Эрон–АҚШ тенглашуви қизийди: Қатар осмонида портлашлар, ракеталар ва ҳимоя тизимлари тўқнашди

Эрон ва Америка Қўшма Штатлари ўртасидаги геосиёсий зиддият янада авж олди. 23 июн куни кечқурун Эрон Ислом Жумҳурияти АҚШнинг Қатарда жойлашган стратегик ҳарбий базаси — Ал-Удейд ҳаво базасига олтита баллистик ракета учирди. Бу ҳақда халқаро агентликлар, хусусан, "Рейтерс" ўз гувоҳларига таяниб хабар тарқатди.

Қатар пойтахти Доҳада аҳоли портлаш овозларини эшитганини маълум қилмоқда. Бу жараёнда мамлакат ҳаво мудофаа тизимлари фаол ишга тушган. Қатар расмийлари эса тез орада баёнот бериб, Теҳрон томонидан йўлланган барча ракеталар муваффақиятли тарзда тутиб қолинганини билдиришди.

Ал-Удейд базаси: АҚШнинг Яқин Шарқдаги калит нуқтаси
Қатар жануби-ғарбида жойлашган Ал-Удейд ҳарбий-ҳаво базаси АҚШ Қуролли Кучлари Марказий қўмондонлигининг (CENTCOM) асосий стратегик штаби ҳисобланади. Бу база нафақат АҚШ учун, балки НАТО ва бир қатор араб давлатлари учун ҳам муҳим ҳарбий марказ сифатида хизмат қилади.

Эрон расмийлари, хусусан, Ислом Инқилоби Муҳофизлари Корпуси (ИИМК) чиқарган баёнотда қайд этилишича, ушбу зарба АҚШнинг аввалги ядро объектларига берган зарбаларига жавоб сифатида амалга оширилган. Улар Америка томони қанча бомба қўллаган бўлса, худди шунча ракета билан жавоб қайтарилганини таъкидлашди.

Қатар ҳаво ҳимояси ҳушёр: ракеталар қайтарилди
Қатар томони ушбу ҳужумдан кейин тезда мамлакат ҳаво ҳудудини вақтинча ёпишга қарор қилди. Ҳукумат аҳолини эҳтиёт чоралари сифатида пана жойларга кириб олишга чақирди. Шундай қилиб, Эрон томонидан амалга оширилган ҳарбий зарба Қатар ҳудудида кенг таҳликали вазият юзага келишига сабаб бўлди. Аммо Қатар расмийлари бу зарбаларнинг барчаси ҳаво мудофаа тизимлари томонидан тўлиқ нейтраллаштирилганини маълум қилди.

Ушбу мудофаа тизимлари Ироқ, Кувайт ва Саудия Арабистонида жойлашган бошқа базаларда ҳам фаолият юритмоқда. Улар Patriot, THAAD ва бошқа замонавий ҳимоя механизмлари билан жиҳозланган. Қатар ўзининг ушбу тизимлар орқали нафақат ўзини, балки минтақавий хавфсизликни ҳам таъминлашни мақсад қилган.

Халқаро реакциялар ва эслатмалар
Шу воқеадан сўнг, Буюк Британия Ташқи ишлар вазирлиги ўз фуқароларини БАА ва Қатарга сафар қилишдан тийилишга чақирди. АҚШ разведкаси эса аллақачон Эроннинг бундай зарба бериш эҳтимолидан огоҳлантирган эди. 22 июн куни Америка Қўшма Штатлари Эрон ядро инфратузилмаларига нисбатан зарбалар амалга оширган. Бу эса навбатдаги ҳарбий тўқнашув учун замин яратганди.

Рақамлар ортидаги таҳлил: нима кутилмоқда?
Бу воқеалар АҚШ ва Эрон ўртасидаги янги мувозанат устидаги курашни англатади. Айниқса, АҚШнинг Қатардаги базаси — бу нафақат ҳарбий нуқта, балки дипломатик куч маркази ҳамдир. Унинг зарба остида қолиши АҚШнинг минтақадаги мавқеига жиддий таъсир кўрсатиши мумкин.

Эрон томони ушбу зарбаларни "таъсирли огоҳлантириш" сифатида баҳоласа, Америка ва Қатар бундай ҳаракатларни минтақавий тинчликка таҳдид сифатида кўришмоқда. Яқин шарқда янада юқори шиддатдаги зиддиятлар бошланиши эҳтимоли бор.

Хулоса: ҳарбий таъсир кўрсатиш даври бошланмоқдами?
Эрон ва АҚШ ўртасидаги ушбу ракета алмашинуви — бу икки давлат ўртасидаги зиддиятнинг янги босқичга кўтарилганидан дарак. Қатар осмонидаги портлашлар, ракеталар ва мудофаа тизимларининг тўқнашуви Яқин Шарқда янги воқеалар занжири бошланишининг ёруғ белгиси бўлиши мумкин.

Мамлакатлар, айниқса, Қатар, бу каби ҳаракатлардан кейин хавфсизлик чораларини янада кучайтириши ва аҳолини хабардор ҳолда ушлашга уринишлари эҳтимолдан ҳоли эмас. Бу каби вазиятларда маълумотнинг холис ва тезкор бўлиши ҳар қачонгидан муҳим. Zamin.uz таҳририяти воқеалар ривожини кузатишда давом этади. «Замин»ни Telegram’да ўқинг!