Oʻzbekistonda ilm-fan tizimini chuqur modernizatsiya qilish jarayonida 2026 yil 1 yanvardan Fanlar akademiyasi fondi ish boshlaydi. Mamlakat prezidenti imzolagan qaror mahalliy tadqiqotlar uchun barqaror moliyaviy tayanch yaratishni ko‘zlaydi va ilmni boshqarishda yangi modelga o‘tish sifatida baholanmoqda. Bu haqda upl.uz xabar beradi.
Rejada aniq natijalar talab qilinadi: fond mexanizmlari innovatsion ishlanmalar soni va ulardan olinadigan daromadni uch barobar oshirishga xizmat qilishi kerak. Kadrlar masalasiga ham urgʻu berilgan — ilmiy institutlarda yosh olimlar ulushi 60%ga yetkazilishi ko‘zda tutilgan, shuningdek, xorijda faoliyat yuritayotgan ilmiy diaspora vakillarini qaytarish uchun sharoitlar yaratish rejalashtirilmoqda.
Struktura va infratuzilmada ham katta oʻzgarishlar bo‘ladi: Ilg‘or texnologiyalar markazi hamda Xalqaro molekulyar allergologiya markazi Akademiya tasarrufiga o‘tkaziladi. Hududlarda ilmiy salohiyatni teng rivojlantirish uchun Namangan, Samarqand va Termizda Akademiyaning yangi bo‘limlari ochilishi belgilandi.
Toshkent esa Markaziy Osiyoda ilmiy xab sifatidagi rolini kuchaytiradi — bu yerda Xalqaro ilmiy kengashning mintaqaviy ofisini tashkil etish ko‘zda tutilgan. Maqsad — ilmiy hamkorlikni kengaytirish va mintaqadagi tashabbuslarni bitta maydonga jamlash.
Gumanitar yo‘nalishda ham yangilanish bor: Milliy arxeologiya markazi Antropologiya institutiga aylantiriladi. Hujjatda fan va sanoat o‘rtasidagi bog‘liqlikni “laboratoriyadan ishlab chiqarishgacha” bo‘lgan yopiq siklga aylantirish, yosh mutaxassislarni barqaror moliyalashtirish va grant taqsimotida byurokratik to‘siqlarni kamaytirish vazifalari qayd etilgan.
Eslatib o‘tamiz, 1943 yilda tashkil topgan O‘zbekiston Fanlar akademiyasi Markaziy Osiyodagi eng qadimiy va yirik ilmiy muassasalardan biri hisoblanadi. Ikkinchi jahon urushi yillarida Toshkentga Ittifoqning ko‘plab yetakchi olimlari evakuatsiya qilingani mahalliy fizika, matematika va sharqshunoslik maktablari uchun kuchli poydevor bo‘lib xizmat qilgan.
“Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!
Mehmon guruhidagi foydalanuvchilar ushbu nashrga izoh qoldira olmaydi.
