Foto: Lisa
Umurtqa pog‘onasi churrasi uzoq vaqt davomida o‘zini namoyon qilmasligi mumkin. Uni qanday aniqlash mumkin va undan qutulish uchun nima qilish kerak? Keling, quyida batafsilroq ko‘rib chiqaylik.
Churra nima?
Umurtqalar amortizatsiya bilan ta’minlanadi — uning roli umurtqa pog‘onasi disklari tomonidan amalga oshiriladi. Ular dumaloq, kichik yostiqchalar kabi qattiq tashqi qatlam (halqa) bilan o‘ralgan.
Disk churrasi disk yadrosining bo‘lagi bo‘lib, halqadan tashqariga umurtqa pog‘onasidagi bo‘shliq orqali suriladi. Churraga aylangan umurtqa pog‘onasi disklari, odatda, degeneratsiyaning dastlabki bosqichida bo‘ladi. Umurtqa pog‘onasi kanali cheklangan bo‘shliqqa ega, bu orqa miya nervi va umurtqa pog‘onasi diskning ko‘chib chiqqan bo‘lagi uchun yetarli emas. Shu sababli disk asabga bosim beradi, bu esa kuchli og‘riqni keltirib chiqaradi.
Churra umurtqa pog‘onasining har qanday qismida paydo bo‘lishi mumkin, ammo ko‘pincha belning pastki sohasi va bo‘yin sohasida uchraydi. Og‘riq beradigan joy qaysi qismning zararlanganiga bog‘liq.
Sabablari
- haddan tashqari stress yoki jarohat;
- disk materiali tabiiy ravishda yosh ulg‘aygani sayin eskiradi va uni ushlab turadigan ligamentlar zaiflasha boshlaydi. Bu churraga olib kelishi mumkin;
- genetik moyillik. Ba’zilar irsiyat tufayli patologiyaga ko‘proq moyil bo‘lishlari ehtimoli ko‘proq.
Umurtqa pog‘onasi churrasining belgilari
Disk churrasining belgilari uning joylashishi va hajmiga qarab farqlanadi. Agar u asabga bosim bermasa, bemor belning pastki qismida biroz og‘riq sezishi yoki og‘riq umuman bo‘lmasligi mumkin. Bosim bo‘lsa, asab o‘tadigan joyda og‘riq, uyqusizlik, zaiflik kuzatiladi. Odatda, churradan oldin odam uzoq vaqt davomida belning pastki sohasida og‘riq his qiladi (doimiy yoki qisqa, lekin takroriy).
Bel sohasida: Bu yerda nervlarga bosim og‘riq, bel sohasining qizishi, oyoqqa tarqaladigan sanchiqli og‘riq va uyqusizlikka olib kelishi mumkin. Asosan, ta’sir bir tomonda (chap yoki o‘ng) seziladi. Bu og‘riq ko‘pincha elektr toki urishiga o‘xshaydi. Tik turganda, yurganda yoki o‘tirganda kuchayishi mumkin. Ta’sirlangan tomonda oyoqni tekislaganda holat yomonlashishi kuzatiladi.
Bo‘yin sohasida: Bu yerdagi belgilar bo‘yin yoki yelkalar orasidagi tushunarsiz yoki o‘tkir og‘riqni o‘z ichiga oladi. Og‘riq qo‘ldan barmoqlarga tarqaladi, qo‘l yoki bilakda uyquchanlik yoki sanchiq turadi. Bo‘yinning muayyan pozitsiyalari yoki harakatlari bilan og‘riq kuchayadi.
Shifokorga qachon murojaat qilish kerak?
Og‘riq 2-4 haftadan ortiq davom etsa, tashxis qo‘yish va davolash uchun shifokor bilan maslahatlashish kerak.
Agar oyoq-qo‘llarda nihoyatda zaiflik sezilsa, to‘g‘ri ichakda sezuvchanlik yo‘qolsa, saraton taxmini qo‘yilgan yoki yaqinda infeksiya aniqlangan bo‘lsa yoki og‘ir jarohatlarda shoshilinch tekshiruv zarur.
Umurtqa pog‘onasi churrasi: davolash
Jarrohlik talab etilmaydigan usullar
Ko‘pincha umurtqa pog‘onasi churrasini jarrohlik amaliyotisiz davolash mumkin. Dastlabki alomatlarda orqa miya nervlarining yallig‘lanishini kamaytirish uchun bir necha kundan bir necha haftagacha past, og‘riqsiz faollik darajasiga o‘tish tavsiya qilinadi.
Davolash uchun quyidagi usullar muvaffaqiyatli qo‘llaniladi:
- yengil va o‘rtacha og‘riqlar uchun tabletkalar yoki epidural inyektsiya (umurtqa pog‘onasiga) ko‘rinishidagi preparatlar yordam beradi;
- tos a’zolarini cho‘zishga qaratilgan usullar, massaj, kriyoterapiya, ultratovush usullari, mushaklarning elektr stimulyatsiyasi va cho‘zilishi.
Jarrohlik
Beldagi churrani davolash uchun jarrohlik amaliyoti o‘tkazilishi mumkin. Konservativ usullar og‘riqni kamaytirmasa yoki butunlay to‘xtatmasa, jarrohlik amaliyoti talab etiladi. Operatsiya usulini tanlash uchun bemorning yoshi, sog‘lig‘ining umumiy holati hisobga olinadi.
Jarrohlik amaliyoti quyidagi hollarda o‘tkaziladi:
- og‘riq normal hayotga xalaqit berganda;
- tik turishga, yurishga qiynalganda;
- nevrologik kasalliklar rivojlanish xavfi tug‘ilganda, masalan, oyoqlarning kuchsizligi yoki uyquchanligi;
- oshqozon-ichak trakti va siydik pufagida salbiy o‘zgarishlar yuz berganda;
- dori-darmonlar va fizioterapiya yordam bermaganda.
