AQSH vitse-prezidenti Jey Di Vens Ukrainani Rossiya bilan urushda moliyalashtirishni to‘xtatish va diqqatni mintaqada tinchlik o‘rnatish yo‘llarini izlashga qaratish kerakligini aytdi. Uning so‘zlariga ko‘ra, bu masala endilikda ortiqcha cho‘zilmasdan amaliy yechimlar talab qiladigan bosqichga kirib kelgan.
“Biz Ukrainaning urushini moliyalashtirishdan charchadik. Tinchlik o‘rnatish vaqti keldi”, — dedi Vens Fox News efirida. Shu bayonot bilan u mavjud siyosatning qayta ko‘rib chiqilishi, moliyaviy yo‘nalishlarning qayta taqsimlanishi zarurligi haqida ochiq ishora berdi.
U amerikaliklarning to‘lagan soliqlari urushni qo‘llab-quvvatlashga sarflanayotganidan noroziliklari kuchayib borayotganini qayd etdi. Ya’ni jamoat fikrida uyg‘unlashib borayotgan charchoq va iste’molchi soliqdorlarning mas’uliyat hissi bu yo‘nalishda yangi siyosiy qarorlarga ehtiyoj tug‘dirayotganini urg‘ulab o‘tdi.
Vens bu masalada Yevropa mamlakatlarini ko‘proq mas’uliyatni zimmalariga olishga chaqirdi. Unga ko‘ra, mintaqaga yaqin davlatlar urushning oqibatlarini yaqindan his qiladi va, demak, muammoni barqaror hal etishda yetakchi tashabbusni ham o‘z qo‘liga olishi maqsadga muvofiq.
U Buyuk Britaniyaga tashrifi chog‘ida bu mavzuni ko‘targanini eslatib o‘tdi. Shunga mos ravishda, transatlantik hamkorlik formatida sarf-xarajatlar, xavfsizlik kafolatlari va diplomatik bosqichlarning aniq yo‘l xaritasi muhokama qilingani ta’kidlandi.
“Biz yevropaliklarga anq-ravshan aytdik: bu urush sizlarning ostonangizda. Agarda bu nizoni ustuvor deb hisoblasangiz sizlar ko‘proq tashabbus ko‘rsatishingiz va ko‘proq mablag‘ ajratishingiz kerak”, — dedi AQSH vitse-prezidenti. Bu fikr bilan u mas’uliyatni teng taqsimlash, moliyaviy yukni adolatli ulushlarda bo‘lishish kerakligini yana bir bor yodga soldi.
Shu bilan birga, Vensning ritorikasi tinchlik o‘rnatish tamoyilini amaliy mexanizmlarga o‘tkazish zarurligini anglatadi. Ya’ni siyosiy bosim, diplomatik kanallarni faollashtirish va muzokara arxitekturasini kuchaytirish orqali konflikt dinamikasini yumshatish mumkinligiga ishora qildi.
Bayonotda soliqdorlar pullarining shaffof yo‘naltirilishi, ustuvor sohalarga qayta ajratilishi va ichki ijtimoiy ehtiyojlarni qondirishga ham alohida e’tibor berish zarurligi ko‘tarildi. Bu esa parlament va jamoat nazoratini kengaytirish, hisobotdorlik mezonlarini kuchaytirishni talab etadi.
Xulosa qilib aytganda, Vensning chaqiriqlari mablag‘ siyosatini qayta formatlash, Yevropa davlatlari ishtirokini oshirish va eng muhimi — tinchlik o‘rnatishni amaliy strategiyalar orqali tezlashtirishga qaratilgan. Bayonot atrofidagi munozaralar esa yaqin haftalarda yangi takliflar va mulohazalar bilan yanada qizishi kutilmoqda.
