Yurtimizda intellektual mulk sohasini yanada samarali va zamonaviy yo‘nalishda rivojlantirish uchun muhim qadam tashlandi. Yaqinda qabul qilingan «Ayrim qonun hujjatlariga o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida»gi qonun asosiy maqsadi bilan intellektual mulk obyektlarini ro‘yxatdan o‘tkazish jarayonlarini soddalashtirish, mulk egalari manfaatlarini kengroq himoya qilish va ularning qonuniy huquqlarini ta’minlashga qaratilgan.
Jinoyat kodeksiga yangi modda qo‘shildi
Qonunga ko‘ra, endi mualliflik huquqi va turdosh huquqlarni buzish bilan bog‘liq harakatlarga nisbatan jinoyiy javobgarlik kuchaytirildi. Masalan, asarlardan yoki turdosh huquq obyektlaridan qonunga zid ravishda foydalanish, shuningdek kontrafakt nusxalarni ko‘paytirish, tarqatish yoki ommaviy ravishda yetkazish katta jazoga sabab bo‘ladi. Bunday holatlarda BHMning 50 baravaridan 100 baravarigacha miqdorda jarima yoki ikki yilgacha axloq tuzatish ishlari, yoki ikki yilgacha ozodlikni cheklash yoxud ozodlikdan mahrum qilish jazosi belgilandi.
Qonun buzilishini og‘irlashtiruvchi holatlar
Agar bu kabi huquqbuzarliklar takroran sodir etilsa, yoki bir guruh shaxslar oldindan til biriktirib, xizmat mavqeidan yoki OAVdan foydalanib amalga oshirsa, shuningdek katta miqdorda zarar yetkazilgan bo‘lsa, jazo yanada kuchli bo‘ladi. Bunday vaziyatda aybdorga BHMning 100 baravaridan 150 baravarigacha jarima yoki ikki yildan uch yilgacha axloq tuzatish ishlari, yoki ikki yildan uch yilgacha ozodlikni cheklash yoki ozodlikdan mahrum qilish jazosi tayinlanadi.
Yangi imkoniyatlar va qulayliklar
Qonun bilan shuningdek, bir qator qulayliklar va islohotlar nazarda tutilgan:
-
ayrim intellektual mulk obyektlarini ekspertizadan o‘tkazish muddatlari qisqartiriladi;
-
patent bojlarini to‘lash tartibi yanada yengillashtiriladi;
-
intellektual mulk huquqlarini buzganlik uchun javobgarlik keskin kuchaytiriladi.
Qonunlar ro‘yxatida o‘zgarishlar
Qabul qilingan hujjat doirasida quyidagi qonunlarga ham tegishli qo‘shimcha va o‘zgartirishlar kiritildi:
-
«Elektron hisoblash mashinalari uchun yaratilgan dasturlar va ma’lumotlar bazalarini huquqiy muhofaza qilish to‘g‘risida»gi qonun;
-
«Ixtirolar, foydali modellari va sanoat namunalariga oid» qonun.
Xulosa
Mutaxassislar fikricha, yangi qonun mamlakatda intellektual mulk sohasida adolatli raqobat muhitini ta’minlash, ijodkorlar va mualliflarning huquqlarini kafolatli tarzda himoya qilish hamda innovatsion g‘oyalar rivojini qo‘llab-quvvatlashda katta ahamiyat kasb etadi. Bu orqali intellektual mulk egalari o‘z ijodiy mehnati va mehnat samaralarini adolatli ravishda muhofaza qilish imkoniyatiga ega bo‘lishadi.
“Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!
