06:00 / 26.03.2023

Filtrlangan, qadoqlangan yoki qaynatilgan: organizm uchun eng foydali suv qaysi?

^{Foto: Marie Claire}

Suvsiz hayot yo‘q va organizmning salomatligi birinchi navbatda uning xususiyatlariga bog‘liq. Qanday qilib sifatli suvni sifatsizidan ajratib, uzoq umr ko‘rishingiz va farovonligingizga bebaho hissa qo‘shish mumkin?

Vodoprovod suvi turli manbalardan — ko‘llar, daryolar va suv omborlaridan keladi, o‘nlab kilometrlarga quvurlar orqali o‘tadi, turli xildagi iflos zarralarni va kimyoviy moddalarni to‘playdi. Stakanga quyilganda juda ko‘p og‘ir metall va bakteriyalar tushadi, shuning uchun uni yaxshilab tozalash kerak. Ushbu material orqali kundalik foydalanish uchun qaysi suvni tanlash yaxshiroq ekanligini va nima uchun bu juda muhimligi haqida bilib olasiz.

Qaynatilgan suv: ijobiy va salbiy tomonlari

Qaynatilgan suvda bakteriyalar va parazitlar o‘ladi, ammo toksinlar qoladi. Xlor ham to‘liq bug‘lanmaydi: uning bir qismi cho‘kadi va boshqa kimyoviy moddalar bilan birlashadi. Ular umumlashib organizmdagi yallig‘lanishni rag‘batlantiradigan kanserogenlarni hosil qiladi. Shu bilan birga qaynatilgan suvdagi kislorod darajasi xom suvga qaraganda past bo‘ladi, shuning uchun bunday suyuqlikni uzoq vaqt mobaynida iste’mol qilish bilan kislorod tanqisligi rivojlanadi — vitaminlar va mikroelementlar yaxshi so‘rilmaydi, miya faoliyati sekinlashadi, buning oqibatida diqqat-e’tibor pasayadi.

Filtrlangan suv: ijobiy va salbiy tomonlari

Mutaxassislar filtrlarning uchta turini ajratib ko‘rsatishadi va ularning har biri o‘ziga xos tarzda vodoprovod suvi tarkibiga ta’sir qiladi. Masalan, teskari osmos filtrlari xlor va ifloslanishlarni butunlay yo‘q qiladi, lekin ayni paytda suvni mikroelementlarning taxminan 80 foizidan mahrum qiladi. Ion almashinuvi filtri shkalani neytrallaydi va suv teksturasini yumshatadi, lekin kalsiy va tuzlarni eritadi. Teskari osmos tizimi va ion almashinuvi o‘rtasidagi muqobil variant uglerod filtrlari bo‘lishi mumkin. Ular toksinlarni yo‘q qiladi, bakteriyalarni o‘ldiradi, ayni paytda barcha foydali moddalarni saqlab qoladi va hatto suvni turli minerallar bilan yanada boyitadi. AQSH Tabiatni muhofaza qilish agentligi ushbu usulni salomatlik uchun eng samarali va xavfsiz deb rasman tan oldi.

“Teskari osmos filtrini rad etish suvda sog‘liq uchun muhim bo‘lgan tuzlar va minerallarning to‘liq spektrini — magniy, natriy, kalsiy, selen, kaliy, brom va yodni saqlab qolish imkonini beradi. Suvning tabiiy tuzilishini saqlab qolish quvur va nasoslardan foydalanishni minimallashtirishga yordam beradi”, deydi “Waterful” buloq suvi brendi hammuassisi Alina Gasimova.

Ammo granulali uy filtrlarining bitta katta kamchiligi bor: ichidagi quyma materiallar aralashib ketishi mumkin. Bunda suv filtrlashning barcha bosqichlarini o‘tkazib yuborgan holda kichik kanallardan keladi. Shu bois ba’zi odamlar faqat qadoqlangan suv ichishni afzal ko‘radi.

Qadoqlangan suv: ijobiy va salbiy tomonlari

Qadoqlangan suvning hammasi foydalimi? Ishlab chiqaruvchilar suvni turli manbalardan tanlaydilar: buloq, distillangan va vodoprovod suvi. Statistik ma’lumotlarga ko‘ra, qadoqlangan suvning 40 foizini tozalanmagan vodorod suvi tashkil qiladi, 23 foizi distillangan bo‘lib, insondan foydali tuzlar va minerallarni tortib oladi. Do‘kon peshtaxtalarida qolgan qadoqlangan suvning faqat 37 foizi yer osti manbalaridagi suv bilan to‘ldiriladi, ammo bu suvni avtomatik ravishda sog‘liq uchun xavfsiz qilmaydi.

Suv sifatiga uni tozalash va saqlash usullari katta ta’sir ko‘rsatadi. 2018 yilda o‘tkazilgan tadqiqotda 9 mamlakatdan 11 ta eng xaridorgir qadoqlangan suvni sinab ko‘rildi va tanlangan 259 ta namunaning 93 foizida mikroplastmassa bor degan xulosaga kelindi. Bu qisman qadoqning xususiyatlari va suv quyish jarayonining o‘zi bilan bevosita bog‘liq jarayon. Boshqa tadqiqotlar shuni ko‘rsatdiki, mikroplastika inson endokrin tizimi faoliyatini buzadi va yallig‘lanishning rivojlanishiga hissa qo‘shadi, chunki zaharli kimyoviy moddalar vaqt o‘tishi bilan jigar, buyraklar va ichaklarda to‘planadi.

“Tirik” suvni qanday tanlash mumkin?

Inson uchun kislota-asos muvozanatini saqlash juda muhimdir. Agar disgarmoniyaga yo‘l qo‘yilsa, organizmdagi zararli bakteriyalar soni tez orada ko‘paya boshlaydi, bu esa yangi kasalliklarni keltirib chiqaradi. Suyuqlikning ideal kislotalilik darajasi 6,5 dan 7,5 gacha o‘zgarib turadi. Bu diapazonga tog‘ buloq suvi kiradi, u qaynatilmasdan va agressiv filtrlarga ta’sir qilmasdan tozalangan suvdir. Siz uni o‘zingiz olishingiz yoki do‘kondan qadoqlangan shaklda xarid qilishingiz mumkin. Sotib olayotganda quyidagi omillarga e’tibor bering:

Ishlab chiqaruvchining manbalari ekologik toza joyda joylashgan bo‘lishi kerak;

Mikroplastika iste’molini kamaytirish uchun plastik qadoq o‘rniga aseptik idishni tanlang. Bunday qadoqlashda suvning tabiiy sifatlari saqlanib qoladi va tashish paytida u harorat o‘zgarishidan qo‘rqmaydi;

Tozalash tizimida teskari osmos yo‘qligi ma’qul. Bu tuzlar va minerallarning to‘liq assortimentini saqlab qolishga yordam beradi: magniy, natriy, kalsiy, selen, kremniy, kaliy, brom, yod.

Suvni tanlashga ongli ravishda yondashing, shunda siz nafaqat sog‘lig‘ingizni mustahkamlaysiz, shuningdek, organizmga zarur bo‘lgan barcha minerallar, mikroelementlar va tuzlarni tabiiy ravishda olishingiz mumkin bo‘ladi.