JCh-2022 oldidan: van Gaal qaytganidan beri yutqazmayotgan Niderlandiya

^{Foto: Getty Images}
Jahon chempionatlaridagi eng omadsiz jamoalardan biriga navbat keldi. Bu jamoa «oltin avlod»lari bilan ham chempion boʻlolmagan, 3 ta finalda yutqazgan. Doim chiroyli oʻyini, kutilgan va kutimagan natijalari bilan e'tibor markazida turadigan Niderlandiyaning Qatardagi turnirda imkoniyatlari qanday?

- FIFA reytingidagi oʻrni – 8
- JCh sari yoʻl – 7 gʻalaba, 2 durang, 1 magʻlubiyat, toʻplar nisbati – 33:8
- Saralashdagi eng yaxshi toʻpurar – Memfis Depay (12)
- Mundiallardagi eng yaxshi natijasi – finalchi (1974, 1978, 2010)

Guruh bosqichidagi oʻyinlari

• 21 noyabr, 21:00. Senegal – Niderlandiya
  
• 25 noyabr, 21:00. Niderlandiya – Ekvador
  
• 29 noyabr, 20:00. Niderlandiya – Qatar

TARKIB

Bosh murabbiy Lui van Gaal yakuniy roʻyxatga 26 nafar futbolchini kiritdi.



«Roma» yarimhimoyachisi Jorjino Veynaldum jarohat sabab turnirni oʻtkazib yuboradi. Yana bir yarimhimoyachi Rayan Gravenberh («Bavariya»); himoyachi Sven Botman («Nyukasl»); hujumchilar Brayan Brobbi («Ayaks»), Arno Danjuma («Vilyarreal») va Doniell Malen («Borussiya» D) esa tarkibga kiritilmadi.

Taxminiy boshlangʻich tarkib: Pasveer — Blind, Ake, van Deyk, de Ligt, Dumfris — Kopmeyners, de Yong, Gakpo — Depay, Bergveyn.

MURABBIY VA UNING USLUBI

Lui van Gaal murabbiylik faoliyatini 1986 yilda boshlagan. Milliy jamoadan tashqari «Ayaks», AZ, «Barselona», «Bavariya» va «MYu» klublarini boshqargan. Uning hisobida koʻplab jamoaviy sovrinlar bor. Shaxsiy yuutqlar ham etarlicha: yilning eng yaxshi murabbiyi (1995) Niderlandiyaning eng yaxshi murabbiyi (2007, 2009), Germaniyada yilning eng yaxshi futbol murabbiyi (2010) va boshqalar.

^{Foto: Getty Images}
Van Gaal milliy jamoani uchinchi bor boshqarishi, uning navbatdagi qaytishida «apelsinranglilar» Qatardagi jahon chempionatiga yoʻllanma qoʻlga kiritdi. Amaldagi shartnoma mundial yakuniga qadar amal qiladi, biroq murabbiy sogʻligʻi bilan bogʻliq muammolar tufayli oʻz lavozimida qolishi ehtimoli past — unda saraton aniqlangan.

Niderlandiya milliy jamoasining oʻyin sxemasi: 3-5-2, ba'zan 3-4-1-2.

Oʻyin uslubi: barcha hujumda ishtirok etadi, tezlik va koʻp zarbalar.

Jamoa chiroyli kombinatsiyalar uyushtiradi. Yuqori tezlikdagi hujumlarni ham juda yaxshi koʻradi — tarkib bunga mos keladi.

Depayning jamoadagi oʻrni alohida e'tiborga loyiq. Hujumdagi harakatlar unga bogʻliq boʻladi. U muntazam ravishda oʻyinni oʻziga olishga harakat qiladi.

^{Foto: Getty Images}
Uslub ba'zan himoyachilarga muammolar keltiradi. Bu Niderlandiya futbol maktabining hujumga oʻta qaramligi bilan bogʻliq. Pozitsion xatolar, albatta, himoyaning asosiy tashvishi hisoblanadi, ammo van Deyk bilan muammolar kamroq koʻrinadi.

Shuningdek, van Gaal ba'zan himoyada taktik sxemani oʻzgartirib, raqibga qiyinchilik ham tugʻdira oladi. Misol uchun, Belgiyaga (1:0) qarshi oʻyinda jamoa odatdagidan ancha zichroq himoyalandi. Top-raqiblarga qarshi bunday holatlar sodir boʻladi.

ETAKChILAR

Memfis Depay — asosiy kuch.

^{Foto: Getty Images}
Depayni jamoaning asosiy etakchisi. U yillar davomida qanchalik oʻzgargani, egoist toʻpurardan muhim oʻyinchiga aylanganini qayd etish mumkin. Tezlik va kuchli texnikadan tashqari, Memfisning arsenalida yaxshi zarbalar bor, bu bilan u istalgan masofadan raqibni xafa qila oladi.

