Antarktidadagi A23a aysbergi qariyb 40-yildan ortiq davomida suzib yurganidan so‘ng, hozirda iliq suvlarda parchalanish jarayoniga kirishdi. Bu haqda The Guardian xabari ma’lum qildi.
Ma’lumotlarga ko‘ra, aysberg yaqin haftalarda to‘liq yo‘qolishi mumkin. U avval “megaaysberg” sifatida tanilgan bo‘lib, og‘irligi yakka trillion tonna atrofida edi. Hozir esa aysberg maydoni yarmidan kamayib, 1 770 kvadrat kilometrni tashkil etadi. Yevropa Ittifoqining Kopernik kosmik kuzatuv dasturi suratlarida uning yuzasi 60 km kenglikda ekani aniq ko‘rsatilgan.
So‘nggi haftalarda aysbergdan 400 kvadrat kilometrlik ulkan bo‘laklar ajralib chiqqan. Britaniya Antarktika tadqiqot markazi okeanografi Endryu Meyjers ma’lumoticha, aysberg shimolga siljishi bilan jadal sur’atda parchalanmoqda, bu jarayon har kuni kuzatilmoqda.
A23a ilk bor 1986-yilda Antarktida shelfidan ajralgan, ammo Ueddell dengizi tubida 30-yildan ortiq muddat qotib qolgan. Faqat 2020-yildan keyin suzib ketishni boshlagan va kuchli okean oqimlari orqali Janubiy Atlantikadagi “aysberg yo‘lagi”dan o‘tgan.
2025-yil boshida aysberg Janubiy Jorjiya oroli yaqinida to‘xtab qolgan, bu esa pingvinlar va tyulenlar koloniyalari uchun xavfli vaziyat tug‘dirgan. Keyin may oyida u yana harakatga kelib, bir kunda 20 km gacha masofani bosib o‘tgan holda shimolga yo‘nalgan.
Olimlar aysbergning parchalanish jarayonini iliq suvlar va kuchli to‘lqinlar ta’siri bilan bog‘lamoqda. Ularning fikriga ko‘ra, A23a shuncha vaqt yaxlit holda saqlanib qolishi hayratlanarli. Shu bilan birga, aysberglarning tezlik bilan erishi inson faoliyati va global iqlim o‘zgarishi bilan bog‘lanmoqda, bu esa Antarktida ekotizimiga katta ta’sir ko‘rsatmoqda.
“Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!
