘ridan to‘g‘ri ta’sir ko‘rsatadi. Shu bois, investorlar uchun urushning yakunlanishi va uning qanday sharoitda sodir bo‘lishi nafaqat siyosiy, balki moliyaviy barqarorlik nuqtayi nazaridan ham dolzarb ahamiyat kasb etadi.

Xulosa qilib aytganda, JPMorgan geosiyosiy markazining prognozlari Ukraina kelajagi, shu bilan birga butun Yevropa xavfsizligi va iqtisodiy rivojlanishiga jiddiy ta’sir ko‘rsatadi. Urush yakunlangan taqdirda ham, siyosiy bosimlar, tashqi ta’sirlar va xavfsizlik muammolari saqlanib qolishi mumkin. Jahon biznes va siyosat doiralari esa 2025 yil yozigacha otishmalarni to‘xtatish kelishuvi amalga oshadimi, degan savolga javob izlashda davom etmoqda. “Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!