Valyuta va qimmatbaho metallar sohasida yangi islohot: jarimalar bekor qilinmoqda

O‘zbekistonda iqtisodiy munosabatlar va qimmatbaho metallar aylanmasi bo‘yicha muhim islohotlar boshlanmoqda. Qonunchilik palatasi deputatlari tomonidan birinchi o‘qishda qabul qilingan yangi qonun loyihasi mamlakat iqtisodiyoti va tadbirkorlik muhitida jiddiy o‘zgarishlarga zamin yaratadi.

Bugungi kunda amaldagi qoidalarga ko‘ra, valyuta tushumining belgilangan qismini majburiy tarzda sotmaslik – mansabdor shaxslarga nisbatan katta jarimalar solinishiga sabab bo‘ladi. Aniqrog‘i, bu huquqbuzarlik uchun BHMning 8–12 baravari miqdorida (ya’ni 3 million so‘mdan 4,5 million so‘mgacha) ma’muriy jarima belgilangan. Endi esa bu sanksiya bekor qilinishi ko‘zda tutilmoqda. Qonun loyihasining qabul qilinishi bilan iqtisodiyot subyektlari uchun yanada qulay sharoitlar va yengilliklar yaratiladi.

Shu bilan birga, yangi qonun loyihasi qimmatbaho metallar va toshlar aylanmasi, valyuta qimmatliklarining qonuniy muomalasi sohasidagi tushunchalarni qayta shakllantirish va amaliy bir xilda qo‘llashga qaratilgan. Xususan, Jinoyat kodeksi hamda Ma’muriy javobgarlik to‘g‘risidagi kodeksga, qimmatbaho metallar va toshlarni qonunga xilof ravishda olganlik yoki o‘tkazganlik uchun ma’muriy va jinoiy javobgarlik to‘g‘risida qo‘shimcha normalar kiritilmoqda.

Bosh prokuratura huzuridagi Iqtisodiy jinoyatlarga qarshi kurashish departamenti rahbari Shamsiddin Sohibnazarov ta’kidlaganidek, 2020 yildan buyon aynan qimmatbaho metallar va toshlarning noqonuniy muomalasi bilan bog‘liq 99 ta holat aniqlangan. Faqatgina oxirgi to‘rt yilda huquqbuzarlardan umumiy qiymati 44 milliard so‘mga teng oltin, kumush, olmos va zumradlar musodara qilingan.

Yangi qonun hujjati valyuta va qimmatbaho metallar aylanmasidagi huquqiy normalarni muvofiqlashtirish, huquqbuzarliklarning oldini olish va davlat nazoratini kuchaytirishni ko‘zda tutadi. Tartib-qoidalarning bir xilda va odilona qo‘llanilishi, bozor ishtirokchilari uchun shaffof va raqobatbardosh muhit yaratishi asosiy maqsad qilib belgilangan.

O‘tkazilayotgan islohotlar biznes yuritish, investitsiyaviy faollik va xalqaro standartlarga moslashuv nuqtayi nazaridan ham mamlakat uchun strategik ahamiyatga ega. Qonunchilikdagi o‘zgarishlar orqali huquqbuzarliklarning barvaqt oldini olish, qimmatbaho resurslarning noqonuniy aylanmasini cheklash va umumiy iqtisodiy muvozanatni ta’minlash ko‘zda tutilmoqda.

Yangi loyiha amalga oshsa, valyuta va qimmatbaho metallar bozorida davlat va biznes o‘rtasidagi ishonch va hamkorlik yanada mustahkamlanishi kutilmoqda. Hozircha loyiha birinchi o‘qishda qabul qilingan bo‘lsa-da, uning hayotga tatbiq etilishi yaqin vaqtlarda mamlakat iqtisodiyoti uchun yangi imkoniyatlar eshigini ochishi mumkin. “Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!