Amerikalik olimning mushugi unga yangi virus topishda yordam berdi

AQSHda yashovchi olimning Pepper laqabli mushugi yana ilmiy tadqiqotlarning markaziga aylandi. Bu safar ham u o‘ziga xos “sovg‘a” — kaltadum yerqazir sichqonni uyga olib keldi. Bu haqda Florida universiteti virusologi Jon Ledniki ma’lum qildi.

Qizig‘i shundaki, Pepperning ovlash qobiliyati olimlar uchun katta manbaga aylanmoqda. Ilgarigi holatda, u olib kelgan sichqonda ilk bor jeylongvirus turkumiga mansub virus aniqlangan edi. Bu galgi “hadya” esa yanada xavfliroq ma’lumotlarni ochdi — bu hayvon ortoreoviruslarning mutlaqo yangi shtammi bilan zararlangan bo‘lib chiqdi.

Olimlar olib borgan tahlillarga ko‘ra, ushbu virus nafaqat qushlar va sutemizuvchilar, balki odamlarga ham yuqishi mumkin. Bu kabi xulosalar, shubhasiz, biologiya va virusologiya sohasi mutaxassislarini jiddiy izlanishlarga undaydi.

Ortoreoviruslar ilk bor 1950-yillarda qayd etilgan bo‘lib, ular ancha vaqt zararsiz deb hisoblangan. Ammo keyinchalik kam hollarda bo‘lsa-da, bolalarda og‘ir asoratlarga — ensefalit, meningit va ichakdagi muammolarga sabab bo‘lishi mumkinligi aniqlangan. Virus asosan havo tomchilari yoki najas orqali yuqadi, ya’ni havo yo‘llari yoki ichak tizimi orqali organizmga ta’sir qiladi.

Hozirda tadqiqotchilar yangi shtammning genetik xususiyatlarini, inson organizmiga ta’sir darajasini va uning tarqalish mexanizmlarini o‘rganmoqda. Chunki virus qanday yo‘llar orqali tarqalishi va qay darajada xavfli ekanini bilish — uning oldini olishda eng muhim qadamlardan biridir.

Bu voqea shuni anglatmoqdaki, tabiat va inson o‘rtasidagi bog‘lanish har doim kutilmagan natijalarga olib kelishi mumkin. Pepper mushuk, o‘zining “tadqiqotchi” faoliyatini to‘xtatishni rejalashtirayotgani yo‘q. Uning har bir ov holida yangi ilmiy kashfiyot pinhon bo‘lishi ehtimoldan xoli emas.

Mazkur voqelik — zamonaviy biotahlil va viruslarni barvaqt aniqlash texnologiyalari uchun yana bir sinov. Shu bilan birga, u inson va tabiat o‘rtasidagi muvozanatning qanchalik nozik ekanini ham eslatadi. “Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!