Foto: Shutterstock
Olimlar yangi virusli kasalliklar paydo bo‘lishini yovvoyi tabiatning insoniyat tomonidan yo‘q qilinishi bilan bog‘lashdi.
Bu haqda Royal Society Publishing nashridagi tadqiqotda aytilgan.
Maqolada aytilishicha, viruslar birinchi navbatda hayvonlarga hujum qiladi, biroq ular ko‘pincha mutatsiya qilib, inson organizmida yashashga moslasha oladi.
Olimlarning aniqlashicha, yangi xavfli viruslarning paydo bo‘lishi ov qilish, jonzotlar yashash muhitining degradatsiyasi (zavol topishi) va urbanlashtirish sababli hayvonlarning majburiy ko‘chishi oqibatida yuz berar ekan.
Olimlar epidemiya ko‘pincha sut emizuvchilar orqali tarqalishini aniqlashgan. Xususan, uy chorvasi yovvoyi tabiat vakillariga qaraganda odam bilan 8 marta ko‘proq virus bo‘lishadi. Olimlar hayvonlardan odamlarga o‘tuvchi infeksiyalarning an’anaviy tashuvchilari ko‘rshapalaklar, kemiruvchilar va maymunsimonlar ham bo‘lishini aytishgan.
Urbanlashtirish va inson faoliyati sayyoramizda jonzotlar turlarining kamayishiga olib kelgan bo‘lsa-da, ba’zi turlar juda ko‘payib ketgan. Jumladan, inson faoliyatiga yaxshi moslasha olgan ko‘rshapalaklar bunga misol bo‘la oladi.
“Biz yovvoyi jonzotlar bilan birgalikda xavfsiz yashash yo‘llarini topishimiz kerak, chunki ulardan zararlanish xavfi mavjud”, deb aytgan Kaliforniya universiteti xodimi, epidemiolog Kristina Jonson.
Mart oyida amerikalik olimlar pangolinlar koronavirusning ko‘rshapalaklardan odamlarga o‘tishida oraliq jonzotlar bo‘lganini ma’lum qilishgan. Mutaxassislar kasal pangolinlar o‘pkalarida topilgan viruslar genomlarini o‘rganishdan keyin shunday xulosaga kelishgan. “Zamin” yangiliklarini “Youtube”da kuzatib boring
Ctrl
Enter
Xato topdIngizmi?
Iborani ajratib Ctrl+Enter tugmasini bosingMavzuga oid yangiliklar
“Kalyari” Shomurodov bo‘yicha bir qarorga keldi
AQSHda Falastinni qo‘llab namoyishga chiqqani uchun hibsga olingan talabalar soni 900 nafardan oshdi
Shimoliy koreyaliklarning aql bovar qilmaydigan 7 ta kundalik odati
Devid Kemeron Markaziy Osiyoga safarida hashamatli samolyot ijaraga olgani uchun tanqid qilindi
Hokimlik xodimi firibgarlik ortidan qo‘lga tushdi
Saudiyadagi sammitda Isroil va Hamas o‘rtasida muzokaralarni tiklashga harakat qilinmoqda
Ro‘ziqul Berdiyev: "Kubok o‘yinlari davomida yigitlarda kuchli ishtiyoq sezmadim"
Keniyada to‘g‘on buzilishi oqibatida 42 kishi halok bo‘ldi