Depay milliy jamoa safida 80 ta oʻyinda maydonga tushib, 42 gol urgan. Van Persining rekordiga 8 ta gol qoldi.

Frenki de Yong — tayanch.

^{Foto: Getty Images}
Toʻpning oʻrtada harakatlanishida de Yong muhim rol oʻynaydi. Niderlandiyada kreativ oʻyinchilar inqirozi bor, shu bois Frenkining oʻzgacha fikrlashi jamoa uchun ayniqsa, muhim.

Hujum funktsiyalaridan tashqari, de Yong juda koʻp qora ishlarni bajaradi. Bu ham jamoa oʻyinini qurishni hisobga olgan holda muhim.

Milliy jamoa uslubi oʻyinchilarni odatiy xatolarni minimallashtirishga majbur qiladi, shuningdek, pozitsiyani toʻgʻri tanlashning muhimligini ta'minlaydi. Frenki endi 25 yoshda. U allaqachon «Barselona»da oʻynab, koʻp pul topmoqda. Endi sovrin yutish vaqti keldi.

Denzel Dumfris — tezyurar poezd.

^{Foto: Getty Images}
U shunchaki yuguradi. Ammo gap shundaki, uni hech kim toʻxtata olmaydi. Denzelda kuch va tezlikning ajoyib uygʻunligi bor — aynan Niderlandiyaga kerak boʻlgan jihat. Albatta, bu uning barcha fazilatlari emas, chunki yugurish etarli emas – buni qachon qilish kerakligini bilish kerak. Denzel biladi.

Bundan tashqari, himoyachi ikkinchi qavatdagi deyarli barcha duellarda, hatto baland boʻyli raqiblarga qarshi ham gʻalaba qozonadi. U koʻpincha qoʻpol oʻynaydi, qoida buzadi, hatto maydondagi vaziyat buni talab qilmasa ham. Dumfris futbolchidan koʻra koʻproq jahon darajasidagi atletga oʻxshaydi. Lekin natija keltirsa, buning nima farqi bor.

Virjiyl Van Deyk — himoyadagi aql.

^{Foto: Getty Images}
Hujumkor Niderlandiyada aql bilan himoyalanadiganlar har doim ham topilavermaydi. Virjiyl — oʻz chizigʻida dunyodagi eng yaxshilardan biri (agar eng yaxshisi boʻlmasa).

Agar Virjiyl oʻz formasida boʻlsa, darvozabonlarning kamchiligi ham sezilmaydi. Tarkibda top darajadagi posbon yoʻqligi inobatga olinsa, «Liverpul» futbolchisidan koʻp narsa talab qilinadi.

RAQAMLAR

Niderlardiya oxirgi 5 oʻyinda oʻrtacha 2 tadan gol urgan. Golli seriya ketma-ket 13 ta bahsdan beri davom etmoqda.

Jamoa van Gaal qaytganidan beri 15 oʻyinda yutqazmadi — soʻnggi bor Frank de Bur bilan Evro-2020 turniri 1/8 finalida Chexiyaga (0:2) imkoniyat boy berilgan.

«Lolalar mamlakati» JCh finallarida omadsiz – uchalasida ham yutqazgan. 1974 yili Yohan Kroyff boshchiligida jamoa Bekkenbauer va Myulleri bor nemislarga magʻlub boʻlgan, 4 yildan soʻng Argentinaga yutqazilgan, 2010 yilda Kasilyasning seyvlari va Inestaning qoʻshimcha boʻlimdagi goli bilan Ispaniya niderlandiyaliklarni sovrinsiz qoldirgan.

^{Foto: Getty Images}
Lui van Gaal uchinchi bor Niderlandiyani boshqarmoqda: 2000-yillar boshida u jamoani 2002 yilgi jahon chempionatiga olib chiqolmadi, 2014 yilda nostandart harakatlar evaziga bronza qoʻlga kiritildi — Kosta-Rika bilan penaltilar seriyasi oldidan Sillessenning oʻrniga Krul tushgani uzoq vaqt esda qoladi. Shundan soʻng, «temir Lui» «Manchester Yunayted»ga ketdi. Niderlandiya esa Evro-2016 va JCh-2018ga chiqa olmadi. Evro-2020da 1/8 finaldayoq yurish toʻxtagach, van Gaal darhol postga qaytdi va jamoa saralash guruhida gʻalaba qozondi, shuningdek, Millatlar Ligasida yarimfinalga yoʻl oldi. Aynan shundan keyin murabbiy saraton kasalligiga chalinganini aytdi va futbolchilardan yashirincha davolanish kursidan oʻtdi. Mundialdan soʻng van Gaal faoliyatini butunlay tugatishni rejalashtirmoqda.

KUChLI VA KUChSIZ TOMONLARI

Kuchli tomonlari: potentsial, uslub, motivatsiya.
Kamchiliklari: toʻpsiz oʻynash, hech kim kutmaganda qoqilishi.

^{Foto: Getty Images}
De Ligt, Gakpo, Malasia, Timber – bularning hech biri 23 yoshdan oshmaydi. Bu jamoa yuqori salohiyatga ega. Nomlardan kelib chiqib aytadigan boʻlsak, Niderlandiya 4 yildan soʻng jahon chempionatining asosiy favoritlaridan biri boʻlishi mumkin, hatto asosiysi ham, ammo hozir emas. Hozir faqat repetitsiya boʻladi.

Koʻplab ajoyib himoyachilar oʻsib ulgʻaymoqda, ular nafaqat hujum, balki himoyada jamoaning asosiy muammosini hal qilishi kerak. Yaqin 5 yil ichida bu jamoani tomosha qilish juda qiziq boʻladi — «oltin avlod» yoʻlda.

Bu oʻrinda jamoa imkoniyatlaridan kelib chiqib, oʻyin qurayotgan van Gaalga hurmat koʻrsatsa arziydi. Niderlandiyaliklarga pleymeyker etishmayapti. Laterallar hujum qilishni yaxshi koʻrishadi, ammo himoyada mukammal emas.

Jamoada sof forvard yoʻq — Lui Depay va Bergveynning tezkorlik fazilatlaridan foydalanib, Niderlandiya uchun odatiy sxemani ikki yashirin forvard bilan tikladi. Jamoa hozirda oʻz imkoniyatlarini toʻgʻri baholab, yaxshi natija keltiradigan futbol oʻynamoqda.

2018 yilgi mundialni oʻtkazib yuborish futbolchilarga ham, ishqibozlarga ham qattiq ta'sir qildi. Shuning uchun Qatarda motivatsiya yuqori boʻladi. Bu har doim ham yaxshi emas, chunki 2014 yildagi Braziliya kabi kuyib qolish mumkin, ammo van Gaal kabi tajribali murabbiy oʻz oʻyinchilarining emotsionalligidan iliq atmosfera yarata oladi.

Pozitsion xatolar toʻpga egalik qilishda katta ustunlik bilan oʻynaydigan jamoalarga qarshi oʻlim jazosi hisoblanadi. Agar niderlandiyaliklar oʻz oldiga eng yuqori maqsadlarni qoʻygan boʻlsa, unda ular, albatta, bunday raqiblarga duch kelishadi. Ha, ular Millatlar Ligasida Belgiya bilan buni muvaffaqiyatli uddalashdi, ammo jiddiy raqiblar oldinda. Polyaklar yoki belgiyaliklar foydalanmagan vaziyatlarni top-raqiblar kechirishmaydi.

^{Foto: Getty Images}
Niderlandiya oldindan taxmin qilinganidek harakat qilmoqda, deb bahslashishning ma'nosi yoʻq. Ular tajovuzkorroq yoki ehtiyotkorroq oʻynashlari mumkin, lekin asosiy tamoyillar bir xil boʻlib qoladi, ayniqsa, hujum qilishda. Raqiblar, albatta, bunga tayyor boʻlishadi va agar ular yuqori tezlikdagi uzatmalarni toʻsib qoʻyishsa, shuningdek, maydon markazida kuchli qarshilik qilinsa, u holda van Gaalda muammolar boʻlishi mumkin. Shunday jamoalar borki, ularga qarshi raqiblar qanday oʻynashni bilmaydilar, lekin Niderlandiya bilan buning aksi – tushunarli, qiyin boʻlsa ham.

PROGNOZ

Niderlandiya chempion boʻlmasa ham, medallarga ega boʻlishi mumkin. Jamoa Senegal, Ekvador va Qatar oʻrin olgan guruhdan peshqadam sifatida keyingi bosqichga chiqadi. Senegal va Ekvador bilan, albatta, himoyada muammolar boʻladi, lekin hujumda hammasi joyida boʻlishi kerak. Qatar oʻz oʻyinini koʻrsatishga harakat qiladi, lekin oxir-oqibat darajadagi farq ta'sir qiladi.

^{Foto: Getty Images}
1/8 finalda niderlandiyaliklarda muammo boʻlmasligi kerak. Angliya, AQSh yoki Uels — variantlardan har biri van Gaal uchun qulay. 1/4 finalda Frantsiya, Meksika, Daniya yoki Argentina milliy jamoalari kutilmoqda. Bulardan faqat Argentina va Daniya – qiyin va noqulay raqiblar. Ulardan oʻtilgan taqdirda ham 1/2 final soʻnggi bekat boʻladi, chunki final yoʻlida Braziliya, Ispaniya yoki Xorvatiya kutib oladi.

Niderlandiya guruhdan 2-oʻrin bilan chiqsa, qulayroq. Final uchun imkoniyat boʻladi, hal qiluvchi bahsgacha Braziliya va Ispaniyaga duch kelmaydi.

Manba: Kun.uz “Zamin” yangiliklarini “Telegram”da kuzatib boring